Wykład (kursowy, monograficzny)

Zaliczony 9 semestr studiów

Treści programowe nauczania (treść zajęć):
1. Program prac konserwatorskich jako dokument prawny
1.1. Co podlega ochronie prawnej?
1.2. Struktura organów ochrony zabytków
1.3. Ramy prawne przygotowania projektu/programu
1.4. Pozwolenia na prowadzenie badań konserwatorskich
1.5. Uzyskanie pozwoleń na prowadzenie prac przy obiektach zabytkowych
1.6. Program prac konserwatorskich czy „projekt konserwatorski”
2. Realizacje projektów konserwatorskich na wybranych przykładach
2.1. Projekty wycinkowe (malowidło, ołtarz, pomnik)
2.2. Projekty złożone i wielobranżowe
3. Rynekprac konserwatorskich w Polsce
3.1. Źródła i sposoby pozyskiwanie zleceń
3.2. Konserwator-restaurator dzieł sztuki jako podmiot gospodarczy
3.3. Podstawowe warunki udziału w postępowaniach przetargowych:
3.4. Przetarg jako forma pozyskania zlecenia
3.5. Ofertowanie
4. Podstawy kosztorysowania prac przy obiektach zabytkowych
4.1. Przedmiar i obmiar prac konserwatorskich - praktyczne sposoby sporządzania.
4.2. Rodzaje kosztorysów
4.3. Baza normatywna sporządzania kosztorysów konserwatorskich
4.4. Metody kosztorysowania
5. Rodzaje form wygradzania za pracę konserwatora dzieł sztuki i ich opodatkowanie
5.1. Umowy na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty towarzyszące
5.2. Umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, podwykonawstwo
5.3. Opodatkowanie prac konserwatorskich wykonywanych na terytorium RP (Koszty uzyskania, podatek VAT)

Cel zajęć:
Przekazanie studentom informacji o rynku prac konserwatorskich w Polsce. Opanowanie przez studentów podstaw wiedzy o zasadach i metodach przygotowania podstawowych dokumentów niezbędnych w projektach konserwatorskich i restauratorskich: przedmiarów, kosztorysów, wniosków formalnych do właściwych organów administracji państwowej. Wykłady obejmą następujące zagadnienia

1. Projekt konserwatorski / Program prac konserwatorskich jako dokument prawny
- podstawowe procedury
1.1. Co podlega ochronie? Formy prawne ochrony zabytków.
• Wpis do rejestru
• Pomnik historii
• Park kulturowy
• Plan zagospodarowania przestrzennego
1.2. Struktura organów ochrony zabytków
1.3. Jakie uprawnienia / kwalifikacje należy posiadać do sporządzania programów i projektów, prowadzenia badań i wykonywania prac konserwatorskich i robót budowlanych
1.4. Uzyskiwanie pozwolenia na prowadzenie badań konserwatorskich
1.5. Przygotowanie projektu/programu na podst. inwentaryzacji/ ekspertyz/ badań
1.6. Uzyskanie pozwoleń na prowadzenie prac przy obiektach zabytkowych
1.7. „Projekt konserwatorski” – kłopot z nazwą – de facto program prac konserwatorskich: określa zakres prac i technologię ich przeprowadzenia. Prawnie stanowić może wytyczne dla prac projektowych, a nie projekt w rozumieniu prawa budowlanego.
2. Realizacje projektów konserwatorskich na wybranych przykładach
2.1. Dwa obrazy Matejki z Zamku Królewskiego w Warszawie
2.2. Kościół drewniany w Kosieczynie
2.3. Opactwo pocysterskie w Paradyzu
2.4. Muzeum Warszawy
2.5. Zamek w Malborku
2.6. inne
3. Rynek prac konserwatorskich w Polsce
3.1. Źródła i sposoby pozyskiwanie zleceń
• Zlecenia prywatne
• Zlecenia instytucji kościelnych i związków wyznaniowych)
• Przetargi publiczne (PZP)
3.2. Konserwator-restaurator dzieł sztuki jako podmiot gospodarczy
• Pojedynczy konserwator
• Zespół
• Firma (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą/ Spółki)
3.3. Podstawowe warunki udziału w postępowaniach przetargowych:
• doświadczenie,
• zdolność ekonomiczna,
• potencjał techniczny
3.4. Realia rynkowe: czyli jak pogodzić misję z szybko, tanio i dobrze
4. Podstawy kosztorysowania prac przy obiektach zabytkowych
4.1. Przedmiar i obmiar prac konserwatorskich - praktyczne sposoby sporządzania.
4.2. Rodzaje kosztorysów
4.2.1. Podział pod względem zakresu rzeczowego
• Kosztorys inwestycji – wszystkie roboty i nakłady.
• Kosztorysy robót –koszt wykonania określonych robót
• Kosztorysy obiektów –całość kosztów obiektów.
4.2.2. Podział ze względu na stopień dokładności
• Kosztorysy wstępne (orientacyjne) sporządzane dla oceny celowości inwestycji.
• Kosztorysy zbiorcze (generalne) dla oszacowania kosztów inwestycji
• Kosztorysy szczegółowe:
- ślepe,
- nakładcze,
- inwestorskie,
- ofertowe,
- powykonawcze,
- robót dodatkowych lub uzupełniające.
4.3. Baza normatywna sporządzania kosztorysów konserwatorskich
• zestawienia nakładów: robocizny, materiałów i sprzętu
• cenniki i zestawienia stawek,
• informacje o poziomie wskaźników cen i narzutów.
4.4. Metody kosztorysowania
• szczegółowa – kosztorys szczegółowy,
• uproszczona – kosztorys wskaźnikowy
• Programy do kosztorysowania
4.5. Ofertowanie i przykładowe wyniki przetargów
5. Rodzaje form wygradzania za pracę konserwatora dzieł sztuki i ich opodatkowanie
5.1. Umowy na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty towarzyszące
• Określenie podmiotów zawierających umowę
• Określenie przedmiotu umowy
• Warunki realizacji umowy
• Termin realizacji
• Wynagrodzenie
• Forma i terminy płatności
• Kary umowne
• Rozstrzyganie sporów
5.2. Umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, podwykonawstwo
5.3. Opodatkowanie prac konserwatorskich wykonywanych na terytorium RP
• Koszty uzyskania – kiedy i jakie stawki kosztów uzyskania przychodu można stosować,
• podatek VAT

(metody i kryteria oceny) kolokwium/sprawdzian

- Poziom wiedzy i umiejętność logicznego rozumowania
- Samodzielność pracy studenta
- Zdolność do interakcji

Semestr 10: zaliczone kolokwium/sprawdzian

 Literatura podstawowa:
1. SYSTEM OCHRONY ZABYTKÓW W POLSCE – ANALIZA, DIAGNOZA, PROPOZYCJE - praca zbiorowa pod redakcją Bogusława Szmygina, Polski Komitet Narodowy ICOMOS
Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Stołecznego Warszawa, Politechnika Lubelska, Lublin – Warszawa 2011
2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
Dz. U. z 2018 r. poz. 2067, 2245, z 2019 r. poz. 730, 1696.
3. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych
Dz.U. 2011 nr 165 poz. 987
4. Małgorzata Gmiter , Przewodnik po procesie inwestycyjnym w obiektach zabytkowych, Presscom, Wrocław 2013
5. dr inż. Beata Grzyl, Kosztorysowanie robót budowlanych, Wydawnictwo Verlag Dashofer, Warszawa, 2011
6. Zasady wynagradzania artystów plastyków konserwatorów-restauratorów dóbr kultury, Ogólnopolska Rada Konserwatorów Dzieł Sztuki ZPAP; listopad 2000 (Cennik ORKiDS ZPAP)
http://www.bikds.art.pl/dokumenty/wyceny.html
http://www.orkds-zpap.pl/files/zasady_wynagradzania.pdf

 Literatura uzupełniająca:
1. Anna Kusina, Kosztorysowanie robót budowlanych 311[04].Z1.06 , Poradnik dla ucznia, Wyd. Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005 http://www.tb.resman.pl/bud/technikum/12.pdf
2. TZKNBK: Tymczasowe Zakładowe Katalogi Norm Budowlano-Konserwatorskich
3. KNR: Katalogi Nakładów Rzeczowych
a. KNR 19-01 - Roboty budowlane w obiektach zabytkowych (Tom I-III)
b. TZKNC N-K-I - Malarstwo ścienne
c. TZKNC N-K-III - Drewno polichromowane i niepolichromowane
d. TZKNC N-K-V - Konserwacja mebli zabytkowych oraz inne prace konserwatorsko-stolarskie
e. TZKNC N-K-VI - Zabiegi konserwatorskie na zabytkowych rzeźbach kamiennych, płaskorzeźbach, detalach architektonicznych
f. TZKNC N-K-XVII - Konserwacja metalu
http://www.normyceny.pl/katalogi-nakladow-rzeczowych/1/konserwacja-zabytkow/2010
4. Jerzy Ebing, Andrzej Kysiak, Obliczanie powierzchni i kubatury obiektów o różnym przeznaczeniu. Poradnik specjalisty ds. nieruchomości, Wydawnictwo Verlag Dashofer, Warszawa, 2011
5. Bożena Domańska-Skorupa, Dokumentacja eksploatacji i remontu budynku. Praktyczne formularze wraz z komentarzem, Wydawnictwo Verlag Dashofer, Warszawa, 2008
6. Normy obowiązujące w ochronie dóbr kultury:
6.1. PN-EN 15898:2011P - Tytuł: Konserwacja dóbr kultury -- Ogólne terminy i definicje
6.2. PN-EN 16096:2013-02E, Tytuł: Konserwacja dóbr kultury -- Przegląd i opis stanu zachowania architektonicznego dziedzictwa kultury
6.3. PN-EN 15757:2012P Tytuł: Konserwacja dóbr kultury -- Wymagania dotyczące temperatury i wilgotności względnej w ograniczaniu mechanicznych uszkodzeń organicznych materiałów higroskopijnych powodowanych oddziaływaniem klimatu
6.4. PN-EN 16242:2013-05E Tytuł: Konserwacja dziedzictwa kulturowego -- Procedury i przyrządy do pomiaru wilgotności powietrza i wymiany wilgoci między powietrzem a dobrami kultury
6.5. PN-EN 15759-1:2012E Tytuł: Konserwacja dóbr kultury -- Klimat wewnętrzny -- Część 1: Wytyczne dotyczące ogrzewania kościołów, kaplic i innych miejsc kultu
6.6. Roman Kozłowski, Strategie ochrony: międzynarodowe normy i zalecenia (materiały udostępnione przez Autora),