ćwiczenia

Student/ka: - w stopniu pogłębionym zna teorie i narzędzia kultury wizualnej, mediów wizualnych i związanych z nimi praktyk kulturowych, - zna fundamentalne dylematy cywilizacji współczesnej: społeczne funkcjonowanie sztuki, architektury, mediów, - zna metody badawcze kultury wizualnej oraz główne tendencje tych badań w Polsce i na świecie, - zna najważniejsze wydarzenia przemian sztuk wizualnych i architektury w XIX i XX wieku, - umie wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych oraz właściwie i twórczo prezentować ich wyniki - interpretować zgromadzony materiał - oraz dzieła architektury i sztuki wizualnej oraz wydarzenia medialne – uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny

14/ Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu) Zajęcia dedykowane są miastom współczesnym, ich trendom rozwojowym i wyzwaniom. Patrzymy na miasta jako emanację dzisiejszej cywilizacji i kultury, a także jak na scenę praktyk kulturowych i artystycznych. Jakie są możliwe ujęcia współczesnego miasta od prac artystycznych, poprzez architektoniczną etnografię po teorie postkolonialne i ruchy protestu.

[1] Zajęcia wprowadzające

[2] Od bloku do Zamku Kafki. Trzy modele architektury socjalnej w XX-wiecznej Francji: Le Corbusier, Emile Aillaud, Ricardo Bofill

[2-3] Historię piszę łowca, dopóki nie przemówi wilk. Aktywizm miejski, lokalni gospodarze i sztuka

[4] Jaki konsensus, taki plan. Punkty zapalne we współczesnych metropoliach na styku kapitału, planowania i partycypacji

[5] Miasto spektaklu. Popularność i zmierzch architektury ikonicznej

[6] Globalizacja, mega-miasta i miasta generyczne

[7] Postmodernizm jest prawie w porządku. Transfery urbanistyki i architektury do miast Globalnego Południa

[8-9] Przestrzenie sztuki: pracownie, artist-run spaces, sztuka w przestrzeni publicznej

[10] Architektoniczna etnografia: rysunkowe metody badania miast

[11-12] Spacer, dryf miejski i mikro wyprawy jako artystyczne metody ujęcia współczesnego miasta

[13-14] Miasto i samochód

[15] Zajęcia podsumowujące

13/ Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny) Metody i kryteria oceniania: Ocena końcowa wystawiana jest na podstawie: - kontroli obecności i aktywności na zajęciach (opuszczenie ponad 2 zajęć wymaga zaliczenia pisemnego wszystkich nieobecności; opuszczenie ponad 1/3 liczby zajęć oznacza niezaliczenie przedmiotu);

- przygotowania 1 prezentacji wybranego tekstu spośród listy lektur (20 min.) i dyskusji na temat tekstu z innymi uczestniczkami/-kami/ zajęć oraz prowadzącym. Mile widziane w prezentacji będą referencje wizualne z historii sztuki i architektury.

- wykorzystuje metodologię badawczą oraz narzędzia (także cyfrowe) nauk humanistycznych oraz prezentuje i syntetyzuje uzyskane tymi metodami dane, - wykorzystuje posiadaną wiedzę, by formułować i testować hipotezy z zakresu historii sztuki, architektury oraz nauk o kulturze, - umie przygotować prezentację wizualną, samodzielnie formułując problem badawczy, dobierając źródła i literaturę naukową oraz odpowiednią metodologię, - potrafi poprawnie w mowie i na piśmie formułować wypowiedzi i sądy oraz zabierać głos w dyskusji wobec różnorodnych odbiorców, mówiąc zrozumiale i poprawnie, - jest gotów/gotowa do zaangażowania w dialog społeczny i międzykulturowy ze zrozumieniem i empatią oraz do uczestnictwa w debacie publicznej - jest w stanie dokonać krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści, - a także potrafi przyjąć postawę szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów, - dostrzega wagę refleksji kulturoznawczej oraz historycznej dla życia społecznego.

15/ Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

[1] Dorota Jędruch, Blok jako dzieło sztuki, Universitas, Kraków 2020 [rozdział 3. „Odbiorca-widz-użytkownik”]

[2] Jane Jacobs, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, przeł. Łukasz Mojsak, Centrum Architektury, Warszawa 2014 [część 2. „Warunki gwarantujące różnorodność”]

[3] Giancarlo de Carlo, Publiczność architektury [w:] Tomasz Fudala, Stefanie Peter red., folder festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE 4, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Warszawy, Warszawa 2013

[4] Tom Dyckhoff, Epoka Spektaklu: perypetie architektury i miasta XXI wieku, przeł. Agnieszka Rasmus-Zgorzelska, Karakter, Kraków 2018 [Wstęp i rozdział 1.]

[5] Rem Koolhaas, Śmieciowa przestrzeń: teksty, przeł. Marcin Wawrzyńczak, Fundacja Centrum Architektury, Warszawa 2017 [rozdział „Miasto generyczne”]

[6] Łukasz Stanek, Architecture in Global Socialism: Eastern Europe, West Africa, And the Middle East in the Cold War, Princeton University Press, Princeton 2020 [rozdział 1]

[7] Nie ma tu miejsca na zyski, rozmowa z Danielą Brahm i Lesem Schliesserem, NN6T 2014, nr 94

[8] Momoyo Kaijima, Architectural Etnography, TOTO Publishing, Tokyo 2018 [Wstęp, s. 7-20]

[9] Guy-Ernest Debord, Teoria dryfu, [w:] Przewodnik dla dryfujących: antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście / wybór i przekł., Mateusz Kwaterko, Paweł Krzaczkowski, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana: Austriackie Forum Kultury, Warszawa 2016 [Wstęp Mateusza Kwaterko, s. 13-29 oraz rozdział "Teoria dryfu"]

[10] Charles Montgomery, Miasto szczęśliwe. Jak zmienić nasze życie zmieniając nasze miasta?, przeł. Tomasz Tesznar, Wysoki Zamek, Kraków 2015 [rozdział II i III]

[11] David Foster Wallace, Blady król: powieść nieukończona, przeł. Mikołaj Denderski, WAB, Warszawa 2019 [rozdział 24]

[12] Dorota Leśniak-Rychlak, Jesteśmy wreszcie we własnym domu, Instytut Architektury, Kraków 2018/2019 [rozdział „Przedmieście”]

[13] Gabriele Detterer, The Spirit and Culture of Artist-Run Spaces, [w:] Gabriele Detterer & Maurizio Nannucci [eds.], Artis-Run Spaces: Nonprofit Collective Organizations in the 1960s and 1970s, JRPlRingier, Zurich 2012 [rozdział 1]

[14] Sharon Zukin, The Cultures of Cities, Blackwell Publishers, Malden-Oxford-Vixtoria 1995 [rozdział 1. i 2.]

[15] Joanna Kusiak, Chaos Warszawa. Porządki Przestrzenne polskiego kapitalizmu, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2017 [rozdział 1.]

[16] Lech Mergler, Kacper Pobłocki, Maciej Wudarski, Anty-Bezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu, Res Publica, Warszawa 2013 [część 1.] 

Justin McGuirk, Radykalne miasta, Fundacja Bęc Zmiana, Fundacja Res Publica, Warszawa 2015
Reinier de Graaf, Cztery ściany i dach, przeł. Grzegorz Piątek, Instytut Architektury, NIAiU, Kraków-Warszawa 2019
Dorota Jędruch, Blok jako dzieło sztuki, Universitas, Kraków 2020
Naomi Klein, To zmienia wszystko: kapitalizm kontra klimat, przeł. Hanna Jankowska, Katarzyna Makaruk, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, Warszawa 2016
Janette Sadik-Khan i Seth Solomonow, Walka o ulice: jak odzyskać miasto dla ludzi?, przeł. Weronika Mincer, Wysoki Zamek, Kraków 2017