Proseminarium, grupowa dyskusja oparta na lekturze i analizie tekstów. W zależności od sytuacji pandemicznej część zajęć może być prowadzona online.

znajomość języka angielskiego w stopniu wystarczającym do zapoznania się z lekturami, zainteresowania badawcze (związane z pisaniem prac magisterskich i licencjackich) pokrywające się z tematyką proseminarium

Od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku globalny obieg sztuki rozrósł się do nigdy wcześniej niespotykanych rozmiarów, zarówno w sensie zasięgu, ilości instytucji, osób i pieniędzy, które w nim cyrkulują. Zmienił on też swój charakter, ewolucji uległy artystyczne instytucje, jak grzyby po deszczu wyrosły setki międzynarodowych biennale, nawet peryferyjne miasta chcą mieć swoje centra sztuki współczesnej, a sam obieg stał się środowiskiem pracy dla rzesz specjalistów- z których najbardziej wyrazistą grupą są kuratorzy i kuratorki. W trakcie proseminarium przyjrzymy się funkcjonowaniu globalnego obiegu sztuki z krytycznego dystansu. Postaramy się zrekonstruować jego genezę a także społeczne i ekonomiczne sprzeczności, które go napędzają. Z jednej strony dzieła sztuki osiągają bezprecedensowe ceny, domy aukcyjne z roku na rok zwiększają swoje obroty, pojawiają się nowe instrumenty inwestycyjne art-bankingu. Z drugiej, okrutna ekonomia artystycznej cyrkulacji działa wedle zasady „zwycięzca bierze wszystko”. Większość artystek i artystów, kuratorów i kuratorek czy asystentów i asystentek jest biedna. Globalny świat sztuki jest jak góra lodowa. Jej widoczna część – artystyczne gwiazdy, duże imprezy i światowej klasy instytucje – dominuje nad ciemną materią sztuki, wielością artystów i artystek, których społecznie niezbędna praca pozostaje nierozpoznana i niedoceniona. O ile zasadnie można krytykować związki artystycznych celebrytów z globalną finansową oligarchią, to równie istotne jest spojrzenie na to, co Martha Rosler nazywa „artystycznym sposobem rewolucji”. To bowiem artystyczny prekariat – którego główną cechą wspólną jest brak perspektyw na życiową stabilizację – angażuje się w progresywne ruchy społeczne. Na proseminarium będziemy czytać teksty, przeglądać raporty, oglądać dokumenty. Duża część materiałów będzie w języku angielskim.

Tematy poszczególnych zajęć będą ustalane wraz z grupą na podstawie propozycji prowadzącego:

Socjologia sztuki i Dlaczego artystki są biedne oraz co mogą z tym zrobić

1.       spotkanie organizacyjne (23.02)

2.       Zmagania i niedole artystycznego projektariatu (02.03)

Kuba Szreder, The ABC of the projectariat: living and working in a precarious art world, Manchester University Press i the Whitworth, Manchester 2021

3.       Artsploitacja (09.03)

Dana Kopel, Agains Artsploitaition, https://thebaffler.com/salvos/against-artsploitation-kopel

Precarious Workers Brigade, Working Women (2010)

4.       Ciemna materia sztuki (16.03)

Gregory Sholette, Przesyt, nadprodukcja, nadmiar [w:] Czarna księga Artystów, Katarzyna Górna et al (red.), Krytyka Polityczna, Warszawa 2015

5.       Robotnice sztuki (23.03)

Hans Abbing, Uwagi na temat wyzysku biednych artystów [w:] Wieczna radość. Polityczna ekonomia społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski et al., Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2011

Julia Bryan-Wilson, Sztuka a praca [w:] Czarna księga Artystów, Katarzyna Górna et al (red.), Krytyka Polityczna, Warszawa 2015

Mikołaj Iwański, Wszystko co chciałbyś wiedzieć o pracy artystów a o co boisz się zapytać [w:] Czarna księga…

Wywiad z Katarzyną Górną (Szum)

6.       Sztuka współczesna i globalne nierówności. Przypadek rosyjskiej oligarchii. (30.03)

Andrea Fraser, L’1%, c’est moi, Texte zur Kunst, 2011

7.       Ekonomie sztuki od kuratorskiej podszewki (05.04/06.04)

Wizyta na wystawie Kryjówki. Architektura przeżycia w Zachęta. Narodowa Galeria Sztuki

8.       Cena wszystkiego

Pokaz filmu The price of Everything (Nathaniel Kahn 2018) (13.04)

9.       Instytucje artystyczne w perspektywie długiego trwania i początki spekulatywnego rynku sztuki (20.04)

Neil Cummings: Wieczna Radość [w:] Wieczna Radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski et. al., Bęc Zmiana, Warszawa 2011

10.   Góry lodowe sztuki współczesnej (27.04)

Centre for Plausible Economies, Icebergian Economies of Contemporary Art (Cyber PyraMMMida, 2020): https://www.pirammmida.life/cpe

J.K. Gibson-Graham, Economic meltdown, or what an iceberg can tell us about the economy (Trade Show, 2014): http://trade-show.info/reader/economic-meltdown-or-what-an-iceberg-can-tell-us-about-the-economy/

11.   Praca i sztuka opieki (04.05)

Joanna Figiel, Podsumowanie i komentarz do zogniskowanych  wywiadów grupowych, [w:] Kozłowski, M., Sowa, J., Szreder, K. (red.) Fabryka Sztuki, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2021 

Manifesto for Maintenance Art i prace Mierle Laderman Ukieles

Hettie Judah,  Full, Messy and Beautiful [w:] Representation of Female Artists in Britain During 2019, red. Kate McMillan, Freelands Foundation, Londyn 2019

Hettie Judah, Motherhood Is Taboo in the Art World – It’s as If We’ve Sold out: Female Artists on the Impact of Having Kids., The Guardian, 02.12.2020,  www.theguardian.com/artanddesign/2020/dec/02/motherhood-taboo-art-world-sold-out-bourgeoisie

12.   Jak cię nie stać na chleb to żryj sztukę (04.05)

Hito Steyerl, Duty Free Art: Art in the Age of Planetary Civil War. (London: VERSO, 2017).

13.   Sztuka w perspektywie globalnej (11.05)

Renzo Martens, Enjoy Poverty (2008)

14.   Odwrócona gentryfikacja: sztuka na rzecz globalnej sprawiedliwości (18.05)

The Institute of Human Affairs, Value shifting [w:] Truth is Concrete, Florian Malzacher (red.), Sternberg Press, Berlin 2013

TJ Demos, Gentrification After Institutional Critique: On Renzo Martens’s Institute for Human Activities [w:] Afterall: A Journal of Art, Context, and Enquiry, Issue 40 (Autumn/Winter 2015), str. 76-89

15.   Przygotowanie do pisania esejów zaliczeniowych (25.05)

16.   Społeczne wytwarzanie wiary (01.06)

Orson Welles, F for Fake (1973)

Pierre Bourdieu, Reguły Sztuki, Universitas, Kraków 2001, str. 260 – 268, 370 - 382

17.   Artysta jako etnograf

Hal Foster, Artysta jako antropolog [w:] Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, Universitas, Kraków 2010

Raoul Peck, Wybić całe to bydło (2021)

18.   Rasa a sprawa polska

Karolina Plinta, Czy warto litować się nad idiotami?, Magazyn Szum, 09.03.2018, https://magazynszum.pl/czy-warto-litowac-sie-nad-idiotami/

Witek Orski "White balance" - Kolekcja afrykańska Muzeum Narodowego w Szczecinie (2021), https://magazynszum.pl/white-balance-witka-orskiego-w-filharmonii-im-mieczyslawa-karlowicza-w-szczecinie/

Dorota Michalska, Have We Really Never Been Colonisers? A Decolonial Perspective on Ethnographic and Archaeological Collections in Poland, Internationale Online (2021) https://www.internationaleonline.org/opinions/1072_have_we_really_never_been_colonisers_a_decolonial_perspective_on_ethnographic_and_archaeological_collections_in_poland

Jan Sowa, Joanna Warsza, Eastern European Coloniality without Colonies, 19.01.2022, https://post.moma.org/eastern-european-coloniality-without-colonies/

Warunkiem zaliczenia będzie przygotowanie pracy pisemnej, eseju wizualnego albo projektu artystycznego związanego z tematyką zajęć.

Ocena słowna // ocena liczbowa (do średniej) // Opis wymaganych kryteriów // Stopień opanowania wiedzy w %

 
celujący, 5,35
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, ale też wykonała dodatkową pracę w zakresie jej poszerzenia, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, co wykazał w eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na konwersatorium
≥ 96

bardzo dobry, 5,0
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, co wykazała w eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na konwersatorium
91-95

bardzo dobry minus, 4,65
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, ale z drobnymi nieścisłościami, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki co wykazała w eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na konwersatorium
86-90

dobry plus, 4,35
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, ale z drobnymi nieścisłościami, wykazuje pewne problemy w  samodzielnym posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki co wykazał w eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na konwersatorium
81-85

dobry, 4,0
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, ale nie robi tego płynnie, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, co wykazała w eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na konwersatorium
71-80

dobry minus, 3,65
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, ale nie robi tego płynnie, wykazuje chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, ale z drobnymi problemami kompetencyjnymi, co wykazała w eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na konwersatorium
66-70

dostateczny plus, 3,35
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, z pominięciem niektórych istotnych aspektów, wykazuje pewne problemy z analizą społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, ale z pewnymi problemami, co jest widoczne w eseju podsumowującym (zły dobór tematu czy też nieistotny, problemy z jego teoretyczną analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym), oraz przejawia się mniejszą aktywnością na dyskusjach w trakcie konwersatorium

61-65

dostateczny, 3,0
studentka opanowała wiedzę z zakresu konwersatorium, ale z większymi lukami, ma większe problemy z analizą społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje ograniczoną chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki oraz cierpi na braki kompetencyjne
56-60

dostateczny-, 2,65
studentka opanował wiedzę z zakresu konwersatorium, ale z bardzo poważnymi lukami, ma większe problemy z analizą społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje ograniczoną chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki oraz cierpi na braki kompetencyjne
51-55

niedostateczny, 2,0
nie opanowała wiedzy z zakresu konwersatorium, nie jest w stanie analizować społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje brak zainteresowania aplikowaniem nabytej wiedzy w życiu społecznym oraz wykazuje całkowity brak kompetencji
≤ 50

nieklasyfikowany
0
brak obecności na zajęciach (ponad połowa nieusprawiedliwionych zajęć), nie wysłanie pracy w terminie
0%

- aktywne uczestnictwo w zajęciach 50%

- esej pisemny lub projekt artystyczny 50%

Jest podana w treści zajęć. Dla studentów obowiązkowe są jedynie wybrane fragmenty podanych tekstów, które są skanowane i wysyłane drogą elektroniczną do studentów na tydzień przed zajęciami.

W celu poszerzenia swojej wiedzy studenci mogą zapoznać się z całością podanych lektur, a nie jedynie z wybranymi fragmentami.