Forma zajęć: wykład.

Zajęcia będące serią autorskiej prezentacji wybranych zagadnień z zakresu polskiej sztuki drugiej połowy XX wieku. Ważnym elementem wywodu będą zagadnienia związane z funkcjonowaniem państwowego systemu sztuki (mecenat państwa, polityka instytucjonalna, rynek sztuki, polityka kulturalna etc.).

Zajęcia korespondują z wykładem "Źródła współczesnej krytyki artystycznej": zagadnienia omawiane w danym tygodniu na obu kursach będą się – na tyle, na ile będzie to uzasadnione – pokrywać tematycznie i chronologicznie, tak że jeden wykład będzie dopełniał drugi.

Formuła wykładu (online lub stacjonarna) zależy od obowiązujących obostrzeń epidemiologicznych związanych z pandemią COVID-19.

Podstawowa znajomość historii i sztuki XX wieku.

Opis przedmiotu:

Zajęcia poświęcone są wybranym zagadnieniom z zakresu historii sztuki polskiej drugiej połowy XX wieku. Przedstawione zostaną wybrane zjawiska artystyczne, ośrodki, postaci, nurty. Ważnym kontekstem narracji historyczno-artystycznej będą zagadnienia związane z funkcjonowaniem państwowego systemu sztuki (historia instytucjonalna, mecenat, wystawiennictwo, polityka kulturalna, rynek sztuki).

Wykłady obejmują następujące zagadnienia (kolejność może ulec zmianie):

1. Wprowadzenie: w stronę społecznej historii sztuki

2. Przełomy czy transformacje? Wokół najważniejszych cezur (1945, 1955, 1980, 1989)

3. Rynek sztuki w PRL i po 1989 roku

4. Artyści i artystki wobec wojny

5. Socrealizmy i modernizacje

6. Oblicza odwilży

7. Wokół roku 1966: plener, nauka, awangarda, figuracja

8. Autorskie, niezależne, alternatywne? Nowe galerie lat 60. i 70.

9. Konceptualizm w PRL: Poznań, Warszawa, Wrocław, Kraków (i inne)

10. Media na nowo: film, sztuka wideo, fotografia

11. Długie lata 80. (Solidarność, stan wojenny, podziemie artystyczne, druga odwilż, rozpad państwowego systemu sztuki)

12. Symptomy transformacji (kondycja nihilistyczna, nowe duchowości, sztuka krytyczna, nowe malarstwo)

Zajęcia kończą się egzaminem pisemnym. Zakres egzaminu odpowiada zakresowi wykładów.

Kryteria oceny:
Ocena słowna, ocena liczbowa (do średniej)
Opis wymaganych kryteriów
Stopień opanowania wiedzy w %

celujący, 5,35
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty w stopniu wybitnym: doskonałe opanowanie problemów i zjawisk historyczno-artystycznych omawianych w ciągu zajęć
≥ 91

bardzo dobry, 5,0
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących w pełni wszystkie istotne aspekty: bardzo dobre opanowanie ww. problemów.
90–88

bardzo dobry minus, 4,65
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z bardzo nieznacznymi pominięciami lub nieścisłościami: opanowanie problemów i zjawisk historyczno-artystycznych w sposób niemal kompletny z niewielką tolerancją błędu.
87–86

dobry plus, 4,35
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami
81-85

dobry, 4,0
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów: opanowanie problemów i zjawisk historyczno-artystycznych w stopniu poprawnym, z założeniem niewielkich luk, które nie wpływają znacząco na zrozumienie przewodnich myśli prezentowanych na wykładach.
73-80

dobry minus, 3,65
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem trzech–czterech mniej istotnych aspektów, takich jak uchybienia w wiedzy dotyczącej konkretnych kategorii, pojęć, zjawisk, dzieł lub postaci.
72–71

dostateczny plus, 3,35
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami, takich jak znaczne uchybienia w wiedzy dotyczącej konkretnych kategorii, pojęć, zjawisk, dzieł lub postaci.
61-70

dostateczny, 3,0
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami, takich jak znaczące uchybienia w rozumieniu dużych partii materiału prezentowanego na zajęciach.
53-60

dostateczny-, 2,65
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem kilku ważnych aspektów lub z kilkoma bardzo poważnymi nieścisłościami.
52–51

niedostateczny, 2,0
brak osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia
≤ 50

nieklasyfikowany
0
brak możliwości oceny poziomu osiągnięcia efektów kształcenia
0%

Zajęcia kończą się egzaminem pisemnym. Zakres egzaminu odpowiada zakresowi wykładów.

Lektury OBOWIĄZKOWE:

Lachowski M., Nowocześni po katastrofie. Sztuka w Polsce w latach 1945–1960, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013.
Piotrowski P., Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 r., Poznań: REBIS, 1999.

Markowska A., Dwa przełomy. Sztuka polska około 1955 i 1989 roku, Toruń 2012.

Rottenberg Anda, Ministerstwo Kultury i Sztuki – mecenat czy zarządzanie?, w: Sztuka polska po 1945 r.. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Warszawa, listopad 1984, red. T. Hrankowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.

Ronduda Ł., Sztuka polska lat 70.. Awangarda, Warszawa 2009.

Guzek Ł., Rekonstrukcja sztuki akcji w Polsce, Warszawa 2017

Siatka K. Neoawangarda w Krakowie. Lata siedemdziesiąte, Kraków 2021

Banasiak J., Proteuszowe czasy. Rozpad państwowego systemu sztuki 1982–1993, Warszawa 2020

M. Kościelniak, Egoiści. Trzecia droga w kulturze polskiej lat 80., Warszawa 2018

Lektury uzupełniające:
Piotr Słodkowski, Modernizm żydowsko-polski. Henryk Streng/Marek Włodarski a historia sztuki, Warszawa 2019

Odwilż: sztuka ok. 1956 r., red. P. Piotrowski, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 1996

Zaraz po wojnie, red. A. Szewczyk, J. Kordjak, Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, 2015.

Artyści władzy, władza artystom, red. Andrzej Chojnowski, Sebastian Ligarski, Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2010.

Brzostek Błażej, Zaremba Marcin, Polska 1956–1976: w poszukiwaniu paradygmatu, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2006, nr 2(10).

Buden Boris, Strefa przejścia. O końcu postkomunizmu, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.

Fitzpatrick Sheila, Revisionism in Soviet History, „History and Theory” 2007, vol. 46, nr 4, s. 77–91.

Gdula Maciej, Odważyć się być średnim. Genealogia i przyszłość polskiej klasy średniej, „Krytyka Polityczna” 2015, nr 42.

Pobłocki Kacper, Mury wyobraźni, https://www.dwutygodnik.com/artykul/8590-mury-wyobrazni.html

Sowa Andrzej Leon, Historia polityczna Polski 1944–1991, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011.

Zysiak Agata, Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2016.

T. Załuski, Galeria Wschodnia – biografia miejsca, w: Galeria Wschodnia 1984–2017, Łódź 2019

X. Stańczyk, Macie swoją kulturę. Kultura alternatywna w Polsce 1978-1996, Warszawa 2018

L. Nader, Afekt Strzemińskiego. Teoria widzenia, rysunki wojenne, Pamięci przyjaciół - Żydów, Warszawa–Łódź 2018

D. Jarecka, SURREALIZM REALIZM MARKSIZM, Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944-1948, Warszawa 2021

M. Lachowicz, Awangarda wobec instytucji. O sposobach prezentacji sztuki w PRL-u, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2006.

Nie dotyczy