Katalog ECTS - Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

Psychoanalysis in researching art and culture

(en)Pedagog: dr hab. Jan Sowa

(en)Pole

(en)Opis

Course type

Do wyboru.

Didactic methods

Seminarium.

Language of lecture

polski;

Liczba punktów ECTS:

(en)-brak-

Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim

(en)-brak-

Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale)

(en)-brak-

Prerequisites

Brak

Teaching goals (program content, subject description)

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów i studentek z tymi obszarami teorii psychoanalitycznej, które posiadają szczególne znaczenie dla badania kultury oraz sztuki. Lektura klasycznych tekstów psychoanalitycznych oraz współczesnych komentarzy do nich zorganizowana będzie w obrębie pól tematycznych obejmujących m.in. takie zagadnienia, jak sublimacja, trauma, fantazja, wizualność czy edypalizacja. Psychoanalizą będziemy się więc interesować nie jako praktyką "kliniczną", ale raczej jako językiem użytecznym do opisu i wyjaśnienia zjawisk społeczno-kulturowych. W drugiej części zajęć nacisk położony zostanie na post-psychoanalityczne teorie, które podejmują polemikę z oryginalnymi założeniami takich klasyków psychoanalizy, jak Freud czy Lacan, w tym zwłaszcza na schizoanalizę Deleuze'a i Guattariego.

The form of passing the course (assesment methods and criteria)

Indywidualna praca pisemna lub projekt artystyczno-badawczy (w drugim przypadku możliwość pracy w grupach o rozmiarze do 4 osób). Praca lub projekt oceniane będą pod kątem wykorzystania treści prezentowanych w czasie zajęć oraz oryginalności ich opracowania.

Final requirements

Wypełnienie kart lektury dla przynajmniej jednego tekstu z każdego tematu z listy lektur obowiązkowych według wzoru dostarczonego przez prowadzącego.

Compulsory literature used during classes

Każdy z bloków omawiany będzie na dwóch zajęciach (jedna lektura obowiązkowa na każde zajęcia w podanej kolejności dla każdego z bloków).

1. Sublimacja
Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień, tłum. R. Reszke, w: Z. Freud, Dzieła, t. 4, Pisma społeczne, Warszawa 1998, tam: r. III-VI, s. 182-210.
Z. Freud, Kulturowa moralność seksualna a współczesna nerwowość, w: Z. Freud, Dzieła, t. 4, Pisma społeczne, Warszawa 1998, s. 7-24.

2. Fantazja
Z. Freud, Pisarz a fantazjowanie, tłum. M. Leśniewska w: S. Skwarczyńska (red.) Teoria badań literackich za granicą, t. 2, cz. 1, Kraków 1974, s. 507-517.
M. Janion, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencjach ludzi i duchów, Warszawa 1991, tam: esej tytułowy, s. 7-29.

3. Trauma
J. Lacan, Tuche i automaton, tłum. K. Kłosiński, w: A. Burzyńska, M.P. Markowski (red.), Teorie literatury XX wieku. Kraków 2006, s. 30-41.
A. Bielik-Robson, Słowo i trauma: Czas, narracja, tożsamość, „Teksty Drugie”, Nr 5 (2004).

4. Wizualność
J. Lacan, Stadium zwierciadła jako czynnik kształtujący funkcję Ja, w świetle doświadczenia psychoanalitycznego, tłum. J. W. Aleksandrowicz, „Psychoterapia” 1987, nr 4.
L. Mulvey, Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne, tłum. J. Mach, w: L. Mulvey, Do utraty wzroku, Kraków 2010, s. 33-47.
T. McGowan, Realne spojrzenie. Teoria filmu po Lacanie, tłum. K. Mikurda, Warszawa 2007, tam: Wstęp. Od wyobrażonego wzroku do realnego spojrzenia, s. 15-44.

5. Psychoanaliza Wilhelma Reicha
W. Reich, Psychologia mas wobec faszyzmu, tłum. E. Drzazgowska, M. Abraham-Diefenbach, Warszawa 2009, tam: Przedmowa do wydania trzeciego, s. 11-26, r. 2, Ideologia rodziny autorytarnej w psychologii mas faszystowskich, s. 52-86 oraz r. 6, Zorganizowany mistycyzm jako międzynarodowa organizacja antyseksualna, s. 123-146.
D. Makavejev, W.R.: Mysteries of the Organism, dokument/video-art, Jugosławia, Niemcy Zachodnie, 1971.

6. Przeciw edypalizacji 1: schizoanaliza Deleuze’a i Guattari’ego
K. Wolański, Sędzia Schreber. Bóg, nerwy i psychoanaliza, Warszawa 2012, tam: r. VII, Schizoanaliza Schrebera – Deleuze i Guattari, 487-567.
G. Deleuze, F. Guattari, Kłącze, oraz 1227 – Traktat o nomadologii: maszyna wojenna (fragmenty) tłum. B. Banasiak, „Colloquia Communia”, 1-3/39-38/1988.

7. Przeciw edypalizacji 2: Bettelheim i Peju
B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, tłum. D. Danek, Warszawa 1985, tam: Wstęp. Walka o nadanie sensu własnej egzystencji, t. 1, s. 39-64 oraz Konflikty edypalne i ich rozwiązania, s. 212-221.
P. Peju, Dziewczynka w baśniowym lesie. O poetykę baśni: w odpowiedzi na interpretacje psychoanalityczne i formalistyczne, tłum. M. Pluta, Warszawa 2008, tam: r. 2., Od kilku „sprzeciwów” do psychoanalizy baśni (à propos książki Bruno Bettelheima), s. 57-91.

Wszystkie lektury zostaną udostępnione osobom uczestniczącym w zajęciach w formie
plików PDF poprzez dedykowany dysk współdzielony Google w domenie asp.waw.pl.

Additional literature recommended for the student's self learning

Do ustalenia na podstawie indywidualnych konsultacji w zależności od zainteresowań studenta/studentki.

Learning outcomes

Knowledge	Skills	Social competences
K_W07 powiązania historii sztuki z innymi dyscyplinami humanistycznymi oraz społecznymi pozwalające mu na interdyscyplinarny i wielodyscyplinowy ogląd zagadnień zawodowych; K_W08 zagadnienia humanistyki i nauk społecznych związane z problematyką specjalizacji kultura miejsca oraz sztuki najnowszej; K_W11 w stopniu zaawansowanym literaturę wybranych dyscyplin humanistycznych przede wszystkim z zakresu historii i teorii sztuki, teorii kultury oraz filozofii; K_W15 w pogłębionym stopniu mechanizmy infrastrukturalne sztuki i kultury, w tym ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o rzeczywistości kulturalnej, instytucjach kultury, instytucjach sztuki i innych, w których znajduje się miejsce na projekty kulturalne i artystyczne.	K_U03 analizować, interpretować na zaawansowanym poziomie fenomeny artystyczne i kulturowe na tle procesów historycznych, na podstawie dopasowanej do zagadnień współczesności i nowoczesności wiedzy z zakresu historii i teorii sztuki oraz teorii kultury, a także wiedzy z wybranych nauk społecznych, stosując oryginalne, nowatorskie podejścia i osiągnięcia tych nauk; K_U06 sprawnie poruszać się po rozległych zasobach wiedzy wybranych nauk humanistycznych i społecznych – przypisanych specjalizacji kultura miejsca i problematyce sztuki najnowszej – samodzielnie systematyzować, selekcjonować, syntetyzować wiedzę na poziomie zaawansowanym, K_U07 stosować na zaawansowanym poziomie aparat werbalny i pojęciowy wybranych, pozostających w relacji z historią sztyki, nauk humanistycznych i społecznych. K_U09 swobodnie posługując się zsyntetyzowaną, rozszerzoną wiedzą z wybranych nauk humanistycznych i społecznych sprawnie wnioskować, na zaawansowanym poziomie analizować zagadnienia; zajmować wobec nich własne stanowisko, znajdując się w nietypowych sytuacjach profesjonalnych i odmiennych sytuacjach kulturowych.	K_K02 podejmowania działań zmierzających do zachowania dziedzictwa kulturowego i artystycznego dla przyszłych pokoleń, co ma potwierdzenie w rozszerzonej argumentacji; K_K03 do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów, których zakres jest rozszerzony; K_K07 do rozwiązywania problemów pojawiających się przy organizowaniu życia społeczno-kulturalnego, uwzględniając jego dynamikę i w odniesieniu do pionierskich zadań, jakie stawia sobie powyższy kierunek; K_K09 do uczestnictwa w życiu społecznym, w społeczeństwie demokratycznym, a także do kreatywnego uczestnictwa w kulturze – ma w wysokim stopniu rozbudowaną świadomość wspólnego dobra oraz odpowiedzialności.

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się

Wiedza	Umiejętności	Kompetencje
(en)-brak-

The weekly number of hours of classes or lectures, the number of ECTS points assigned to the subject and information on the form and completion of the subject are included in the study program and Course Cataloque (information is displayed in Akademus system)

(en)Lista studiów

(en)studia	status	(en)czas[h]	ECTS	(en)forma	pass
Artistic research s.5	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Artistic research s.3	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Artistic research s.1	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Artistic research s.3	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Interior Design s.1	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Graphic Arts s.7	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Painting / painting s.7	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Sculpture s.7	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Media Art s.1	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Design s.3	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Design / Collection design s.7	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]
Design / product and visual communication design s.7	(en)d	30	3	seminar 30h	seminar [pass with grade]

(en)Semestr 2023/24-WS (en)(Z-zimowy,L-letni)
(en)Kod kursu: #38.22525