Wykład konwersatoryjny

język angielski w stopniu wystarczającym do zapoznania się z materiałami (tekstami, filmami)

Celem zajęć jest analiza społecznego kontekstu i ekonomicznych mechanizmów funkcjonowania sztuki współczesnej. Szczególny nacisk jest położony na praktyczne aspekty pracy w świecie sztuki, mechanizmy eksploatacji i wykluczenia oraz dyskusję nad sposobami, jak się im można przeciwstawić. W ramach zajęć zostaną też omówione projekty artystyczne, które koncentrują się na analizie warunków pracy i życia w świecie sztuki. Studentki i studenci zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami socjologii sztuki współczesnej oraz przykładami artystycznej krytyki instytucji i ekonomii sztuki współczesnej, obejmującymi także kwestie wpływu zmian technologicznych.

Program zajęć:
1. Wprowadzenie do zajęć;
2. Czy artyści są pracownikami? (Walter Benjamin, Twórca jako wytwórca [fragment]; Julia Bryan-Wilson, Sztuka a praca)
3. Prekariat, projektariat, cybertariat? (Guy Standing, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa [fragment]; Kuba Szreder, The ABC of the projectariat: living and working in a precarious art world [fragmenty])
4. Artsploatacja (Dana Kopel, Against Artsploitaition; Pełna kultura puste konta; Carrot Workers Collective, Surviving Internships: A Counter Guide to Free Labour in the Arts)
5. Etos sztuki i materialna bieda (Hans Abbing, Uwagi na temat wyzysku biednych artystów; Mikołaj Iwański, Wszystko co chciałbyś wiedzieć o pracy artystów a o co boisz się zapytać; Policzone/policzeni. Szacowanie liczebności artystów, twórców i wykonawców w Polsce, red. Dorota Ilczuk i inni [fragmenty])
6. Ciemna materia sztuki (Gregory Sholette, Przesyt, nadprodukcja, nadmiar; Gregory Sholette, Dark Matter: Art and Politics in the Age of Enterprise Culture [fragment]; Eileen Kinsella, Almost Half of All U.S. Museums Focus Primarily on Just Four Percent of Contemporary Artists, According to a New Study)
7. Góry lodowe sztuki współczesnej (Centre for Plausible Economies, Icebergian Economies of Contemporary Art; J.K. Gibson-Graham, Economic meltdown, or what an iceberg can tell us about the economy)
8. Praca opiekuńcza i sztuka opieki (Katja Praznik, Wages for and against Art Work: On Economy, Autonomy, and the Future of Artistic Labour, Mierle Laderman Ukele Manifest sztuki opieki, Joanna Figiel, Podsumowanie i komentarz do zogniskowanych wywiadów grupowych [fragment])
9. Polikryzys, semi-proletaryzacja, proletaryzacja (Magda Mosiewicz, Dominik Skrzypkowski, B.; Ogniska. Rozmowa Magdy Mosiewicz z Dominikiem Skrzypkowskim)
10. Praktyki opiekuńcze w sztuce w czasach polikryzysu (Tian Zhang, A manifesto for radical care or how to be a human in the arts; Adam Walker, Critical-Radical Care)
11. Rynek sztuki (Neil Cummings: Wieczna Radość, Brice Lambert, NFT: Chaos na rynku sztuki)
12. Alternatywne ekonomie sztuki (Can T. Yalçinkaya, ‚Making Friends’ as Labour: The Political Economy of ‚Lumbung’ in Documenta Fifteen [fragment]; Kathrin Böhm, Kuba Szreder, How to reclaim the economy using the artistic means: the case of Company Drink)
13. Przygotowanie do pisania esejów zaliczeniowych
14. Praca artystyczna na rzecz zmiany społecznej (Renzo Martens, Enjoy Poverty, TJ Demos, Gentrification After Institutional Critique: On Renzo Martens’s Institute for Human Activities; Eva Barois de Caevel, Els Roelandt (eds.) CATPC)
15. Zmiana form pracy w sztuce pod wpływem technologii (Claire Bishop, Disordered Attention. How We Look at Art and Performance Today [fragment]; Sam Gill, Annie Dorsen, The Work of Art in the Age of Digital Commodification [fragment])

25% - aktywne uczestnictwo w zajęciach, 75% - esej, esej wizualny czy projekt artystyczno-badawczy.

Wymagana obecność na zajęciach. Dozwolone są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze. Zaliczenie na podstawie eseju, eseju wizualnego czy projektu artystyczno-badawczego, demonstrującego umiejętność zastosowania wiedzy zdobytej na zajęciach. Na ocenę końcową ma wpływ aktywne uczestnictwo w zajęciach. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest obecność.

Walter Benjamin, Twórca jako wytwórca, [w:] Walter Benjamin, Twórca jako wytwórca, tłum. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2011.

Julia Bryan-Wilson, Sztuka a praca, tłum. Aleksandra Paszkowska, [w:] Czarna księga Artystów, red. Katarzyna Górna i inni, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015, s. 63-74.

Guy Standing, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, tłum. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2014, s. 43-53.

Kuba Szreder, The ABC of the projectariat: living and working in a precarious art world, Manchester University Press & the Whitworth, Manchester 2021.

Dana Kopel, Against Artsploitaition, [w:] „The Baffler” no.59, September 2021, https://thebaffler.com/ salvos/against-artsploitation-kopel

Raport PEŁNA KULTURA — PUSTE KONTA, Ogólnopolski Związek Zawodowy Inicjatywa Pracownicza, Warszawa 2019, https://www.ozzip.pl/publikacje/ksiazki-i-broszury/item/ 2531-pelna-kultura-puste-konta-raport

Carrot Workers Collective, Surviving Internships: A Counter Guide to Free Labour in the Arts, Hato Press 2009, https://carrotworkers.wordpress.com/wp-content/uploads/2009/03/cw_web.pdf

Hans Abbing, Uwagi na temat wyzysku biednych artystów, tłum. Piotr Juskowiak, [w:] Wieczna radość. Polityczna ekonomia społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski i inni, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011, s. 329-342.

Mikołaj Iwański, Wszystko co chciałbyś wiedzieć o pracy artystów a o co boisz się zapytać, [w:] Czarna księga Artystów, red. Katarzyna Górna i inni , Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, Warszawa 2015, s. 33-44.

Policzone/policzeni. Szacowanie liczebności artystów, twórców i wykonawców w Polsce, red. Dorota Ilczuk i inni, Dom Wydawniczy „Elipsa”, Uniwersytet SWPS, Warszawa 2020, https://swps.pl/images-old/2015/Aktualnosci/Policzone-i-policzeni-ebook.pdf)

Gregory Sholette, Przesyt, nadprodukcja, nadmiar, [w:] Czarna księga Artystów, red. Katarzyna Górna i inni , Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, Warszawa 2015, s. 83-108.

Gregory Sholette, Dark Matter: Art and Politics in the Age of Enterprise Culture, Pluto Press, New York 2011, pp. 1-4.

Eileen Kinsella, Almost Half of All U.S. Museums Focus Primarily on Just Four Percent of Contemporary Artists, Accordingto a New Study, [w:] „Artnet”, 5 June 2022, https:// news.artnet.com/art-world/new-ubs-study-finds-four-percent-of-star-artists-2125323

Centre for Plausible Economies, Icebergian Economies of Contemporary Art (Cyber PyraMMMida, 2020): https://www.pirammmida.life/cpe

J.K Gibson-Graham, Economic meltdown, or what an iceberg can tell us about the economy (Trade Show, 2014): http://trade-show.info/reader/economic-meltdown-or-what-an-iceberg-can-tell- us-about-the-economy/

Katja Praznik, Wages for and against Art Work: On Economy, Autonomy, and the Future of Artistic Labour, [w:] „Zeitgeist”, 8 Dec 2020, https://reshape.network/uploads/article/document/ 112/Katja_Praznik__Wages_for_and_against_Art_Work__On_Economy__Autonomy__and _the_Future_of_Artistic_Labour.pdf

Mierle Laderman Ukeles, Manifest sztuki opieki, https://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/ view/19353/19121

Joanna Figiel Joanna, Podsumowanie i komentarz do zogniskowanych wywiadów grupowych, [w:] Fabryka sztuki, red. Michał Kozłowski, Jan Sowa, Kuba Szreder, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2021, str. 274-299, https://nck.pl/upload/attachments/317188/ Fabryka Sztuki.pdf

Magda Mosiewicz, Dominik Skrzypkowski, B. [w:] „Dialog” 3/2023, s.71-83.

Ogniska. Rozmowa Magdy Mosiewicz z Dominikiem Skrzypkowskim, [w:] „Dialog” 3/2023, s. 84-89.

Tian Zhang, A manifesto for radical care or how to be a human in the arts, [w:] „Sydney Review of Books”, July 18, 2022, https://sydneyreviewofbooks.com/essay/a-manifesto-for- radical-care-or-how-to-be-a-human-in-the-arts/;

Adam Walker, Critical-Radical Care, [w:] Adam Walker, Art, Labour, Text and Radical Care, Routledge, New York 2023, s. 119-124.

Neil Cummings, Wieczna Radość, tłum. Mateusz Karolak, [w:] Wieczna Radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski i inni, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011, str. 273-294.

Brice Lambert, NFT: Chaos na rynku sztuki, https://www.arte.tv/pl/videos/112413-001-A/nft-chaos- na-rynku-sztuki-1-3/

Can T. Yalçinkaya, Making Friends’ as Labour: The Political Economy of Lumbung in Documenta Fifteen, [w:] „Australian and New Zealand Journal of Art”, 2024, https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/14434318.2024.2360556?needAccess=true

Kathrin Böhm, Kuba Szreder, How to reclaim the economy using the artistic means: the case of Company Drink, [w:] J.K. Gibson-Graham, Kelly Dombroski, The Handbook of Diverse Economies, Edward Elgar Publishing Ltd., Cheltenham and Northampton 2020, pp. 527-534

Renzo Martens, Enjoy Poverty (2008), https://www.humanactivities.org/fr/product/episode-iii-enjoy-poverty-private-use-only/

TJ Demos, Gentrification After Institutional Critique: On Renzo Martens’s Institute for Human Activities [w:] „Afterall: A Journal of Art, Context, and Enquiry”, Issue 40 (Autumn/Winter 2015), pp. 76-89.

CATPC – Cercle d’art des travailleurs de plantation congolaise / Congolese Plantation Workers Art League, Eva Barois de Caevel, Els Roelandt (eds.), Sternberg Press, Berlin 2017.

Claire Bishop, Disordered Attention. How We Look at Art and Performance Today, Verso Books, London and New York 2024.

Sam Gill, Annie Dorsen, The Work of Art in the Age of Digital Commodification: The Digital Political Economy of the Performing Arts, [w:] „The Drama Review”, Volume 68 - Issue 1 - March 2024, pp. 19-50.

Prawda jest konkretna, red. steirischer herbst i Florian Malzacher, tłum. Kuba Szreder, Ewa Majewska, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2018, s. 274-275.

Wieczna Radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski i inni, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011.

Czarna księga Artystów, red. Katarzyna Górna i inni , Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, Warszawa 2015.