wykład monograficzny

brak

Filozofia wspólnoty
wykład monograficzny
ASP 2025/2026

tematem moich wykładów będzie wspólnota – jak powstaje? co jej zagraża? co ją spaja? i czy jeśli raz się rozpadnie, to da się ją odbudować? Chciałabym się zastanowić nad problemami, związanymi z trwającą przebudową świata społecznego, w którym usieciowienie nie prowadzi wcale do zmniejszenia poczucia indywidualnej samotności. Zależy mi na tym, żeby zdefiniować i opisać zagrożenia, bo jestem głęboko przekonana, że jeśli coś może nas w sytuacji globalnego kryzysu politycznego i narastającej katastrofy planetarnej uratować, to tylko my same / i.

W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania, sięgnę do tekstów z dziedziny filozofii, antropologii kultury i socjologii.

1. Wprowadzenie: próba definicji wspólnoty
2. Mit jako fundament wspólnoty
3. Święte / przeklęte: homo sacer i kozioł ofiarny
4. Obyczaj i poczucie przynależności: wzory kultury
5. Rytuały przejścia
6. Poczucie tożsamości: kobiece, męskie, niebinarne
7. Strach: wspólnota w poczuciu zagrożenia
8. Strach: Ciemne księżyce
9. Kapitalizm i dobro wspólne
10. Media i globalizacja
11. Duma i wstyd
12. Wina narodów
13. Splatanie na nowo tego, co społeczne
14. Wspólnota w doświadczeniu estetycznym: katharsis
15. Postludzkie: wspólnota wszystkiego, co żyje

egzamin

po 30 godzinach wykładu student_ka wie, w jaki sposób, w jakich okolicznościach i w jakich celach mogą zawiązywać się ludzkie wspólnoty. potrafi czerpać wiedzę na ten temat ze sprawdzonych źródeł i krytycznie analizować otrzymany materiał. 

fragmenty:

• F. Nietzsche, Narodziny tragedii z ducha muzyki, przeł. L. Staff, Warszawa 2003.
• M. Maffesoli, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, tłum. M. Bucholc, Warszawa 2008
• M. Eliade, Obrazy i symbole. szkice o symbolizmie magiczno religijnym, tłum. M. i P. Rodakowie, Warszawa 1998.
• R.Girard, Kozioł ofiarny, tłum. M. Goszczyńska, Łódź 1987.
• R.Benedict, Wzory kultury, tłum. J.Prokopiuk, Warszawa 2008.
• M. Mead, Trzy studia. Psychologiczne studium młodzieży w społeczeństwie pierwotnym napisane na użytek cywilizacji zachodniej, tłum. E. Życieńska, Warszawa 1986.
• A. Russell Hochschild, Skradziona duma. Strata, wstyd i triumf prawicy, tłum. H. Pustuła-Lewicka, Warszawa 2025.
• G. Debord, Społeczeństwo spektaklu, tłum. M. Kwaterko, Warszawa 2006.

• C. Lévi-Strauss, Smutek tropików, tłum. A. Steinberg, Warszawa 1960.
• F. Nietzsche, Narodziny tragedii z ducha muzyki, przeł. L. Staff, Warszawa 2003.
• M. Maffesoli, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, tłum. M. Bucholc, Warszawa 2008.
• Kłoskowska, Socjologia kultury, Warszawa 1981.
• W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Warszawa 1998.
• J. Campbell, Potęga mitu, przeł. I. Kania, Kraków 1994.
• J. Campbell, Mityczny obraz, tłum. A. Przybysławski, T. Sieczkowski, Warszawa 2004.
• M. Eliade, Obrazy i symbole. szkice o symbolizmie magiczno religijnym, tłum. M. i P.
Rodakowie, Warszawa 1998.
• R.Girard, Kozioł ofiarny, tłum. M. Goszczyńska, Łódź 1987.
• G.Jung, Archetypy i symbole, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1976.
• R.Benedict, Wzory kultury, tłum. J.Prokopiuk, Warszawa 2008.
• R.Barthes, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000.
• U. Eco, Superman w literaturze masowej, tłum. J. Ugniewska, Warszawa 1996.
• H. Marcuse, Eros i cywilizacja, tłum. H. Jankowska, A. Pawelski, Warszawa 1988.
• G. Simmel, Filozofia kultury. Wybór esejów, tłum. W. Kunicki, Kraków 2007.
• T. Hall, Taniec życia, tłum. R. Nowakowski, Warszawa 1999.
• P. Virilio, Bomba informacyjna, tłum. S. Królak, Warszawa 2006.
• M. Foucault, Historia seksualności, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski,
Warszawa 1995.
• M. Foucault, Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, tłum. T. Komendant,
Gdańsk 2006.
• P. Ricoeur, Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Kraków 2007.
• H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje, tłum. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa 1979.
• Nietzsche, Niewczesne rozważania, tłum. L. Staff, Kraków 2003.
• M. Mead, Trzy studia. Psychologiczne studium młodzieży w społeczeństwie pierwotnym napisane na użytek cywilizacji zachodniej, tłum. E. Życieńska, Warszawa 1986.
• V. Turner, Proces rytualny, tłum. E. Dżurak, Warszawa 2010.
• A. van Gennep, Obrzędy przejścia, tłum. B. Biały, Warszawa 2006.
• F. Znaniecki, Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój, Warszawa 1971.
• Z. Bauman, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000.
• Antropologia doświadczenia, pod red. V. W. Turnera, E. M. Burnera, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Kraków 2011.
• E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Warszawa 1977.
• R. Braidotti, Po człowieku, tłum. A. Kowalczyk.
• A. Russell Hochschild, Skradziona duma. Strata, wstyd i triumf prawicy, tłum. H. Pustuła-Lewicka, Warszawa 2025.
• G. Debord, Społeczeństwo spektaklu, tłum. M. Kwaterko, Warszawa 2006.