obowiązkowy

wykład

Cel zajęć:

Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z historią filozofii. W trakcie zajęć omówieni zostaną najważniejsi autorzy oraz problemy, od starożytności po współczesność. Studenci poznają filozoficzną terminologię i poszerzają wiedzę ogólną.

Semestr I

1.      Czym jest filozofia? Specyfika filozofii na tle innych aktywności teoretycznych i kulturowych. Filozofia wobec mitu, filozofia wobec nauki. Historia filozofii a historia kultury. Kwestie organizacyjne.

2.      Początki filozofii. Tales, Anaksymander, Anaksymenes. Pitagoras, Heraklit i eleaci. Myśl Demokryta.

3.      Sofiści i ich rola w kulturze i polityce Grecji. Działalność i myśl Sokratesa.

4.      Filozofia Platona. Teoria idei, teoria poznania. Fajdros, Teajtet, Sofista, Uczta, Timajos, Menon.

5.      Myśl polityczna Platona – Państwo i Prawa.

6.      System filozoficzny Arystotelesa. Podział nauk, organon, metafizyka. Pisma przyrodnicze.

7.      Etyka nikomachejska i Polityka Arystotelesa.  

8.      Filozofia epoki hellenistycznej: stoicyzm, epikureizm i sceptycyzm.

9.      System Plotyna i myśl wczesnego chrześcijaństwa: Orygenes, Tertulian, św. Augustyn.

10.  Główne problemy filozofii średniowiecznej. Spór o uniwersalia, myśl św. Anzelma i św. Tomasza. Problem Boga i nieskończoności u Mikołaja z Kuzy.

11.  Myśliciele renesansu: Pico della Mirandola, N. Machiavelli, T. Morus, Erazm z Rotterdamu. Uwagi o epoce i kontekście historycznym.

12.  Filozofia Francisa Bacona i Kartezjusza.

13.  Tradycja empiryzmu: Hobbes, Locke, Berkeley; tradycja racjonalizmu: Spinoza, Leibniz.

14.  Myśl polityczna i społeczna nowożytności: Grocjusz, Hobbes, Locke, Mandeville.

15.  Filozofia Adama Smitha i Jana Jakuba Rousseau.

Semestr II:

1.      Charakterystyka epoki oświecenia i myśl D. Hume’a.

2.      Filozofia Immanuela Kanta – okres przedkrytyczny i Krytyka czystego rozumu

3.      Filozofia praktyczna Kanta, jego filozofia religii i filozofia historii.

4.      Myśl Fichtego i Schellinga. Wprowadzenie do filozofii Hegla.

5.      Heglowska koncepcja podmiotowości i historii.

6.      Filozofia społeczna Karola Marksa.

7.      Pozytywizm Comte’a, neopozytywizm Koła Wiedeńskiego i współczesna filozofia nauki.

8.      Myśl Fryderyka Nietzschego.

9.      Psychoanaliza Freuda i filozofia kultury.

10.  Fenomenologia Edmunda Husserla i filozofia Martina Heideggera.

11.  Teoria krytyczna Szkoły Frankfurckiej.

12.  Feminizm.

13.  Myśl Michela Foucault.

14.  Postmodernizm w filozofii. Lyotard, Rorty i Bauman.

15.  Podsumowanie i powtórzenie wiadomości.

Egzamin ustny z treści wykładów oraz jednej z zaproponowanych lektur.

A. Sikora, Spotkania z filozofią (podręcznik)

W. Tatarkiewicz, Historia filozofii (podręcznik)

Literatura polecana:

Platon, Państwo, Uczta, Fajdros

Św. Anzelm, Proslogion

Kartezjusz, Rozprawa o metodzie

Rousseau, Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi

Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności

G.W.F. Hegel, Wykłady z filozofii dziejów (Wstęp)

Fryderyk Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra

Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień

J.-F. Lyotard, Kondycja ponowoczesna