ćwiczenia, wykład

Ogólna wiedza w zakresie programu szkoły średniej ze szczególnym uwzględnieniem historii oraz wiedzy o kulturze; przygotowanie materiałów do prezentacji podczas objazdu (referat, esej)

Objazd poprzedza cykl obowiązkowych wykładów, poświęconych topografii artystycznej Rzymu, związanych z tematyką ćwiczeń, które realizowane są bezpośrednio przed obiektami sztuki. Głównym celem objazdu jest zapoznanie studentów z wybranymi obiektami sztuki i architektury Wiecznego Miasta. Służy to realizacji ćwiczenia interpretacyjnego, polegającego na rewizji samodzielnie opracowanych wystąpień przez opis i analizę artefaktów i/lub obiektów architektury bezpośrednio w miejscu ich ekspozycji lub realizacji. Student zdobywa w ten sposób wiedzę na temat przemian urbanistycznych Rzymu ab urbe condita po współczesność oraz towarzyszących topografii miasta artefaktów wraz z historycznymi kontekstami ich powstawania. Student nabywa także umiejętność samodzielnego przygotowania referatu na temat obiektu artystycznego usytuowanego w tkance miejskiej, a także ćwiczy sprawność interpretacji dzieł sztuki bezpośrednio w przestrzeni miasta z uwzględnieniem wzajemnych zależności topografii artystycznej, sztuki, polityki i historii Rzymu. Proces kształcenia realizowany jest pod merytoryczną opieką prowadzącego objazd naukowy wykładowcy. Zderzenie teorii (wstępne wykłady, samodzielne studia i przygotowanie referatu) z osobistym oglądem miejsca (ćwiczenia przed obiektem sztuki) stanowi współcześnie jedną z podstawowych metod wszechstronnego nauczania historii sztuki oraz gromadzenia praktycznej wiedzy z zakresu kultury miejsca.

Forma zaliczenia:

- test na zaliczenie cyklu wykładów,

- prezentacja samodzielnie przygotowanych referatów bezpośrednio przed obiektami sztuki i architektury, których dany referat dotyczy,

- rozmowa końcowa, czyli zaliczenie w formie ustnej w siedzibie ASP - zaliczenie integrujące wiedzę teoretyczną i efekty poznawcze objazdu naukowego.

Kryteria oceny:

1. Ocena merytoryczna referatów studenckich.
2. Ocena podczas rozmowy końcowej zdobytej wiedzy historycznej, umiejętności analizy zjawisk z zakresu historii sztuki oraz poprawności interpretacji związków pomiędzy procesem historycznym a rozwojem sztuki.

Zaliczenie zadań praktycznych (referaty i krótkie prezentacje esejów, określone programem objazdu), rozmowa końcowa (integracja wiedzy zdobytej podczas obowiązkowych wykładów oraz ćwiczeń realizowanych w czasie objazdu).

Historia Rzymu
J. Wolski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 1994, s. 271-474.
M. Cary, H. H. Scullard, Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna, przeł. J. Szwakopf, Warszawa 1992, t. 1 i 2.
J. Burckhardt, Czasy Konstantyna Wielkiego, przeł. P. Hertz, Warszawa 1992.
J. Vogt, Upadek Rzymu, przeł. A. Łukaszewicz, Warszawa 1993.
P. Heather, Upadek cesarstwa rzymskiego, przeł. J. Szczepański, Poznań 2010.
E. Gibbon, Zmierzch cesarstwa rzymskiego, t. 1 i 2, przeł. S. Kryński, Warszawa 1995.
M. Grant, Dwunastu Cezarów, przeł. B. Gadomska, Warszawa 2007.
F. Kolb, Ideał późnoantycznego władcy. Ideologia i autoprezentacja, przeł. A. Gierlińska, Poznań 2008.
A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2008.

Procesy w historii
A. Świderkówna, Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, Warszawa 1978 i następne.
M. Simon, Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa I-IV w., przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1981.
N. Davies, Europa. Rozprawa historii z historią, przeł. E. Tabakowska, Kraków 1998, s. 181-246.
P. Skubiszewski, Sztuka Europy łacińskiej od VI do IX wieku, przeł. J. Kuczyńska i E. Zwolski, Lublin 2001, s. 7-23, 159-173.
F. A. Gregorovius, Historia miasta Rzymu w średniowieczu. Przeł. H. Pietruszczak. Zgorzelec 2009, tom I – IV.
R. Krautheimer, Roma. Profilo di una città 312-1308. Roma 1981 [również w tłumaczeniu na język niemiecki lub angielski].
K. Chłędowski, Rzym. Ludzie Odrodzenia. Warszawa 1957.
K. Chłędowski, Rzym. Ludzie baroku. Warszawa 1957.
K. Chłędowski, Rokoko we Włoszech. Warszawa 1957.
L. von Ranke, Dzieje papiestwa w XVI-XIX wieku. T. 1 i 2. Przeł. J. Zarański i Z. Babicki. Warszawa 1974.
J. Carcopino, Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa. Przeł. M. Pąkcińska. Warszawa 1966.
R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży. Przeł. B. Białecki. Kraków 1990.
G. Procacci, Historia Włochów. Warszawa 1983.

Studia o mieście
L. Benevolo Miasto w dziejach Europy, przeł. H. Cieśla, Warszawa 1995.

Sztuka rzymska
Antyk
J. A. Ostrowski, Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa 1997.
P. Zanker, August i potęga obrazów. Przeł. L. Olszewski. Poznań 1999.
P. Zanker, La città romana, trad. A.M. Senatore, Roma 2013.
J. Ciechanowicz, Rzym. Ludzie i budowle. Warszawa 1987.
A. Sadurska, Archeologia starożytnego Rzymu, t. 1 i 2, Warszawa 1975/1980.
E. Jastrzębowska, Rzym czasów „Quo vadis”, Warszawa 2001.
A. A. Kluczek, Roma marmorea (235-284). Zapomniana epoka rzymskiego budownictwa, Poznań 2013.
E. Flaig, Zrytualizowana polityka. Znaki, gesty i władza w starożytnym Rzymie, przeł. L. Mroziewicz, A. Pawlicka, Poznan 2013.
T. Hölscher, Sztuka rzymska: język obrazowy jako system semantyczny, przeł. L. Olszewski, Poznań 2011.
Sztuka świata, t. 1 i 2, Warszawa 1990/1993.

Sztuka Rzymu wczesnochrześcijańskiego
F. W. Deichmann, Archeologia chrześcijańska. Przeł. E. Jastrzębowska. Warszawa 1994.
E. Jastrzębowska, Sztuka wczesnochrześcijańska. Kraków 2008.
A. Arbeiter, Alt-St. Peter in Geschichte und Wissenschaft. Berlin 1988.

Sztuka Rzymu średniowiecznego
H. L. Kessler, J. Zacharias, Rome 1300. On the Path of the Pilgrim. London 2000.
T. J. Żuchowski, Pałac papieski na Watykanie od końca V do początku XVI wieku. Ceremoniał a ewolucja kompleksu rezydencjonalnego. Poznań 1999.

Sztuka Rzymu nowożytnego
P. Murray, Architektura włoskiego renesansu. Przeł. R. Depta. Toruń 1999.
P. Portoghesi, Roma Barocca, Roma 2011.
Renesans w sztuce włoskiej. Architektura. Rzeźba. Malarstwo. Rysunek, pod red. R. Tomanna, Kolonia 2000.
J. Connors, Alliance and Enmity in Roman Baroque Urbanism, Tübingen 1989.
H. Schlimme, Die Kirchenfassade In Rom. Petersberg 1999.
Barok im Vatikan. Kunst und Kultur im Rom der Päpste II 1572-1676. Berlin 2006.

Sztuka Rzymu XIX I XX wieku
D. Alessandrini, C. Cesaretti, Roma liberty. Itinerari tra Eclettismo e Modernismo (1870-1925), Roma 2013.
F. Burno, Spektakl i modernizacja. Miasta włoskie w okresie faszyzmu 1922-1945, Warszawa 2016.

Literatura do pracy własnej studenta zależna będzie od tematu przygotowywanego referatu/ eseju i zostanie w sposób indywidualny dobrana i omówiona ze studentami.