(en)Katalog ECTS

Art as critical social research: art and society in tumultuous times.

(en)Pedagog: dr Jakub Szreder, dr hab. Jan Sowa

(en)Pole (en)Opis
Course type projekt badawczy
Didactic methods

Seminaria, warsztaty laboratoryjne, działania terenowe, opieka nad projektami badawczymi.

Language of lecture polski;
Prerequisites

Znajomość języka angielskiego w stopniu wystarczającym do zapoznania się z lekturami.

Final requirements

Semestr pierwszy:

- aktywne uczestnictwo w zajęciach (50%)

- przygotowanie koncepcji projektu badawczego (50%)

 

Semestr drugi:

- aktywne uczestnictwo w zajęciach (50%)

- realizacja projektu artystyczno-badawczego (50%), lub przygotowanie raportu z badań (50%)

The form of passing the course (assesment methods and criteria)

Realizacja projektu artystyczno-badawczego (indywidualnie lub w grupie) lub raportu z badań. Ocenie poddane zostaną:

- społeczno-kulturowa istotność wybranego tematu,

- wykorzystanie wiedzy teoretycznej,

- wykorzystanie metodologii badawczej w przypadku projektu badawczego

- oryginalność ujęcia artystycznego w przypadku projektu artystycznego

 

celujący
5,35
student wykonał dodatkową pracę podczas realizacji, prezentacji i raportowania  badań / projektu artystyczno-badawczego oraz uczestnictwa w zajęciach
≥ 96
bardzo dobry
5,0
student bardzo dobrze zrealizował i zaprezentował projekt artystyczno-badawczy / badania, co ujął w swoim raporcie, oraz uczestniczył w zajęciach
91-95
bardzo dobry minus
4,65
student zrealizował i zaprezentował projekt artystyczno-badawczy lub raport z badań bardzo dobrze, ale z drobnymi nieścisłościami, uczestniczył w zajęciach
86-90
dobry plus
4,35
student wykazał jedynie pomniejsze  problemy przy realizacji projektu artystyczno-badawczego, czy raportu z badań, uczestniczył w zajęciach
81-85
dobry
4,0
student wykazał jedynie pomniejsze  problemy przy realizacji projektu artystyczno-badawczego czy  raporcie z badań, biernie uczestniczył w zajęciach
71-80
dobry minus
3,65
student wykazał pewne problemy z samodzielnym opanowaniem materiału w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach

 

 
66-70
dostateczny plus
3,35
student wykazał pewne problemy z samodzielnym opanowaniem materiału w trakcie realizacji projektu artystyczno-badawczego czy pisaniu raportu badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach
61-65
dostateczny
3,0
student ma istotne luki w samodzielnym opanowaniu materiału oraz w trakcie realizacji projektu artystyczno-badawczego czy przygotowaniu raportu badawczego, biernie uczestniczył w zajęciach
56-60
dostateczny-
2,65
student ma istotne luki w samodzielnym opanowaniu materiału w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego czy raporcie badawczym,  nie uczestniczył w zajęciach
51-55
niedostateczny
2,0
student nie był w stanie przygotować ani zadowalającego projektu artystyczno-badawczego ani raportu, nie uczestniczył w zajęciach
≤ 50
nieklasyfikowany
0
brak obecności na zajęciach (ponad połowa nieusprawiedliwionych zajęć), brak raportu,
0%

 

Teaching goals (program content, subject description)

W ramach laboratorium będziemy wykorzystywać metody zaczerpnięte ze sztuki współczesnej, humanistyki i nauk społecznych w celu lepszego rozpoznania procesów głębokich zmian społecznych, z którymi mamy obecnie do czynienia. Żyjemy w czasach fundamentalnego kryzysu kapitalistycznej nowoczesności i liberalnej demokracji, wzmacnianych trwającą katastrofą klimatyczną oraz obecną pandemią. Takie momenty strukturalnej zmiany, w których wszystko co stałe rozpływa się w powietrzu, nazywane przez Zygmunta Baumana czasami przejścia, a przez Immanuela Wallersteina momentami systemowego rozdwojenia, wpływają na naszą codzienność, wywołują zagubienie i lęk. Są one wykorzystywane do wprowadzenia szokowych terapii neoliberalizmu czy autorytarnych projektów politycznych. Z drugiej strony, mogą stanowić pożywkę dla oddolnych ruchów społecznych i pobudzać społeczną wyobraźnię.
W trakcie laboratorium postaramy się uchwycić tą dynamikę w całej jej systemowej złożoności. Do tego przydadzą nam się metody sztuki współczesnej, która nie stroni od paradoksów i nie boi się niepewności. Poruszać się będziemy po rozszerzonych polach sztuki i nauki. Interesować nas będą zarówno klasyczne analizy humanistyki oraz nauk społecznych, jak i propozycje wychodzące poza ich instytucjonalne obwarowania, wykorzystując takie heterodoksyjne metody, jak sytuacjonistyczna psychogeografia, postkolonialny efekt alienacji Renzo Martensa, eseje i kolaże Marthy Rosler czy przestrzenną forenzykę Forensic Architecture. Z racji na sytuację epidemiczną nacisk położony zostanie na dryfy miejskie, które pozwolą nam spotykać się w otwartej przestrzeni.
Przedmiotem naszego zainteresowania będą zjawiska i procesy o charakterze społecznym, politycznym, ekonomicznym i kulturowym, a szczególnie ich wpływ na kształt przestrzeni miejskiej. Przyjrzymy się materialnym śladom kapitałocenu, ruinom po epoce przemysłowej, procesom gentryfikacji, wielokulturowości i przemocy na tle rasowym. Z drugiej strony będziemy tropić radykalne odpowiedzi na ten kryzys, generowane przez ruchy społeczne i afiliowanych z nimi artystów.
Laboratorium nastawione jest na kolektywną współpracę w ramach grupy. W trakcie zajęć będziemy czytać teksty i o nich dyskutować, oglądać filmy i przyglądać się różnym propozycjom artystycznym, urządzać dryfy i organizować spotkania z kuratorami/kuratorkami, artystami/artystkami oraz architektami/architektkami. W naszej pracy będziemy się nastawiać na osiągnięcie praktycznego efektu końcowego - projektów badawczych, interwencji artystycznych, wystaw, kolaży czy filmów. Ich kształt ustalimy wspólnie w trakcie zajęć.

 

Plan zajęć w pierwszym semestrze.

 

Zajęcia 1. Zajęcia organizacyjne.

Przedstawienie ogólnego planu na semestr oraz rok, warunków uczestnictwa w zajęciach, zaliczenia itp.

Zajęcia 2. Praca wstępna. 

Dyskusja warsztatowa - co sztuka może nam powiedzieć o społeczeństwie? 
Rozmowa na temat własnych doświadczeń w odbiorze sztuki zawierającej komponent badawczy, ew. prezentacja własnych praktyk w tym zakresie.

Zajęcia 3. Psychogeografia jako metoda badawcza.

Ogólna prezentacja zjawiska ze szczególnym uwzględnieniem sytuacjonizmu.
Prezentacja filmu Guy Deborda, O przejściu kilku osób przez raczej krótki okres czasu i dyskusja,
Wybór tekstów psychogeograficznych z Przewodnik dla dryfujących. Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście, Mateusz Kwaterko i Paweł Krzaczkowski (red.), Bęc Zmiana, Warszawa 2015.

Zajęcia 4. Psychogeografia Powiśla
.
Zajęcia warsztatowe: planowanie i przeprowadzenie indywidualnych dryfów po okolicach ASP.

Zajęcia 5. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 1.

Dyskusja tekstu A. Jach, P. Juskowiaka i A. Kowalczyk Ekologie (w: A. Jach, P. Juskowiaka i A. Kowalczyk (red.) Ekologie miejskie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2014)
Prezentacja działań badawczo-artystycznych:
• Brian Holmes, On the passage of a few people through a relatively vast space called the Midwest. The Social Metabolism of the Compass Group 
• Claire Pentecost, Notes on the Project Called Continental Drift 
• działania Grupy Compass (http://southwestcorridornorthwestpassage.org/)
• Centre for Land Use Interpretation (http://www.clui.org/)

Zajęcia 6. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 2.

Spotkanie z praktykami (artystki, kuratorki)
Psychogeografia warszawskiego kapitałocenu - zajęcia warsztatowe (przygotowanie dryfu: miejsca, strategie, sposób dokumentacji itp.)

Zajęcia 7. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 3.

Psychogeografia warszawskiego kapitałocenu (dryf)

Zajęcia 8. Kapitałocen postprzemysłowy 1.
Dyskusja tekstu D. Bell, Nadejście społeczeństwa postindustrialnego (tam R. 1, Od społeczeństwa industrialnego do postindustrialnego: teorie rozwoju społecznego).
Dyskusja fragmentów książki Sztuczne piekła autorstwa Claire Bishop (Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2015)
Prezentacja fragmentu filmu Śmierć człowieka pracy Michael Glawoggera oraz dyskusja.
Prezentacja i dyskusja projektów artystycznych:
- film Mike’a Figgisa o The Battle of Orgreave, (Jeremy Deller, 2001), 
- Subiektywna Linia Autobusowa (Grzegorz Klaman)
- Symfonia fabryki Ursus (Jasmina Wójcik, 2018)

Zajęcia 9. Kapitałocen postprzemysłowy 2.
Dryf postindustrialny: wycieczka do Ursusa połączona ze spotkaniem z artystą/kuratorką.

Zajęcia 10. Gentryfikacja jako artystyczny sposób produkcji 1.

Dyskusja tekstu: R. Florida, Narodziny klasy kreatywnej, tłum. T. Krzyżanowski, M. Penkala, NCK, Warszawa 2010, tam: r. 3, Gospodarka kreatywna i r. 4, Klasa kreatywna.
Dyskusja tekstu: M. Pasquinelli, Na ruinach miasta kreatywnego, tłum. K. Szadkowski, w: Ekonomia Kultury, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010.
Dyskusja tekstu: S. Zukin, Artistic mode of production [w:] Loft Living: Culture and Capital in Urban Change, Rutgers University Press, Nowy Jork 1989.


Zajęcia 11, Gentryfikacja jako artystyczny sposób produkcji 2.

Dryf po strefie zgentryfikowanej w pobliżu ASP (możliwe lokalizacje do wyboru z grupą: SOHO, Koneser, Elektrownia Powiśle, Nowa Praga lub Port Praski).


Zajęcia 12. Podsumowanie dryfów po Ursusie oraz strefie zgentryfikowanej.

Sztuka jako aktywizm miejski – dyskusja tekstu M. Rosler, Artystyczny sposób rewolucji: od gentryfikacji do okupacji, tłum. J. Sowa i K. Szadkowski, w: M. Kozłowski i in. (red.), Wieczna radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, Bęc zmiana, Warszawa 2011.
Prezentacja projektów artystycznych:
Martha Rosler, If You Lived Here: The City in Art, Theory, and Social Activism: A Project by Martha Rosler, Bay Press, Seattle 1991
Urban Act, R:urban, Hector Huerga (Collective Creations: Commons),
Recetas Urbanas (http://www.recetasurbanas.net/v3/index.php/es/),
Arqitecturas Collectivas (https://arquitecturascolectivas.net/), Public Space Tools (https://publicspace.tools/#/home)
Centre for Urban Pedagogy: http://welcometocup.org/
Spółdzielnia Krzak i miejskie ogrodnictwo.

Zajęcia 13. Migracje, globalizacja, wielokulturowość 1. 

Dyskusja tekstów:
Arjun Appadurai, Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, tłum. Z. Pucek, Universitas, Warszawa 2005, tam. r. 2, Dyskunkcja i różnica w globalnej ekonomii kulturowej.
Andrzej Szahaj, E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Universitas, Kraków 2004, tam Ideał asymilacjonizmu i metafora “melting pot” oraz Wielkość i nędza ideologii wielokulturowości.
Cedric Johnson, The Panthers Can’t Save Us Now, “Catalyst”, Vol 1, No 1, Spring 2017.
Prezetacja projektów: Renzo Martensa Enjoy Poverty oraz Institute for Human Activities
(wraz z interwencjami inforgraficznymi Metahaven).

Zajęcia 14. Migracje, globalizacja, wielokulturowość 2
.
Dryf ze Stadionu Narodowego na bazar przy ul. Bakalarskiej połączony z prezentacją działań Towarzystwa Przyjaciół Maxa Etoyi.

Zajęcia 15. Podsumowanie: forensyka przestrzeni.

Przykłady metod forensycznych w architekturze: Forensic Architecture, Repo:history, spotkanie z architektką,
Omówienie warunków zaliczenia semestru: propozycji projektów indywidualnych.

Plan zajęć w drugim semestrze.

Zajęcia 1. Przypomnienie najważniejszych momentów pracy laboratoryjnej z pierwszego semestru.


Zajęcia 2-3. Indywidualne projekty. Wstępna dyskusja


Zajęcia 3-4. Indywidualne projekty. Metodologia.


Zajęcia 5-7. Indywidualne projekty. Zbieranie i dyskusja materiału.


Zajęcia 8-10. Indywidualne projekty. Realizacja w formie pracy indywidualnej oraz kolektywnej.


Zajęcia 11-13. Indywidualne projekty. Prezentacja i dyskusja.


Zajęcia 14-15. Podsumowanie laboratorium: kierunki dalszej pracy.

Compulsory literature used during classes

Adresy bibliograficzne w opisie zajęć.

Additional literature recommended for the student's self learning

Na podstawie indywidualnych konsultacji.

Learning outcomes
SkillsKnowledgeSocial competences

K_U 03 analizować, interpretować na zaawansowanym poziomie fenomeny artystyczne i kulturowe na tle procesów historycznych, na podstawie dopasowanej do zagadnień współczesności i nowoczesności wiedzy z zakresu historii i teorii sztuki oraz teorii kultury, a także wiedzy z wybranych nauk społecznych, stosując oryginalne, nowatorskie podejścia i osiągnięcia tych nauk.
K_U 05 łączyć dzieła i zjawiska sztuki oraz kultury z szerszym kontekstem historycznym, kulturowym, społecznym, ideologicznym, a także analizować i interpretować na poziomie zaawansowanym powiązania i zależności między dziełami i ich kontekstami; określać w ten sposób ich znaczenia, oddziaływania, rolę i funkcję w kulturze jako całości i w społeczeństwie - na potrzeby specjalizacji kultura miejsca i problematyki sztuki najnowszej; przy czym używa narzędzi „negocjowanych" w ramach dynamicznie uprawianej nauki.
K_U 06 sprawnie poruszać się po rozległych zasobach wiedzy wybranych nauk humanistycznych i społecznych - przypisanych specjalizacji kultura miejsca i problematyce sztuki najnowszej - samodzielnie systematyzować, selekcjonować, syntetyzować wiedzę na poziomie zaawansowanym.
K_U 07 stosować na zaawansowanym poziomie aparat werbalny i pojęciowy wybranych, pozostających w relacji z historią sztuki, nauk humanistycznych i społecznych.
K_U 09 potrafi, swobodnie posługując się zsyntetyzowaną, rozszerzoną wiedzą z wybranych naukhumanistycznych i społecznych sprawniewnioskować, problematyzować zagadnienia;zajmować wobec nich własne stanowisko, znajdującsię w nietypowych sytuacjach profesjonalnych iodmiennych sytuacjach kulturowych.
K_U10 wykorzystywać nabytą w drodze studiów wiedzę do rozstrzygania dylematów pojawiających się w pracy zawodowej i do uzasadniania podejmowanych decyzji.
K_U 11 samodzielnie i skutecznie zdobywać wiedzę i materiały oraz posługiwać się umiejętnościami badawczymi na poziomie zaawansowanym [także je rozszerzać), korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii. Potrafi uzgadniać ze sobą informacje, środki materialne i procedury dla zwiększenia efektywności praktyki zawodowej
K_U12 w oparciu o analizę zastanego dorobku naukowego i dostępnych danych różnego charakteru, syntezę idei i doktryn w formę krytycznych sądów, odpowiednie wybory metodologiczne i empiryczne, zdolność wnioskowania z wyników badań wielu dyscyplin - proponować nowe, oryginalne, nowatorskie rozwiązania stawianych przed nim zadań zawodowych.
K_U 13 komunikować się ze specjalistami własnej dyscypliny oraz innych dyscyplin humanistycznych i społecznych, a także artystycznych w języku polskim i obcym, przy tym popularyzować wiedzę i ujawniać kreatywność związaną ze specjalizacją kultura miejsca i problematyką sztuki najnowszej, oraz komunikować się z osobami, które mają być podmiotami i beneficjentami jego działalności zawodowej.
K_U14 pracować w zespole, który składa się z przedstawicieli różnych dyscyplin nauki, profesjonalistów i nie-profesjonalistów, i takim zespołem kierować - w kontekście struktury instytucjonalnej o różnym charakterze
K_U18 prowadzić badania społeczne niezbędne do opracowania diagnoz potrzeb odbiorców kultury, mediów, działań promocyjno-reklamowych.

K_K01   docenienia znaczenia sztuki dla kultury i cywilizacji światowej i uczestniczenia w szeroko rozumianym życiu kulturalnym.

K_K02   dbałości o zachowanie dziedzictwa artystycznego dla przyszłych pokoleń.

K_K03   podejmowania działań profesjonalnych w ramach działalności artystycznej, badawczej, organizacyjnej i kuratorskiej w obszarze sztuki

K_K04   na poziomie podstawowym sprostania wymaganiom rzeczywistości w procesie rozwiązywania problemów, przy organizowaniu życia artystyczno-kulturalnego

K_K10   efektywnego sterowania własną pracą twórczą i krytycznego oceniania stopnia jej zaawansowania i poziomu artystycznego.

K_K11   świadomego doskonalenia osobistego i zawodowego, ma świadomość swoich umiejętności artystycznych i wiedzy.

K_K12   efektywnego wykorzystania wyobraźni, intuicji, emocjonalności, zdolności twórczego myślenia i twórczej pracy w trakcie rozwiązywania problemów, w tym przyjmowania krytyki.

K_W 07 powiązania historii sztuki z innymi dyscyplinami humanistycznymi oraz społecznymi, pozwalające mu na interdyscyplinarny i wielodyscyplinowy ogląd zagadnień zawodowych.
K_W 13 pochodzące z obszaru historii sztuki oraz innych nauk humanistycznych i społecznych metody opisu, analizy, wartościowania, problematyzowania oraz interpretacji dzieł sztuki i zjawisk artystycznych doby współczesnej, będące aktualną propozycją w tym zakresie.
K W15 w pogłębionym stopniu mechanizmy infrastrukturalne sztuki i kultury, w tym ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o rzeczywistości kulturalnej, instytucjach kultury, instytucjach sztuki, i innych, w których znajduje się miejsce na projekty kulturalne i artystyczne.
K_W 16 literaturę autorstwa myślicieli i badaczy nauk społecznych, służącą wyprofilowanemu i uszczegółowionemu namysłowi nad problematyką specjalizacji kultura miejsca i sztuki najnowszej

K_K01 efektywnego sterowania własną pracą i krytycznego oceniania stopnia jej zaawansowania i poziomu merytorycznego.
K_K 03 do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów, których zakres jest rozszerzony.
K_K 07 do rozwiązywania problemów, pojawiających się przy organizowaniu życia społeczno-kulturalnego, uwzględniając jego dynamikę, i w odniesieniu do pionierskich zadań, jakie stawia sobie powyższy kierunek.
K_K09 do uczestnictwa w życiu społecznym, w społeczeństwie demokratycznym, a także do kreatywnego uczestnictwa w kulturze - ma w wysokim stopniu rozbudowaną świadomość wspólnego dobra oraz odpowiedzialności
K_K 10 jest wnikliwym obserwatorem, uczestnikiem i twórcą życia kulturalnego - w jego głównym nurcie oraz obrzeżach, alternatywach czy innym obiegu
K_K 12 rozumie zaawansowane znaczenie kultury wizualnej we współczesnej rzeczywistości.

Description of the requirements for the studio, workshop or teaching aids (en)-brak-
The weekly number of hours of classes or lectures, the number of ECTS points assigned to the subject and information on the form and completion of the subject are included in the study program and Course Cataloque (information is displayed in Akademus system)


(en)Lista studiów

(en)studia status (en)czas[h] ECTS (en)forma pass
History of Art / Culture of place s.3 (en)d 30 4 research project 30h
research project [pass with grade]


(en)Semestr 2020/21-WS (en)(Z-zimowy,L-letni)
(en)Kod kursu: #38.12899