(en)Katalog ECTS

Art as critical social research: art and society in tumultuous times.

(en)Pedagog: dr Jakub Szreder, dr hab. Jan Sowa

(en)Pole (en)Opis
Course type Laboratorium
Didactic methods

Seminaria, warsztaty laboratoryjne, działania terenowe, opieka nad pracą badawczo-artystyczną.

Language of lecture polski;
Prerequisites

Znajomość języka angielskiego w stopniu wystarczającym do zapoznania się z lekturami.

Final requirements

Semestr pierwszy:

- aktywne uczestnictwo w zajęciach (50%)

- przygotowanie koncepcji projektu artystyczno-badawczego (50%)

 

Semestr drugi:

- aktywne uczestnictwo w zajęciach (33%)

- realizacja projektu artystyczno-badawczego (34%)

- przygotowanie raportu / dokumentacji z działań (33%)

The form of passing the course (assesment methods and criteria)

Realizacja projektu artystyczno-badawczego (indywidualnie lub w grupie) oraz raportu / dokumentacji z jego przebiegu. Ocenie poddane zostaną:

- społeczno-kulturowa istotność wybranego tematu,

- wykorzystanie wiedzy teoretycznie,

- oryginalność ujęcia artystycznego.

 

celujący
5,35
student wykonał dodatkową pracę podczas realizacji, prezentacji i raportowania  projektu artystyczno-badawczego oraz uczestnictwa w zajęciach
≥ 96
bardzo dobry
5,0
student bardzo dobrze zrealizował i zaprezentował projekt artystyczno-badawczy, co ujął w swoim raporcie, oraz uczestniczył w zajęciach
91-95
bardzo dobry minus
4,65
student zrealizował i zaprezentował projekt artystyczno-badawczy bardzo dobrze, ale z drobnymi nieścisłościami, co ujął w swoim raporcie, uczestniczył w zajęciach
86-90
dobry plus
4,35
student wykazał jedynie pomniejsze  problemy przy realizacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, uczestniczył w zajęciach

 
81-85
dobry
4,0
student wykazał jedynie pomniejsze  problemy przy realizacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach

 
71-80
dobry minus
3,65
student wykazał pewne problemy z samodzielnym opanowaniem materiału w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach

 

 
66-70
dostateczny plus
3,35
student wykazał pewne problemy z samodzielnym opanowaniem materiału zarówno w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach

 

 
61-65
dostateczny
3,0
student ma istotne luki w samodzielnym opanowaniu materiału albo w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach

 

 
56-60
dostateczny-
2,65
student ma istotne luki w samodzielnym opanowaniu materiału zarówno w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, nie uczestniczył w zajęciach
51-55
niedostateczny
2,0
student nie był w stanie przygotować ani zadowalającego projektu artystyczno-badawczego ani raportu, nie uczestniczył w zajęciach
≤ 50
nieklasyfikowany
0
brak obecności na zajęciach (ponad połowa nieusprawiedliwionych zajęć), brak raportu,
0%

Teaching goals (program content, subject description)

W ramach laboratorium będziemy wykorzystywać metody zaczerpnięte ze sztuki współczesnej, humanistyki i nauk społecznych w celu lepszego rozpoznania procesów głębokich zmian społecznych, z którymi mamy obecnie do czynienia. Żyjemy w czasach fundamentalnego kryzysu kapitalistycznej nowoczesności i liberalnej demokracji, wzmacnianych trwającą katastrofą klimatyczną oraz obecną pandemią. Takie momenty strukturalnej zmiany, w których wszystko co stałe rozpływa się w powietrzu, nazywane przez Zygmunta Baumana czasami przejścia, a przez Immanuela Wallersteina momentami systemowego rozdwojenia, wpływają na naszą codzienność, wywołują zagubienie i lęk. Są one wykorzystywane do wprowadzenia szokowych terapii neoliberalizmu czy autorytarnych projektów politycznych. Z drugiej strony, mogą stanowić pożywkę dla oddolnych ruchów społecznych i pobudzać społeczną wyobraźnię.
W trakcie laboratorium postaramy się uchwycić tą dynamikę w całej jej systemowej złożoności. Do tego przydadzą nam się metody sztuki współczesnej, która nie stroni od paradoksów i nie boi się niepewności. Poruszać się będziemy po rozszerzonych polach sztuki i nauki. Interesować nas będą zarówno klasyczne analizy humanistyki oraz nauk społecznych, jak i propozycje wychodzące poza ich instytucjonalne obwarowania, wykorzystując takie heterodoksyjne metody, jak sytuacjonistyczna psychogeografia, postkolonialny efekt alienacji Renzo Martensa, eseje i kolaże Marthy Rosler czy przestrzenną forenzykę Forensic Architecture. Z racji na sytuację epidemiczną nacisk położony zostanie na dryfy miejskie, które pozwolą nam spotykać się w otwartej przestrzeni.
Przedmiotem naszego zainteresowania będą zjawiska i procesy o charakterze społecznym, politycznym, ekonomicznym i kulturowym, a szczególnie ich wpływ na kształt przestrzeni miejskiej. Przyjrzymy się materialnym śladom kapitałocenu, ruinom po epoce przemysłowej, procesom gentryfikacji, wielokulturowości i przemocy na tle rasowym. Z drugiej strony będziemy tropić radykalne odpowiedzi na ten kryzys, generowane przez ruchy społeczne i afiliowanych z nimi artystów.
Laboratorium nastawione jest na kolektywną współpracę w ramach grupy. W trakcie zajęć będziemy czytać teksty i o nich dyskutować, oglądać filmy i przyglądać się różnym propozycjom artystycznym, urządzać dryfy i organizować spotkania z kuratorami/kuratorkami, artystami/artystkami oraz architektami/architektkami. W naszej pracy będziemy się nastawiać na osiągnięcie praktycznego efektu końcowego - projektów badawczych, interwencji artystycznych, wystaw, kolaży czy filmów. Ich kształt ustalimy wspólnie w trakcie zajęć.

 

Plan zajęć w pierwszym semestrze.

 

Zajęcia 1. Zajęcia organizacyjne.

Przedstawienie ogólnego planu na semestr oraz rok, warunków uczestnictwa w zajęciach, zaliczenia itp.

Zajęcia 2. Praca wstępna. 

Dyskusja warsztatowa - co sztuka może nam powiedzieć o społeczeństwie? 
Rozmowa na temat własnych doświadczeń w odbiorze sztuki zawierającej komponent badawczy, ew. prezentacja własnych praktyk w tym zakresie.

Zajęcia 3. Psychogeografia jako metoda badawcza.

Ogólna prezentacja zjawiska ze szczególnym uwzględnieniem sytuacjonizmu.
Prezentacja filmu Guy Deborda, O przejściu kilku osób przez raczej krótki okres czasu i dyskusja,
Wybór tekstów psychogeograficznych z Przewodnik dla dryfujących. Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście, Mateusz Kwaterko i Paweł Krzaczkowski (red.), Bęc Zmiana, Warszawa 2015.

Zajęcia 4. Psychogeografia Powiśla
.
Zajęcia warsztatowe: planowanie i przeprowadzenie indywidualnych dryfów po okolicach ASP.

Zajęcia 5. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 1.

Dyskusja tekstu A. Jach, P. Juskowiaka i A. Kowalczyk Ekologie (w: A. Jach, P. Juskowiaka i A. Kowalczyk (red.) Ekologie miejskie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2014)
Prezentacja działań badawczo-artystycznych:
• Brian Holmes, On the passage of a few people through a relatively vast space called the Midwest. The Social Metabolism of the Compass Group 
• Claire Pentecost, Notes on the Project Called Continental Drift 
• działania Grupy Compass (http://southwestcorridornorthwestpassage.org/)
• Centre for Land Use Interpretation (http://www.clui.org/)

Zajęcia 6. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 2.

Spotkanie z praktykami (artystki, kuratorki)
Psychogeografia warszawskiego kapitałocenu - zajęcia warsztatowe (przygotowanie dryfu: miejsca, strategie, sposób dokumentacji itp.)

Zajęcia 7. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 3.

Psychogeografia warszawskiego kapitałocenu (dryf)

Zajęcia 8. Kapitałocen postprzemysłowy 1.
Dyskusja tekstu D. Bell, Nadejście społeczeństwa postindustrialnego (tam R. 1, Od społeczeństwa industrialnego do postindustrialnego: teorie rozwoju społecznego).
Dyskusja fragmentów książki Sztuczne piekła autorstwa Claire Bishop (Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2015)
Prezentacja fragmentu filmu Śmierć człowieka pracy Michael Glawoggera oraz dyskusja.
Prezentacja i dyskusja projektów artystycznych:
- film Mike’a Figgisa o The Battle of Orgreave, (Jeremy Deller, 2001), 
- Subiektywna Linia Autobusowa (Grzegorz Klaman)
- Symfonia fabryki Ursus (Jasmina Wójcik, 2018)

Zajęcia 9. Kapitałocen postprzemysłowy 2.
Dryf postindustrialny: wycieczka do Ursusa połączona ze spotkaniem z artystą/kuratorką.

Zajęcia 10. Gentryfikacja jako artystyczny sposób produkcji 1.

Dyskusja tekstu: R. Florida, Narodziny klasy kreatywnej, tłum. T. Krzyżanowski, M. Penkala, NCK, Warszawa 2010, tam: r. 3, Gospodarka kreatywna i r. 4, Klasa kreatywna.
Dyskusja tekstu: M. Pasquinelli, Na ruinach miasta kreatywnego, tłum. K. Szadkowski, w: Ekonomia Kultury, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010.
Dyskusja tekstu: S. Zukin, Artistic mode of production [w:] Loft Living: Culture and Capital in Urban Change, Rutgers University Press, Nowy Jork 1989.


Zajęcia 11, Gentryfikacja jako artystyczny sposób produkcji 2.

Dryf po strefie zgentryfikowanej w pobliżu ASP (możliwe lokalizacje do wyboru z grupą: SOHO, Koneser, Elektrownia Powiśle, Nowa Praga lub Port Praski).


Zajęcia 12. Podsumowanie dryfów po Ursusie oraz strefie zgentryfikowanej. 

Sztuka jako aktywizm miejski – dyskusja tekstu M. Rosler, Artystyczny sposób rewolucji: od gentryfikacji do okupacji, tłum. J. Sowa i K. Szadkowski, w: M. Kozłowski i in. (red.), Wieczna radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, Bęc zmiana, Warszawa 2011.
Prezentacja projektów artystycznych:
Martha Rosler, If You Lived Here: The City in Art, Theory, and Social Activism: A Project by Martha Rosler, Bay Press, Seattle 1991
Urban Act, R:urban, Hector Huerga (Collective Creations: Commons),
Recetas Urbanas (http://www.recetasurbanas.net/v3/index.php/es/),
Arqitecturas Collectivas (https://arquitecturascolectivas.net/), Public Space Tools (https://publicspace.tools/#/home)
Centre for Urban Pedagogy: http://welcometocup.org/
Spółdzielnia Krzak i miejskie ogrodnictwo.

Zajęcia 13. Migracje, globalizacja, wielokulturowość 1. 

Dyskusja tekstów:
Arjun Appadurai, Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, tłum. Z. Pucek, Universitas, Warszawa 2005, tam. r. 2, Dyskunkcja i różnica w globalnej ekonomii kulturowej.
Andrzej Szahaj, E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Universitas, Kraków 2004, tam Ideał asymilacjonizmu i metafora “melting pot” oraz Wielkość i nędza ideologii wielokulturowości.
Cedric Johnson, The Panthers Can’t Save Us Now, “Catalyst”, Vol 1, No 1, Spring 2017.
Prezetacja projektów: Renzo Martensa Enjoy Poverty oraz Institute for Human Activities
(wraz z interwencjami inforgraficznymi Metahaven).

Zajęcia 14. Migracje, globalizacja, wielokulturowość 2
.
Dryf ze Stadionu Narodowego na bazar przy ul. Bakalarskiej połączony z prezentacją działań Towarzystwa Przyjaciół Maxa Etoyi.

Zajęcia 15. Podsumowanie: forensyka przestrzeni. 

Przykłady metod forensycznych w architekturze: Forensic Architecture, Repo:history, spotkanie z architektką,
Omówienie warunków zaliczenia semestru: propozycji projektów indywidualnych.
 
Plan zajęć w drugim semestrze.
 
Zajęcia 1. Przypomnienie najważniejszych momentów pracy laboratoryjnej z pierwszego semestru.


Zajęcia 2-3. Indywidualne projekty. Wstępna dyskusja


Zajęcia 3-4. Indywidualne projekty. Metodologia.


Zajęcia 5-7. Indywidualne projekty. Zbieranie i dyskusja materiału.


Zajęcia 8-10. Indywidualne projekty. Realizacja w formie pracy indywidualnej oraz kolektywnej.


Zajęcia 11-13. Indywidualne projekty. Prezentacja i dyskusja.


Zajęcia 14-15. Podsumowanie laboratorium: kierunki dalszej pracy.
 

Compulsory literature used during classes

Adresy bibliograficzne w opisie zajęć.

Additional literature recommended for the student's self learning

Na podstawie indywidualnych konsultacji.

Learning outcomes
SkillsKnowledgeSocial competences

K_U03   Świadomie posługiwać się narzędziami warsztatu artystycznego w wybranych obszarach działalności plastycznej

K_U04   samodzielnie czytać i analizować teksty z dziedziny sztuki oraz budować odpowiednią bibliografię.

K_U08   Podejmować samodzielne decyzje dotyczące projektowania i realizacji własnych prac artystycznych

K_U09   wykorzystywać przysposobioną wiedzę do rozstrzygania dylematów rzeczywistych, pojawiających się w artystycznej, badawczej, organizacyjnej i kuratorskiej praktyce zawodowej w obszarze sztuki.

K_U10  samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, weryfikować i pożytkować informacje przy użyciu różnych źródeł i sposobów w artystycznej, badawczej, organizacyjnej i kuratorskiej praktyce zawodowej w obszarze sztuki.

K_U11   sprawnie, na podstawowym poziomie komunikować się ze specjalistami, używając języka specjalistycznego w zakresie sztuk plastycznych oraz z odbiorcami spoza grona specjalistów– ma rozwinięte umiejętności komunikacji interpersonalnej.

K_U18   postrzegać fakty i zjawiska społeczne i kulturowe (w tym artystyczne), także zjawiska świata życia codziennego problemowo, analitycznie, strukturalnie – na poziomie podstawowym.

K_U19   samodzielnie i skutecznie zdobywać wiedzę i materiały oraz rozwijać swoje umiejętności badawcze, korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii.

K_U20   artykułować poglądy w sprawach zawodowych, społecznych, światopoglądowych, także przekonująco argumentować i dyskutować na tematy podejmowane na zajęciach.

K_W01  znaczenie i miejsce sztuki w systemie nauki, jej specyfikę dyscyplinową i metodologiczną zorientowaną na zastosowania praktyczne w sferze działalności artystycznej na rzecz poprawienia standardów estetycznych aglomeracji miejskich i polskiej prowincji

K_W04  na poziomie podstawowym infrastrukturę instytucjonalną dla sztuki, problematykę muzealnictwa i ochrony zabytków oraz dziedzictwa kulturowego

K_W06  metody diagnozowania potrzeb i oceny jakości usług zorientowanych na odbiorców sztuki, media, działania promocyjnych

K_W07  powiązania sztuki z dyscyplinami humanistycznymi oraz społecznymi

K_W15  w stopniu elementarnym społeczne, kulturowe, ideologiczne, ogólnohistoryczne usytuowanie, oddziaływanie i uwarunkowania sztuki

K_K01   docenienia znaczenia sztuki dla kultury i cywilizacji światowej i uczestniczenia w szeroko rozumianym życiu kulturalnym.

K_K02   dbałości o zachowanie dziedzictwa artystycznego dla przyszłych pokoleń.

K_K03   podejmowania działań profesjonalnych w ramach działalności artystycznej, badawczej, organizacyjnej i kuratorskiej w obszarze sztuki

K_K04   na poziomie podstawowym sprostania wymaganiom rzeczywistości w procesie rozwiązywania problemów, przy organizowaniu życia artystyczno-kulturalnego

K_K10   efektywnego sterowania własną pracą twórczą i krytycznego oceniania stopnia jej zaawansowania i poziomu artystycznego.

K_K11   świadomego doskonalenia osobistego i zawodowego, ma świadomość swoich umiejętności artystycznych i wiedzy.

K_K12   efektywnego wykorzystania wyobraźni, intuicji, emocjonalności, zdolności twórczego myślenia i twórczej pracy w trakcie rozwiązywania problemów, w tym przyjmowania krytyki.

Description of the requirements for the studio, workshop or teaching aids (en)-brak-
The weekly number of hours of classes or lectures, the number of ECTS points assigned to the subject and information on the form and completion of the subject are included in the study program and Course Cataloque (information is displayed in Akademus system)


(en)Lista studiów

(en)studia status (en)czas[h] ECTS (en)forma pass
Artistic research s.2 (en)d 60 6 60h
[pass with grade]


(en)Semestr 2020/21-SS (en)(Z-zimowy,L-letni)
(en)Kod kursu: #38.14002