konwersatorium 

przebieg studiów pomyślnie zakończony 6. semestrem 

1. Przyczynki do rozważań na temat formy – wskazanie pola do dyskusji. Forma a treść. Forma a funkcja. Forma a kolor. Forma a materia. Forma wobec formalizmu. Formalna tożsamość rzeczywistości.

2.     Ukierunkowane myślenie kombinatoryczne – esej Georga Steinera. Kumulacja i kompilacja formalna w dziele – film Petera Greeneway’a.

3.  Psychologia przedstawienia obrazowego – wzór a doświadczenie u Ernsta H. Gombricha. Jak się uczymy? Jak tworzymy? Arcydzieło jako wzorzec.

4.  Wola formowania – determinizm formy. Estetyczna teoria formatywności. Estetyka formalna. Formowanie dzieła sztuki. Formowanie artysty. Szkoły, style, gatunki. Błąd formalny a błąd znaczeniowy i funkcjonalny. Wolność i ograniczenie a forma?!

5.     Socjologia jako nauka o formach uspołecznienia – Georg Simmel i jego socjologia formalna. Kilka pojęć socjologicznych: struktura społeczna, interakcja, klasy i warstwy społeczne, stratyfikacja...  

6.  Claude Lévi-Strauss, „Trójkąt kulinarny” i antropologia strukturalna.

7.  „Kruk” E. A. Poego – wiersz jako projekt, analiza porównawcza polskich przekładów – język w działaniu według Romana Jakobsona. Fotografia Masahisa Fukase – „Samotność kruków”.

8. „Ida”, reż. Paweł Pawlikowski, 2013.

9. „Osiem i pół”, reż. Federico Fellini, 1963.

10. Dyskusja dotycząca relacji formy i treści w powyższych dziełach filmowych.

11.   Kulturowa i medialna historia twarzy. Twarz – narzędzie autoprezentacji, wyrazu i komunikowania. „Persona”, reż. Ingmar Bergman – „gra twarzą”. Portret – autoportret (studentów też). „Gadające głowy”, reż. Krzysztof Kieślowski – zbiorowy portret Polaków; sonda społeczna.

12.   Demokracja – system rządów i forma sprawowania władzy. Czy sama forma (dzieła) może być ideologiczna? Panopticon. Konformizm. Nonkonformizm. Stereotypy. Mentalność – sposoby myślenia. Schematy postrzegania. Praforma – archetyp. Wzory kultury… 

13.   Pomnik – upamiętnienie – Bełżec. Studium przypadku.

14.   Oskar Hansen i teoria formy otwartej. Juliusz Żórawski – forma spoista. Witkacy – czysta forma. Dzieło otwarte Umberto Eco. 

15. Zasady gry. W co „grają” artyści? Sztuka jako gra z widzem.   

Poziom aktywności studentów na zajęciach, poziom merytorycznego opanowania materiału, umiejętności komentowania książek, innych publikacji, prowadzenia problemowej analizy zagadnień, artykułowania własnych przemyśleń, dyskutowania, konkludowania podejmowanych kwestii;

poziom opisywania i interpretacji rzeczywistości (w tym sztuki i designu) i uzasadniania własnych sądów zaprezentowany w pisemnym eseju. Skala ocen określona jest według punktacji obowiązującej w ASP w Warszawie: od 2 (ndst) do 5+ (celująco).

Zaliczenie ze stopniem na podstawie oceny aktywnego uczestnictwa oraz pracy pisemnej – eseju – „Moje doświadczenie formy”. Możliwe są dwie nieuzasadnione nieobecności – w ten sposób student spełnia warunek dopuszczający do zaliczenia. 

Literatura podstawowa – we fragmentach:

Francis George Steiner, „Śmierć królów (O szachach)”, w: „Eseje z New Yorkera”, Słowo/obraz terytoria, 2018.

Peter Greeneway, “M Is for Man, Music, Mozart” https://www.youtube.com/watch?v=ztTZc8X-AoY

Ernst H. Gombrich, „Sztuka i złudzenie”, PIW, Warszawa 1981.

Eugenia Basara-Lipiec, „Arcydzieło. Teoria i rzeczywistość”, Instytut Kultury, Warszawa 1997.

Luigi Pareyson, „Estetyka. Teoria formatywności”, Universitas, Kraków 2009.

„Błądzić jest rzeczą” [katalog wystawy], Instytucja Kultury Miasta Tarnowa, BWA Tarnów, 2013/2014, http://www.bwa.tarnow.pl/1,51,wystawy,bladzic-jest-rzecza.html  

Georg Simmel, „Socjologia”, PWN, Warszawa 1975, 2006.

Claude Lévi-Strauss, „Trójkąt kulinarny” [w:] „Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów”, WUW, Warszawa 1998.

https://home.agh.edu.pl/~szymon/raven.shtml

Roman Jakobson, „W poszukiwaniu istoty języka”, PIW, Warszawa 1989.                     

Hans Belting, „Faces. Historia twarzy”, Słowo / obraz terytoria, Gdańsk 2015.

Giovanni Sartori, „Teoria demokracji”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.

Juliusz Żórawski, „Wybór pism estetycznych”, Universitas, Kraków 2008.

Filip Springer, „Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach”, Wydawnictwo Karakter, 2013.         

Oskar Hansen, „Ku formie otwartej”, red. Jola Gola, Fundacja Galerii Foksal (Warszawa), Revolver (Frankfurt), Muzeum ASP w Warszawie, 2005.

Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Czysta forma w teatrze”, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1986.

Carl Gustaw Jung, „Archetypy i symbole. Pisma wybrane”, Czytelnik, Warszawa 1976.

Ruth Benedict, „Wzory kultury”, Muza S.A., 2011.

Umberto Eco, „Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych”, Czytelnik, Warszawa 1973.

Ernst H. Gombrich, „Zamysł porządku. O psychologii sztuki dekoracyjnej”, Universitas, Kraków 2009.

Anne Applebaum, „Zmierzch demokracji. Zwodniczy powab autorytaryzmu”, Agora, 2020.

Lambert Wiesing, „Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej”, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.

Piotr Sztompka, „Socjologia analiza społeczeństwa”, Znak, Kraków 2012.                             

„Encyklopedia socjologii”, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998.  

Aldona Jawłowska, „Drogi kontrkultury”, PIW, 1975.