(en)Katalog ECTS

Interdisciplinary research on philosophy of culture and art

(en)Pedagog: dr hab. Luiza Nader, dr hab. Łukasz Ronduda

(en)Pole (en)Opis
Course type Interdyscyplinarne badania nad filozofią kultury i sztuką
Didactic methods

seminarium

Language of lecture polski;
Prerequisites

zdany egzamin na I rok Szkoły Doktorskiej

Final requirements

zob. poniżej

The form of passing the course (assesment methods and criteria)

obecność, aktywność, prezentacja na zajęciach, zaliczeniowy tekst (lub esej wizualny)

Teaching goals (program content, subject description)

Cel zajęć: Celem zajęć z dr hab. Luizą Nader jest zapoznanie uczestników studiów doktoranckich z najważniejszymi zagadnieniami współczesnej humanistyki: przestrzenią historii, psychoanalizy i feminizmu, studiami nad pamięcią i traumą, zwrotem w kierunku afektów i emocji, ekokrytyką, post-humanistyką m.in. studiami nad rzeczami i materialnością. 

Opis przedmiotu: Analizować będziemy teksty, działania i prace wizualne, łącząc teorię z wchodzącymi z nią w dialog pracami artystycznymi. Zastanawiać się będziemy również nad znaczeniem, mocą sprawczą i siłą transformacji rzeczywistości poprzez sztukę, wobec wydarzeń i doświadczeń ekstremalnych. Zastanowimy się m.in. nad związkami historii, pamięci i archiwum; nad konstelacjami teorii traumy i sposobami przekraczania wydarzeń granicznych, nad (kontr)historiami grup wykluczanych, nad poza-ludzką sprawczością m.in. roślin, zwierząt, rzeczy i przestrzeni.

 

Treści programowe

Sem. 1

1.     Historia, psychoanaliza.

Dominick La Capra, Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, Kraków: Universitas 2009. [fragment: Doświadczenie i tożsamość oraz  Historia, psychoanaliza, teoria krytyczna]

 2.     Kryzys, trauma, afirmacja.

Rosi Braidotti, Affirmation, pain, empowerment…, “Asian Journal of Women’s Studies”, vol. 14, no. 3.

Rosi Braidotti, Siła afirmacji (pdf)

3.     Historia, feminizm, pismo.

Helen Cixous, Śmiech meduzy, "Teksty drugie" nr 4/5/6, 1993.

4.     Pamięć, wykluczenie i jego powrót, historia uniwersalna.

Susan Buck – Morss, Hegel, Haiti i historia uniwersalna, Warszawa: Krytyka Polityczna 2014.

5.     Afekty i emocje w polu sztuki i humanistyki.

„Teksty Drugie” „Wojna wstydów”, nr 4 2016. [teksty Sary Ahmed, Silvana Tomkinsa i Eve Kosofsky Sedgwick)

http://tekstydrugie.pl/news/2016-nr-4-wojna-wstydow/

6.     Ekokrytyczna świadomość.

Ewa Domańska, Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” nr 1-2, 2013.

Monika Bakke, Gdy stawka jest większa niż życie. Sztuka wobec mineralno-biologicznych wspólnot, „Teksty Drugie” nr 1 2020.

7.     Zwrot ku rzeczowości

Bjornar Olsen, W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 2013

 

sem. 2

 
 

Sem. II (nabór zimowy 2020/21), Sem. I (nabór jesienny 2021)

 

1.     Zajęcia organizacyjne. 13.10

 

2.     Eseje zaliczeniowe uczestniczek/uczestników zajęć pierwszego semestru, wymiana uwag, dyskusja. 27.10

 

3.     Spojrzenie, patrzenie, widzenie. 17.11

 

Susan Sontag, Widok cudzego cierpienia, Kraków 2010. [dodatkowe, uzupełniające lektury do wyboru: Susan Sontag, Przeciw interpretacji i inne eseje, Kraków 2012

lub/i Susan Sontag, O fotografii, Kraków 2009.]

 

Rebecca Solnitt, Nadzieja w mroku, Kraków 2019 lub Matka wszystkich pytań, Kraków 2021 [dodatkowe, uzupełniające lektury do wyboru: Rebeca Solnit, Mężczyźni objaśniają mi świat [i inne eseje], Kraków 2017].

 

4.     Przekraczanie katastrofy. Narracje historyczna: potencjalne, egzystencjalne, ratownicze... 24.11

 

Ewa Domańska, Historia egzystencjalna: krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej, Warszawa 2012.

Ewa Domańska, Historia ratownicza, „Teksty drugie” nr 5 2014.

[dodatkowa lektura: Ariella Azoulay, wykład

https://www.artandeducation.net/classroom/video/310820/ariella-asha-azoulay-potential-history-unlearning-imperialism]

 

5.     Studia postkolonialne i historia. Pamięć wielokierunkowa. 01.12

 

Dipesh Chakrabarty, Historie mniejszości, przeszłości podrzędne, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, red. Ewa Domańska, Poznań 2010.

Gayatri Chakravorti Spivak, Czy podporządkowani inni mogą przemówić?, przeł. E. Majewska, „Krytyka Polityczna” 2010, 24-25:

 

Michael Rothberg, Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, Warszawa 2015. [Aleksandra Starzyńska]

 

6.     Przestrzenie historii, miejsca/nie-miejsca (pamięci). 15.12

 

Pierre Nora, Między pamięcią a historią: Les Lieux de Mémoire, "Tytuł roboczy: Archiwum", "2009, nr 2, s. 4-12.

Marc Augè, Nie-Miejsca : wprowadzenie do antropologii nadnowoczesności : fragmenty. „Teksty Drugie”  nr 4 (112) 2008.

Anka Ptaszkowska, Mariusz Tchorek, Wiesław Borowski, Wstęp do ogólnej Teorii Miejsca [dostępny na stronach Galerii Foksal]

Michel Foucault, Inne przestrzenie, „Teksty drugie” nr 6 2005.

 

Roma Sendyka, Poza obozem. Nie-miejsca pamięci – próba rozpoznania, Warszawa 2021.

 

 

7.     Historie wykluczonych. 12.01

 

Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie, Roma Sendyka, Aleksandra Janus et al., Warszawa 2021.

lub

Nie-miejsca pamięci 2. Nekrotopologie, Roma Sendyka, Aleksandra Janus et al.,Warszawa 2021.

 

Adam Leszczyński, Ludowa historia Polski, Warszawa 2020.

Andrzej Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Warszawa 2014.

 

8.     Dyskusja podsumowująca [oddanie esejów zaliczeniowych]. 26.01

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Compulsory literature used during classes

dr hab. Luiza Nader

sem. 1

- Monika Bakke, Gdy stawka jest większa niż życie. Sztuka wobec mineralno-biologicznych wspólnot, „Teksty Drugie” nr 1 2020.

-Rosi Braidotti, Affirmation, pain, empowerment…, “Asian Journal of Women’s Studies”, vol. 14, no. 3.

- Susan Buck – Morss, Hegel, Haiti i historia uniwersalna, Warszawa: Krytyka Polityczna 2014.

- Helen Cixous, Śmiech meduzy, "Teksty drugie" nr 4/5/6, 1993.

- Dominick La Capra, Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, Kraków: Universitas 2009.

- Ewa Domańska, Historia egzystencjalna, Warszawa: PWN 2012.

- Ewa Domańska, Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” nr 1-2 2013. [pdf]

- Bjornar Olsen, W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2013.

- „Teksty Drugie” „Wojna wstydów”, nr 4 2016.

-  „Teksty Drugie” „Ekokrytyka”, nr 2 2018.

sem. 2

Giorgio Agamben, Homo sacer: suwerenna władza i nagie życie, Warszawa 2008.

Giorgio Agamben, Stan wyjątkowy, Kraków 2008.

Marc Augè, Nie-Miejsca : wprowadzenie do antropologii nadnowoczesności : fragmenty. „Teksty Drugie”  nr 4 (112) 2008.

Judith Butler, Ramy wojny: kiedy życie godne jest opłakiwania?, Warszawa 2011.

Dipesh Chakrabarty, Historie mniejszości, przeszłości podrzędne, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, red. Ewa Domańska, Poznań 2010.

Ewa Domańska, Historia egzystencjalna: krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej, Warszawa 2012.

Ewa Domańska, Historia ratownicza, „Teksty drugie” nr 5 2014.

Michel Foucault, Inne przestrzenie, „Teksty drugie” nr 6 2005.

Pierre Nora, Między pamięcią a historią: Les Lieux de Mémoire, "Tytuł roboczy: Archiwum", "2009, nr 2, s. 4-12.

Achille Mbembe, Polityka wrogości. Nekropolityka, Kraków 2018

Poza obozem. Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie, red. Roma Sendyka, Aleksandra Janus et al.,Warszawa 2021.

Poza obozem. Nie-miejsca pamięci 2. Nekrotopologie, red. Roma Sendyka, Aleksandra Janus et al.,Warszawa 2021.

Michael Rothberg, Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, Warszawa 2015.

Rebecca Solnit, Nadzieja w mroku, Kraków 2019.

Rebeca Solnit, Mężczyźni objaśniają mi świat [i inne eseje], Kraków 2017.

Roma Sendyka, Poza obozem. Nie-miejsca pamięci – próba rozpoznania, Warszawa 2021.

“Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” nr 30, 2020 https://www.pismowidok.org/

Susan Sontag, Widok cudzego cierpienia, Kraków 2010.

Susan Sontag, Przeciw interpretacji i inne eseje, Kraków 2012

Susan Sontag, O fotografii, Kraków 2009.

Gayatri Chakravorti Spivak, Czy podporządkowani inni mogą przemówić?, przeł. E. Majewska, „Krytyka Polityczna” 2010, 24-25:

“Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej” nr 30, 2020 https://www.pismowidok.org/

 

Additional literature recommended for the student's self learning

- Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie znaczeń., red. Przemysław Czapliński et al., Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 2017.

- Piotr Piotrowski, Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 r., Poznań: Rebis, 1999.

 - Pamięć, etyka i historia. Angloamerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, pod red. Ewy Domańskiej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002.

 

Learning outcomes
SkillsKnowledgeSocial competences

Absolwent potrafi:

K_U11 podejmować poszukiwania twórcze w celu identyfikacji własnych celów badawczych, z wykorzystaniem dostępnych źródeł informacji, zarówno w twórczości indywidualnej, jak i w przypadku realizacji zadań zespołowych.

Absolwent zna i rozumie:

K_W01   w szczegółowym zakresie kontekst historyczny i kulturowy dotyczący obszarów sztuki i kultury- ze szczególnym uwzględnieniem treści związanych ze studiowana dyscyplina –konieczny do formułowania i rozwiązywania złożonych zagadnień w zakresie sztuk plastycznych i konserwacji dzieł sztuki.

K_W04 szczegółowe zagadnienia dotyczące metodologii i technik badawczych w dziedzinie sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem dyscypliny sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki

K_W05 szczegółowe zasady warsztatu badań teoretyczno-naukowych, możliwości poszukiwania źródeł informacji oraz ich analizy, interpretacji danych ma poziomie ogólnym oraz w odniesieniu do konkretnego dzieła

K_W06 problematykę dotyczącą narodowych i międzynarodowych uwarunkowań i kontekstów podejmowanych działań twórczych oraz posiada umiejętność przewidywania ich rezultatów i wyników w wymiarze kulturowym i społecznym.

Absolwent jest gotów do:

K_K01 przeprowadzania konsekwentnych działań twórczych zgodnych z własnymi ideałami i osobowością twórcza, samodzielnie podejmując próby rozwiązywania problemów artystycznych oraz naukowo-badawczych.

K_K02 przeprowadzenia krytycznej analizy oraz oceny nowych i złożonych idei, koncepcji oraz procesów artystycznych.

K_K05 oceny wpływu własnych zachowań na innych członków społeczności oraz do oceny własnej twórczości czy dzieła na odbiorcę, także w relacjach międzydyscyplinarnych i międzyobszarowych

K_K06 sprostania wysokim standardom zdefiniowanym w obrębie własnej grupy twórczej, badawczej i naukowej

K_K07 prawidłowego i odpowiedzialnego docierania z komunikatem do odbiorcy – zarówno w formie słownej, jak i pisemnej – w sposób czytelny i zrozumiały, prezentując określone i zamierzone treści

 

 

Description of the requirements for the studio, workshop or teaching aids

komputer, dostęp do internetu i platformy zoom lub google meet (w przypadku zajęć on-line) ;

tablica, flamastry, komputer, głośniki, projektor (w przypadku zajęć stacjonarnych);

The weekly number of hours of classes or lectures, the number of ECTS points assigned to the subject and information on the form and completion of the subject are included in the study program and Course Cataloque (information is displayed in Akademus system)


(en)Lista studiów

(en)studia status (en)czas[h] ECTS (en)forma pass
Szkoła Doktorska s.2 (en)o 30 2 seminar 30h
seminar [pass with grade]


(en)Semestr 2021/22-WS (en)(Z-zimowy,L-letni)
(en)Kod kursu: #38.17092