Wykład konwersatoryjny

1. Wprowadzenie w zagadnienia kultury XVIII wieku. Czym jest wiek XVIII? Dialektyka tradycji i nowoczesności. Jedność kultury europejskiej a partykularyzmy regionalne. Kultura miast – Paryż, Londyn, Neapol, Warszawa, Madryt, Wenecja, Drezno. Globalna dyskusja czy hegemonia paryskich filozofów? Przesuwanie się centrum artystycznego z Rzymu do Paryża. Rewolucje. Religie oświecenia.
2. Antyk Ludwika XIV. Malarstwo i rzeźba we Francji końca XVII wieku. Akademia jako element polityki Ludwika XIV. Spór „Starożytników” i „Nowożytników”. Rola sztuki i kultury epoki Ludwika XIV w kulturze artystycznej Europy XVIII i XIX stulecia. Wersal – formy architektoniczne, ogrodowe, malarstwo i rzeźba w służbie państwa; sposób życia (ceremoniał). Wzór (i antywzór) dla Europy.
3. Antyk Jana III Sobieskiego. Wilanów – polski Wersal? Konstruowanie legendy dynastycznej króla elekcyjnego. Program ideowy pałacu wilanowskiego. Artyści Jana III. Wilanów po Janie III.
4. Rzym papieski jako model artystyczny końca XVII i pierwszej połowy XVIII w. Ile antyku w baroku? Tradycja klasycyzmu czy poszukiwanie innowacji? Sztuka włoskich metropolii (Neapol, Palermo, Turyn). Oddziaływanie sztuki włoskiej w Europie Środkowej i Środkowo-Wschodniej. Rezydencje świeckie i klasztory jako wyraz ambicji politycznych i kulturalnych.
5. Sztuka we Francji czasów Regencji Ludwika XV. Odrzucenie antycznego paradygmatu? Antoine Watteau i nowa wizja malarstwa. Sztuka wobec wyzwań proto-kapitalistycznego społeczeństwa (Boucher, Chardin).
6. Sztuka Wenecji XVIII w. Tradycja i nowoczesność sztuki weneckiej. Obecność Wenecjan w Europie XVIII w. Londyn, Madryt, Kraków wobec propozycji weneckich. Giambattista Tiepolo i jego warsztat – twórczość malarska i graficzna. Antonio Canale – twórczość malarska i graficzna. Capriccio i weduta.
7. Kultura kobiety w XVIII wieku. Tradycja francuskich salonów literackich. Ewolucja roli kobiety, rodziny w kulturze francuskiej XVIII w. Odkrycie dzieciństwa i uczuć. Salony literackie i ich wpływ na kulturę europejską XVIII w. Kobiety-artystki i ich sytuacja w różnych krajach europejskich.
8. Akademie sztuki w Europie XVIII w. Antyczna i nowożytna tradycja akademii. Różne oblicza „akademizmu”: Rzym, Paryż, Londyn. Rzeczywistość i fantazja w malarstwie 1. poł. XVIII w. Sztuka, rynek i amatorzy – przykład Fragonarda. Kwestia portretu.
9. Stosunek do antyku w sztuce angielskiej XVIII w. Neopalladianizm. Rezydencje barokowe; ogród angielski i pojęcie malowniczości. Malarstwo angielskie i założenie Royal Academy of Art. Grand manner i Conversation piece.
10. Grand Tour – nowe spotkanie z antykiem. Odkrycie Pompejów, Herkulanum oraz miast Wielkiej Grecji. Rzym - kuźnia neoklasycyzmu. Winckelmann i jego wizja sztuki. Grand Tour jako kulturowy fenomen. Działalność artystyczna i teoretyczna Piranesiego. Grafika odtwarzająca malarstwo antyczne.
11. Sztuki plastyczne wobec instytucji i teorii historycznych i artystycznych. Albumy galeryjne – tradycja i przemiany. Wystawy sztuki w XVIII w. Akademickie regulacje a praktyka artystyczna. Mariette i Diderot: początki naukowej historii sztuki i krytyki artystycznej. Przemiany kolekcjonerstwa i rola miłośników. Grafika profesjonalna i grafika amatorów.
12. Sztuka czasów rewolucji naukowej i przemysłowej. Nauka, przemysł, sztuka (Wright of Derby). Miasto Oświecenia. Brytyjska karykatura XVIII wieku. Antyk sentymentalny – Füssli. Nowe mitologie - Blake.
13. Warszawa nowym Rzymem. Sztuka w Rzeczpospolitej Stanisława Augusta. Znaczenie antyku w salach reprezentacyjnych Zamku Królewskiego.
14. Antyk w polskich ogrodach. Starożytność w programie ideowym Łazienek. Antyk Powązek i Arkadii – wychowanie i upamiętnienie.
15 Wzory antyczne wobec przemian społecznych, politycznych i artystycznych we Francji i Rzeczpospolitej końca XVIII w. Próba reform za panowania Ludwika XVI. Jacques Louis David – malarz-reformator. Nowa ikonografia. Reformy w Rzeczpospolitej ostatnich dekad XVIII w. Reakcje artystów na wydarzenia lat 90.

Egzamin ustny łączący egzamin wizualny (rozpoznanie prac na podstawie reprodukcji) oraz pytania dotyczące zjawisk w sztuce XVIII w.

Znajomość omawianych na zajęciach zjawisk w sztuce długiego XVIII wieku.; uwikłanie sztukę w politykę oraz system społeczno-gospodarczy. Świadomość zależności sztuki od przemian mentalnościowych.

Znajomość omawianego na zajęciach kanonu dzieł powstałych w czasie długiego wieku XVIII.