|
Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)
|
Program przedmiotu obejmuje prezentacje, wizyty studyjne, spotkania z interesariuszami procesów projektowych, warsztatowe zajęcia terenowe, dyskusje. Przedstawiane są lektury i materiały w internecie, porównywane są przykłady projektowania partycypacyjnego jak i projektowania pozbawionego tego podejścia. Ukazywane są możliwości partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym i projektowaniu, z uwzględnieniem współczesnej teorii rozwoju miast, psychologii środowiskowej, socjo-urbanistyki, antropologii przestrzeni, zrównoważonego rozwoju. Zajęcia praktyczne obejmują pracę metodą warsztatową poprzez tworzenie koncepcji wnętrz o niewielkiej skali,
z udziałem użytkowników, w realnej sytuacji przestrzennej (transformacja wnętrz instytucji edukacji i kultury, Miejsca Aktywności Lokalnej, podwórka,
przestrzenie publiczne itp.).
Podstawowe cele dydaktyczne
Celem jest poznanie metod projektowania wnętrz i przestrzeni publicznych ze szczególną uwagą na dogłębną identyfikację potrzeb interesariuszy, w powiązaniu z analizą krytyczną dotyczącą stanu istniejącego, w sposób interdyscyplinarny: we współpracy z reprezentantami nauk społecznych i innych adekwatnych dziedzin. Nabywane są umiejętności posługiwania się podstawowymi narzędziami komunikacji społecznej, co sprzyja dialogowi z otoczeniem, demokracji stosowanej na co dzień, najpełniejszemu wykorzystywaniu kapitału społecznego i potencjału miejsca a także zasobów naturalnych i środków materialnych (m.in. w ramach budżetu obywatelskiego, inicjatywy lokalnej, inwestycyjnych możliwości samorządów lokalnych, instytucji edukacji i kultury).
Tematy, treści programowe
- interwencje projektowe w wymagających tego miejscach w krajobrazie zurbanizowanym (m.in. w ramach rewitalizacji obszarowej, rehabilitacji w zdegradowanym krajobrazie, regeneracji przyrodniczej);
- wspomaganie otwartości i atrakcyjności, funkcjonalności i wielofunkcyjności wnętrz publicznych (np. w ośrodkach kultury, bibliotekach, szkołach; wnętrza sprzężone z placami, ulicami a także podwórka i inne przestrzenie wspólne w zabudowie mieszkaniowej);
- tworzenie architektury okazjonalnej (tymczasowej), miejsc dla interwencji artystycznych, enklaw przyrodniczych w krajobrazie miejskim itp.;
- wzmacnianie przestrzeni pamięci;
- wspomaganie Miejsc i Centrów Aktywności Lokalnej;
Opis przedmiotu
Program przedmiotu koncentruje się na wykorzystaniu możliwości i narzędzi partycypacji użytkowników w świadomym kształtowaniu przestrzeni życia codziennego, projektowaniu, planowaniu. Zwiększony udział użytkowników i innych interesariuszy w procesach projektowych a także realizacyjnych zakłada nie tylko konsultacje społeczne, ale współtworzenie w sposób interdyscyplinarny. Podnosi to przede wszystkim jakość projektowanej przestrzeni, ale także sprzyja właściwemu wykorzystaniu dostępnych zasobów.
W ramach przedmiotu, w ramach specjalizacji Projektowanie w Przestrzeni Publicznej, zakładana jest współpraca przede wszystkim z następującymi pracowniami Na Wydziale Architektury Wnętrz: Komunikacja Wizualna, Detal Miasta, Architektura Krajobrazu. W ramach innych specjalizacji pożądana jest współpraca z innymi pracowniami, a szczególnie Projektowania Architektonicznego oraz Projektowania Wnętrz.
Działania prowadzone w ramach przedmiotu:
- wykłady (ilustrowane przykładami, połączone z dyskusją) ukazujące możliwości projektowania partycypacyjnego w planowaniu przestrzennym, projektowaniu urbanistycznym, projektowaniu obiektów użyteczności publicznej. Omawiane są odniesienia do najnowszych tendencji w planowaniu przestrzennym, teorii rozwoju miast, psychologii środowiskowej, socjo-urbanistyki, antropologii przestrzeni, zrównoważonego rozwoju;
- prezentacja przykładów: wnętrza urbanistyczne - przestrzenie publiczne jako przestrzenie społeczne (place, ulice itp.), przestrzenie półpubliczne (podwórka), wnętrza i tereny placówek oświatowych, biblioteki publiczne, domy kultury;
- wizyty studyjne w pracowniach architektonicznych i urbanistycznych (np. w Biurze Architektury i Planowania Przestrzennego m. st. Warszawy);
- spotkania z praktykami procesów partycypacji, np. przedstawicielami Centrum Komunikacji Społecznej oraz Komisji Dialogu Społecznego;
- udział w przygotowaniach procesów partycypacji.
Część trudno dostępnej literatury jest udostępniana za pomocą poczty elektronicznej.
Wszystkie opracowania są na bieżąco omawiane, korygowane przez prowadzących.
Możliwe są:
- odniesienia do badań naukowych i działań kół naukowych;
- współpraca z pracowniami WAW ASP w Warszawie, innymi wydziałami, Instytutem Badań Przestrzeni Publicznej;
- współpraca międzyuczelniana (z Instytutem Stosowanych Nauk Społecznych UW, pracownikami i studentami SGGW, Wydziału Architektury PW);
- współpraca z organizacjami pozarządowymi, instytucjami edukacji i kultury;
- wyjazdy studyjne;
- współpraca międzynarodowa;
- udział w prowadzeniu praktyk zawodowych;
- seminaria i warsztaty praktyczne (m.in. z udziałem gości z różnych instytucji kultury, placówek oświatowych, itp.).
|
|
Wymagania końcowe
|
Wykonanie przez studenta własnej części opracowania wpisanej w opracowanie przygotowywane w ramach wspólnych działań zespołu projektowego. Ma ono formę planszy - ilustrowanego raportu z procesu włączającego wszystkich interesariuszy (przede wszystkim użytkowników) w prace koncepcyjne i ewentualnie realizacyjne dotyczące przekształceń wybranego fragmentu wnętrz użyteczności publicznej, przestrzeni publicznej. Opracowanie zawiera część opisową, fotograficzną (przedstawienie stanu istniejącego) i rysunkową (przedstawienie koncepcji).
Oczekiwane elementy raportu z procesu partycypacji:
- analiza dotycząca jakości i standardu istniejącej przestrzeni (w tym zweryfikowane na miejscu materiały dotyczące stanu istniejącego: inwentaryzacja, dokumentacja fotograficzna, notatki, szkice) oraz ewaluacja stanu istniejącego - np. mocnych i słabych stron, potencjału itp.);
- opis działań włączających interesariuszy w proces przekształceń w stopniu pozwalającym na przygotowanie w sposób odpowiedzialny założeń do dalszego projektowania, ale także realizacji (m.in. identyfikacja problemów przestrzennych, potrzeb użytkowników, możliwości realizacyjnych);
- wizja przekształceń (koncepcja wstępna z opisem) uwzględniająca przede wszystkim potrzeby użytkowników, charakteryzująca się wysoką jakością przestrzeni, standardami związanymi z założeniami zrównoważonego rozwoju, dostępnością, możliwością racjonalnego etapowania i finansowania (wykorzystania dostępnych środków);
- istotne dane służące rozwojowi projektu (np. stanowiące wkład dla Programu Funkcjonalno-Użytkowego i dalszych faz projektowania, postulaty do wniosków do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; wystąpienia o finansowanie w ramach Inicjatywy Lokalnej lub Budżetu Obywatelskiego), rekomendacje dotyczące planowania i projektowania.
|
|
Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć
|
- Razem zmieniamy przestrzeń. Poradnik" Miasto Stołeczne Warszawa, Warszawa 2019
- Andrew Baum, Paul Bell, Thomas Greene „Psychologia Środowiskowa” Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004
- Christopher Alexander i inni „Język Wzorców” Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008
- Jan Gehl „Życie Między Budynkami” Wydawnictwo RAM, Kraków 2009
- Lech Mergler, Kacper Pobłocki, Maciej Wudarski, „Antybezradnik przestrzenny – prawo do miasta w działaniu” Biblioteka Res Publiki Nowej, Warszawa 2013
|
|
Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta
|
- Strategia Warszawa 2030
- Domaradzka A., Klucze do miasta; ruch miejski jako nowy aktor w polu polityki miejskiej, Warszawa 2021
- Dudkiewicz M., Lewenstein B., Winiarska A., Wielkomiejskie wspólnoty; Trwałość i zmiana, Warszawa 2020
- “Collaborare e Bologna; Regulation on Collaboration of Citizens and the City for the Care and Regeneration of Urban Commons”, Commune di Bologna
- „Biblioteka, małe pomysły na wielkie zmiany” FRSI, SARP, Warszawa 2010
- „Biblioteka – dobre miejsce” Instytut Książki, FRSI, Warszawa 2013
- “Animacja + Generacje” NCK, Warszawa 2017
- „Plan miejscowy, o co tu chodzi” OdBlokuj, Warszawa 2016
- „Miejsca Aktywności Lokalnej”, “Działaj w swojej okolicy! Inicjatywa Lokalna w Warszawie - krok po kroku”,
Wydawnictwa Centrum Komunikacji Społecznej m. st. Warszawy
- Magazyn Miasta
- Autoportret – pismo o dobrej przestrzeni
|
| Przedmiotowe efekty uczenia się
|
| Wiedza | Umiejętności | Kompetencje |
|---|
|
ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE
K_W05
- teorię i doświadczenia projektowania wnętrz urbanistycznych i wnętrz budynków w sposób dostosowany zarówno do potrzeb użytkowników jak i uwarunkowań miejsca;
- interpretacje idei zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do środowiska zurbanizowanego;
- role, postawy, prawa i obowiązki poszczególnych interesariuszy w procesach planowania i projektowania, w aspekcie nowych wyzwań dla projektantów (m.in. mediacji, konsultacji);
- podstawowe uwarunkowania prawne zamówień publicznych, partnerstwa publiczno-prywatnego i publiczno-społecznego, praw autorskich, przydatne dla projektowania partycypacyjnego;
- zasady udziału społeczności w procesach zmian w otoczeniu, a w szczególności rolę konsultacji społecznych w procesach planowania i projektowania oraz możliwość współzarządzania społecznościowego terenami i obiektami w obszarach zurbanizowanych (w aspekcie oczekiwanego wzrostu jakości otoczenia przestrzennego i na tle „drabiny partycypacji”).
|
ABSOLWENT POTRAFI
K_U04
- przeprowadzić analizę kontekstu kulturowego, przestrzennego, funkcjonalnego i technicznego miejsca/obiektu objętego procesem projektowym.
K_U05
- świadomie przeprowadzić wielowątkowy proces projektowy o charakterze interdyscyplinarnym.
K_U08
- współdziałać w ramach prac zespołowych i podjąć wiodącą rolę zespole.
K_U11
- aktywnie uczestniczyć w wystąpieniach publicznych (w tym pokazanie własnej i zespołowej pracy projektowej w formie pisemnej i werbalnej oraz w formie wystawy, prezentacji multimedialnej), wykazując się umiejętnością nawiązania kontaktu z publicznością;
- analizować krytycznie, ewaluować, wartościować środowisko zurbanizowane;
- stosować narzędzia partycypacji społecznej, np. udziału w planowaniu przestrzennym (formułowanie wniosków i uwag do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego), udziału w przygotowaniu i realizacji strategii rozwojowych miast i gmin;
- komunikować się w ramach powiązań pomiędzy różnymi interesariuszami procesów planowania i projektowania: m.in. społeczność, inwestorzy, samorząd lokalny (zarząd, rada, zakłady gospodarki nieruchomościami, inne agendy, projektanci, wykonawcy);
- współpracować w sposób interdyscyplinarny (m.in. z różnymi branżami w procesach projektowania) i międzypokoleniowy (m.in. dzieci i młodzież, osoby starsze), prowadzący do rozwiązań projektowych o charakterze jak najbardziej całościowym, zintegrowanym;
- dochodzić do jakości rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych w ramach angażowania się w projektowanie w formule zamówień publicznych;
- brać udział w programowaniu inwestycji, m.in. w przygotowaniu programu funkcjonalno-użytkowego jako ważnego elementu projektowania obiektów (lokali) użyteczności
publicznej o szczególnym profilu społecznym, kulturalnym, edukacyjnym, na etapie koncepcji wstępnej i koncepcji architektoniczno-budowlanej;
- przygotowywania wniosków o finansowanie działań w przestrzeni publicznej, wniosków grantowych na związane z tym prace badawcze i projektowe.
|
ABSOLWENT JEST GOTÓW DO
K_K02
- inspirowania i organizowania działalności na rzecz środowiska społecznego, inicjowania działań na rzecz interesu publicznego
(w tym podejmowania i rozwijania współpracy z interesariuszami obecnymi na rynku pracy, instytucjami edukacji i kultury, administracją samorządową, organizacjami pozarządowymi),
a także myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy i gospodarny.
K_K05
- wykorzystywania w różnych sytuacjach podstawowej znajomości mechanizmów psychologicznych i narządzi socjologicznych wspomagających podejmowane działania.
K_K08
- pracy zarówno indywidualnej jak zespołowej, pracy z wolontariuszami.
- komunikowania się społecznego i kierowania zespołem, co przejawia się w szczególności poprzez: inicjowanie działań i pracę z innymi osobami w ramach wspólnych przedsięwzięć projektowych i artystycznych, prowadzenie negocjacji i właściwą organizację działań, integrację z innymi osobami w ramach przedsięwzięć społeczno-kulturalnych, prezentowanie skomplikowanych zadań projektowych i artystycznych w przystępnej formie.
- pracy odpowiedzialnej, dobrze ugruntowanej w uwarunkowaniach społecznych;
- promocji podejścia włączającego (inkluzywnego);
- prowadzenia dialogu społecznego;
- prezentacji i otwartości na dyskusję, z uwzględnieniem możliwości autokorekty i twórczej krytyki w ramach dialogu nauczyciel-student- odbiorca (w ramach zespołu projektowego, w kontaktach ze współtwórcami i odbiorcami prac projektowych i realizacyjnych);
- kontaktów i współpracy z organizacjami pozarządowymi, grupami nieformalnymi, aktywistami miejskimi itp.
|
|
