|
Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)
|
IV Pracownia Rysunku „Studio 55” dedykowana jest studentom od drugiego do piątego roku. Stwarza możliwość obowiązkowego aneksu do dyplomu z malarstwa w ramach przedmiotu: Formy Rysunku Współczesnego.
Podstawowym zadaniem nauczania programowego jest pomoc studentom w kształtowaniu ich twórczych indywidualności przy jednoczesnym respektowaniu różnych, często odmiennych od prowadzących zajęcia, postaw artystycznych. Starając się widzieć i respektując indywidualności studentów o rozmaitych temperamentach, wrażliwościach, uzdolnieniach i zainteresowaniach intelektualnych, program pracowni ma służyć dalszemu ich rozwojowi. Program ten opiera się głównie na realizacji problemowego zadania rocznego, wspólnego dla wszystkich lat. Ponadto dla studentów drugiego roku przewidziane jest studium postaci z natury i jej interpretacja przy jednoczesnym respektowaniu wartości kompozycji i warsztatu. Oprócz podejmowania w rozmowach ze studentami takich podstawowych zagadnień jak forma, kolor, światło, kształt, ekspresja bardzo ważne jest poruszanie w mniej lub bardziej swobodnych rozmowach problemów intelektualno-filozoficznych, różnych koncepcji podnoszonych przez artystów i teoretyków dotyczących np. sztuk interdyscyplinarnych. Praca ze studentem obejmuje także indywidualne projekty i koncepcje zaproponowane przez wykładowcę lub studentów. Wychodząc naprzeciw istotnym potrzebom związanym z rozwojem twórczych indywidualności program zawiera także organizowanie filmowych prezentacji, wykładów, wspólnych spotkań z doświadczonymi teoretykami i krytykami sztuki. Podczas spotkań ma miejsce także omawianie ważnych wystaw międzynarodowych jak Biennale w Wenecji czy Dokumenta w Kassel. Ponadto - inicjowanie wspólnych dyskusji o dokonaniach twórczych poszczególnych uczestników pracowni w formie autorskich prezentacji, Wszyscy doświadczyliśmy, jak ważną rolę dla młodego artysty odgrywa wyjście ze swoją twórczością poza ściany pracowni. Dlatego w programie dydaktycznym zwraca się szczególną uwagę na ułatwianie i ośmielenie, niejednokrotnie stremowanego studenta, do przekroczenia tego Rubikonu. Droga ta, zaczyna się zwykle od pokazów na uczelnianym korytarzu, ale powinna prowadzić tak szybko, jak to możliwe do różnych galerii i miejsc prezentacji sztuki w mieście.
W ubiegłym roku akademickim, w tekście dotyczącym wystawy prac studentów pracowni rysunku „Studio 55” związanej z tematem „Paralele”, (która z wiadomych przyczyn nie została zrealizowana) zapisałem, jak się okazało - prorocze zdanie: „ Jesteśmy w przededniu nowego myślenia – nigdy wcześniej niespotykanego. Nowy paradygmat pojawia się w sposób błyskawiczny, trudny do spostrzeżenia. Czy jesteśmy w stanie go zauważyć?” Ów „nowy paradygmat” opisujący rzeczywistość pojawił się nagle, osaczając realia w niepokojącym kontekście pandemii. Wymusza ona niejako zmiany w organizacji naszego funkcjonowania w wielu płaszczyznach życia. W sposób oczywisty zmiany te obejmują także organizację pracy wszystkich wyższych uczelni. W obecnych warunkach, w bieżącym roku akademickim istnieje potrzeba skonstruowania nowego porządku działań dydaktyczno – artystycznych, także w prowadzonej przeze mnie pracowni rysunku „Studio 55”. Zajęcia i wykłady będą obecnie przybierały postać hybrydową – mix zajęć stacjonarnych i zdalnych. Z całym przekonaniem chcę tu podkreślić – że obecną sytuację wymuszającą zmiany organizacyjne, odbieram nie jako regres, cofnięcie w rozwoju - lecz jako nową szansę i wyzwanie. Te trudne warunki, uznaję za okoliczności będące fazą przejściową do zaistnienia nie tyle nowej, co specyficznej formy edukacji. Niech mi wolno będzie, z tej okazji przedstawić kilka swoich myśli i spostrzeżeń odnoszących się do kondycji duchowej młodych adeptów sztuki. W uprawianiu zawodu artysty, dużą rolę odgrywa samotność. Można wręcz powiedzieć, że przygotowanie do wykonywania tej profesji, wymaga szczególnej determinacji i cierpliwości. Wiemy, że praca twórcza artystów wiąże się ze skupieniem i tworzeniem w pewnej izolacji. Oczywiście, często artystyczne idee są okazją do wspólnych działań. Jednak zwykle jesteśmy zdani na pracę indywidualną. Trzeba tu wyraźnie zaakcentować, że rozwój warsztatu artysty-malarza oraz jego duchowość, intelekt stanowią integralną całość. Jest on wypadkową kreatywnego stosunku do życia oraz twórczości. Twórczości, wynikającej z synchronizacji indywidualnego i zbiorowego odczuwania ducha czasu, w którym nam i artyście przyszło funkcjonować. Cena owego wyboru, owej bezcennej wolności może być czasem spostrzegana przez innych ludzi – jako zbyt wygórowana. Jako zbyt duże poświęcenie. W istocie jest wręcz przeciwnie. Dla wielu ludzi tworzących – jest to jedyny możliwy wybór, aby być w życiu spełnionym.
Wierzę, że obecne utrudnienia i zmiany organizacyjne w funkcjonowaniu naszej uczelni mogą paradoksalnie stać się katalizatorem przełomowej zmiany w myśleniu o własnej twórczości i dydaktyce artystycznej. Bez nadmiernej przesady mogę powiedzieć, że planowane w bieżącym roku akademickim konsultacje stacjonarne oraz zdalne formy komunikacji online, są jedną z najlepszych okazji, jaka młodemu adeptowi sztuki może się eksperymentalnie przydarzyć. Pracownie w Akademii Sztuk Pięknych w takiej postaci – jaką miały dotychczas, były zjawiskiem niepokojącym. Nie tylko ostatnio – w czasie trwającej właśnie pandemii, ale już od około dziesięciu lat zauważam wyraźny spadek frekwencji studentów na zajęciach z modelem. Aktualne ograniczenie tej formy pracy oraz redukcja bezpośrednich kontaktów interpersonalnych, nie są równoznaczne z ograniczeniem wyobraźni. Mnogość dostępnych nam elektronicznych środków komunikacji i platform wirtualnych kontaktów społecznych, jest znakomitym narzędziem porozumiewania się w trakcie realizacji programów i projektów w pracowniach na wyższych uczelniach. Sztuka jest bogata i świeża gdy konfrontuje się i wykorzystuje potencjał nowych możliwości, zjawisk, realiów. Możemy więc dostrzec, że obecnie w tych niespotykanych wcześniej warunkach, otwierają się przed nami nowe horyzonty.
Na podstawie wieloletnich obserwacji i doświadczeń stwierdzam, że najlepsze efekty i największe osiągnięcia artystyczne uzyskują ci młodzi adepci sztuki, którzy nie ograniczają swego rozwoju do pracy z natury. Jak wspomniałem na wstępie - studia z natury nie są dla nas priorytetem. Studenci naszej uczelni mieli już wiele możliwości pracy z modelem na etapie licealnym, w trakcie egzaminów wstępnych, czy obligatoryjnie na pierwszym roku. Teraz mogą się zmierzyć z trudniejszymi, bardziej wymagającymi hasłami i problemami. Proponuję zatem, wyjście na szerokie wody sztuki i podejmowanie prób samookreślenia artystycznego. Tutaj ilość dróg jest pewnie nieograniczona. Zdaje się, że współczesny świat sztuki jest zintegrowany z nowymi technologiami, mediami. Już od dawna twórczo inspirując się fotografią, prasą, filmem, internetem podejmuje współczesne problemy obyczajowo-społeczne, polityczne, filozoficzne. Z uwagi na to, że obraz malarski – w przeciwieństwie do filmu, happeningu, performace’u czy sztuki teatralnej jest niejako zatrzymaną fazą ruchu – w naszej pracowni próbujemy twórczo wykorzystać tę właściwość - w kontekście najważniejszych problemów współczesnej cywilizacji.
https://www.instagram.com/studio.55_
|
|
Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta
|
Kobiety, sztuka i społeczeństwo, Whitney Chadwick, Rebis, 2017
Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, Michel Foucault, 2007
Teoria widzenia, Władysław Strzemiński, Wydawnictwo Literackie, 1969
Oryginalność awangardy, Rosalind E. Krauss, słowo/obraz terytoria, 2012
Hal Foster, Prosthetic Gods, Mit Press, 2004
Rosalind E. Krauss, The Optical Unconscious, Mit Press, 1994
David Carrier, Rosalind E. Krauss and American Philosophical Art Criticism.
From Formalism to Beyond Postmodernism, Greenwood Publishing Group
|
| Przedmiotowe efekty uczenia się
|
| Wiedza | Umiejętności | Kompetencje |
|---|
- znajomość kluczowych zagadnień związanych z rysunkiem ( techniki, narzędzia i materiały rysunkowe);
- znajomość pojęć związanych z przedmiotem jakim jest rysunek – temat, koncepcja, światło, przestrzeń, kompozycja, walor, punkt, linia, plama, forma, znak, materia, złudzenie optyczne;
- znajomość i rozumienie kontekstu historycznego, kulturowego, społecznego oraz dotyczącego sztuk plastycznych, umożliwiających wyrażenie krytycznego stosunku zarówno do zjawisk zachodzących w dawnym jak i współczesnym rysunku oraz w odniesieniu do własnej twórczości;
- znajomość zjawisk zachodzących w sztuce współczesnej;
- znajomość związku sztuk plastycznych z innymi dziedzinami życia i świadomość odzwierciedlania się w nich fundamentalnych dylematów współczesnej cywilizacji;
- orientacja w zagadnieniach dotyczących warsztatu i dziejów pojmowania rysunku umożliwiająca analizę i porównywanie rozmaitych postaw, dzieł, prądów oraz wyciąganie wniosków w celu wykorzystania ich we własnej pracy twórczej;
- znajomość zagadnień pomagających definiować teorie, programy i cele artystyczne;
- formułowanie, opartej na osobistym doświadczeniu, krytycznej analizy własnych założeń artystycznych i pracy twórczej;
- orientacja w zakresie dostępności i kosztów materiałów artystycznych na rynku w kraju
i za granicą;
- znajomość zasad dyscypliny i higieny pracy;
- znajomość metod realizowania swoich koncepcji w kontekście kulturowym i społecznym, z zachowaniem dbałości o najwyższą jakość wykonanych prac oraz w odniesieniu do takich wartości jak piękno, prawda i dobro;
- znajomość związku sztuk plastycznych z innymi dziedzinami życia współczesnego oraz świadomość odzwierciedlania się w nich fundamentalnych dylematów współczesnej cywilizacji;
- obok podstawowej wiedzy z zakresu konstrukcji obrazu na płaszczyźnie (kompozycji, kontrastu, światła, przestrzeni, rytmu etc.) wynikających z pracy nad własnym warsztatem - znajomość lektur: książek, specjalistycznych czasopism i portali internetowych poświęconych sztuce współczesnej;
- znajomość filmografii dotyczącej dzisiejszej sztuki, orientacja w aktualnych wystawach i ofercie prestiżowych galerii polskich oraz zagranicznych;
- zdolność do formułowania niezależnych sądów odnośnie sztuki i jej współczesnych zjawisk;
- znajomość kontekstu historycznego, rozwoju i ewolucji oraz miejsca współczesnego rysunku jako autonomicznej formy wypowiedzi artystycznej;
- znajomość przynajmniej jednej spośród lektur podanych w bibliografii przedmiotu oraz zdolność do jej analizy i wyciągania wniosków, które przyczyniają się do postępów w opracowaniu dzieł rysunkowych;
- znajomość problematyki dotyczącej współczesnego życia kulturalnego i artystycznego, w zakresie niezbędnym do dokonania analizy i interpretacji dzieł sztuki, opisu własnej pracy, zwerbalizowania własnych założeń artystycznych;
- znajomość szczegółowych zasad wzorców niezależności i swobody w kreowaniu wypowiedzi artystycznej w stopniu niezbędnym do dalszej samodzielnej pracy artystycznej;
- trafne rozpoznawanie najciekawszych tendencji i aktualnych wyzwań twórczych oraz wyciąganie wniosków z zachodzących zmian w języku i problematyce współczesnej sztuki;
- znajomość zasad z zakresu etyki czy prawa autorskiego niezbędnych podczas pracy,
w celu stworzenia takiej wypowiedzi, w której będzie gotów bronić własnych poglądów, opinii i postaw artystycznych;
- znajomość podstawowych lektur dotyczących malarstwa, rysunku i historii sztuki, teorii kultury, filozofii, estetyki, teorii mediów i innych nauk humanistycznych oraz nauk pokrewnych sztuce,
- znajomość relacji pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi aspektami studiowania;
- znajomość i rozumienie znaczenia oryginalności postawy artystycznej oraz znaczenia procesu twórczego, prowadzącego do osiągania autentycznej, własnej wypowiedzi rysunkowej;
|
- świadomego posługiwania się narzędziami, technikami rysunkowymi i ich właściwego wykorzystania w celu uzyskania najlepszego efektu końcowego rysunku;
- kreatywnego wykorzystania problemu światła i przestrzeni na płaszczyźnie w rysunku na podstawie obserwacji z natury;
- modelowania bryły przy pomocy światłocienia, tworzenia głębi przestrzeni z zastosowaniem waloru i rysunku linearnego, efektów optycznych i perspektywy;
- właściwego wyboru formatu pracy, określania proporcji form i kształtów oraz wykorzystania różnych rodzajów kompozycji;
- właściwego posługiwania się warsztatem artystycznym przy realizacji własnych zamierzeń twórczych;
- swobodnego posługiwania się współczesnymi technikami rysunkowymi np. collage, decollage; twórczego łączenia rysunku z fotografią, performance'm i instalacją;
- wykorzystywania posiadanej wiedzy i talentu w celu wyrażania i realizacji oryginalnych koncepcji artystycznych (analityczna i wnikliwa praca z modelem, kompozycja przestrzenna, zadania problemowe);
- samodzielnego podejmowania decyzji artystycznych i realizacji własnych zamierzeń rysunkowych;
- podejmowania ryzyka twórczego i racjonalnej analizy problemów występujących podczas realizacji zadań z natury i zadań problemowych;
- rozpoznawania i analizowania zjawisk zachodzących w sztuce współczesnej;
- weryfikowania własnych poglądów w oparciu o swoje doświadczenia twórcze, jak również w oparciu o doświadczenia wcześniejszych pokoleń;
- przekazywania swoich koncepcji w słownej argumentacji podczas rozmowy o swoich pracach;
- wykorzystania własnych doświadczeń i wiedzy w formułowaniu krytycznych sądów o rzeczywistości;
- podejmowania świadomych i samodzielnych decyzji związanych z kreacją rysunkową (podczas zajęć w pracowni jak i samodzielnych działań poza uczelnią);
- podejmowania w swoich pracach współczesnych problemów obyczajowo-społecznych, politycznych, filozoficznych;
- publicznej prezentacji swoich prac i komunikatywnego przedstawienia własnej koncepcji artystycznej;
- podejmowania samodzielnych decyzji związanych z projektami w aspekcie artystycznym, estetycznym, etycznym, społecznym i prawnym;
- odpowiedzialnego podejścia do publicznej prezentacji własnych dzieł, poglądów artystycznych, a także dzieł innych twórców;
- komunikacji z widzami na temat swojej twórczości i zagadnień sztuki;
- współuczestniczenia w zbiorowych wystawach problemowych, prezentowania wystaw indywidualnych na korytarzach akademii oraz poza jej murami;
- wykorzystywania nowo zdobytej wiedzy w celu nieustannego rozwoju artystycznego;
- stawiania sobie nowych celów i ich systematycznej realizacji;
- doskonalenia swojego warsztatu przez całe życie;
|
w zakresie:
- świadomej dbałości o techniczną stronę swojego warsztatu pracy oraz jakość używanych
materiałów;
- przyjęcia odpowiedzialności za jakość technologiczną własnych dzieł artystycznych;
- przygotowania odpowiedniego miejsca dla pracy twórczej;
- realizacji swoich projektów w kontekście aktualnych zjawisk artystycznych i społecznych;
- ponoszenia odpowiedzialności za treści przekazywane w swoich pracach;
- samooceny własnych dokonań;
- komunikowania się z widzem;
- wypowiedzi publicznych z zachowaniem etycznej postawy artysty wobec odbiorcy sztuki
i społeczeństwa;
- uzasadnienia własnych wyborów twórczych, ich obrony publicznej;
- pracy w grupie osób o odmiennych postawach światopoglądowych i charakterologicznych;
- publicznej prezentacji prac na wystawach zbiorowych i indywidualnych;
- przestrzegania prawa autorskiego i dbania o własność intelektualną innych autorów;
- samooceny własnych dokonań;
- stawiania sobie nowych celów i ich realizacji w formie artystycznych wystaw;
- realizowania wystaw i nieustannej konfrontacji własnego rozwoju twórczego z opinią publiczną,w oparciu o własne doświadczenie, wiedzę i umiejętności artystyczne oraz o nowe wyzwania, rozwiązania i technologie.
|
|
