Wykład kursowy połączony z konwersatorium – zajęcia zbiorowe, będące systematycznym, autorskim kursem historii sztuki, wykorzystującym słowo i obraz, także z użyciem prezentacji multimedialnej, wzbogacony o wspólną krytyczną lekturę materiałów źródłowych oraz tekstów prezentujących problematyczne ujęcie wybranych – ogólnych i szczegółowych – zagadnień związanych z polskim malarstwem 1880–1945.

zaliczony I rok studiów oraz znajomość podstawowych faktów na temat zachodnioeuropejskiej sztuki XX wieku

Celem zajęć jest przekazanie podstawowej wiedzy na temat sztuki polskiej od końca XIX do początków XXI wieku. Zastanowimy się również nad towarzyszącymi jej procesami kulturowymi, społecznymi i historycznymi. Opisowi, analizie i interpretacji podlegać będą zarówno indywidualne dzieła i prace artystyczne, jak również teksty, instytucjonalne strategie i taktyki, a w końcu dyskursy, zmienna dynamika i stawki pola kulturowego. Ponadto zadaniem zajęć jest dostarczenie niezbędnych kategorii i narzędzi pojęciowych do interpretacji i opisu dzieł; umiejętność ich umiejscowienia w kontekście poza-artystycznym (politycznym, ekonomicznym, kulturowym itp.); zbudowanie podstawy do studiowania szczegółowych zagadnień z zakresu sztuki polskiej XX wieku.

Treści programowe nauczania (treść zajęć – rozpisana na poszczególne zajęcia):

Semestr 1:

1. Wprowadzenie. Sztuka polska i środkowoeuropejska wobec sztuki zachodnioeuropejskich i amerykańskich centrów artystycznych

2. Sztuka Młodej Polski: powinności narodowe a innowacje artystyczne

3. Awangarda Dwudziestolecia międzywojennego: Formiści i Bunt

4. Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i Stowarzyszenie Artystów Polskich Rytm

5. Awangarda Dwudziestolecia międzywojennego: konstruktywizm – Blok, Praesens, a.r.

6: Awangarda Dwudziestolecia międzywojennego: Wizyta w Muzeum Sztuki w Łodzi

7. Inspiracje paryskie: Ecole de Paris i polska sztuka w kręgu Fernanda Legera

8. Komitet Paryski: koloryzm i jego założenia

9: Komitet Paryski: przekraczanie koloryzmu i powojenna krytyka nurtu

10. Awangarda Dwudziestolecia międzywojennego: problemy nieobecności polskiego surrealizmu

11. Awangarda, realizm i zaangażowanie społeczne lat 30.: Grupa Krakowska i faktorealizm w kręgu stowarzyszenia Artes

12. Estetyki konserwatywne: Bractwo św. Łukasza i Cech Artystów Plastyków Jednoróg

13. Sztuka czasu wojny

14. Podsumowanie wykładu.

15. W ciągu semestru dopuszczam jedne zajęcia o ruchomym terminie, które będą wizytą na wybranej wystawie historycznej tematycznie związanej z problemami poruszanymi na wykładzie. 

Przedmiot zaliczany stacjonarnie egzaminem ustnym, sprawdzającym poziom wiedzy nabytej podczas wykładów, znajomość lektur, umiejętność logicznego powiązania elementów przyswojonego materiału oraz umiejętność wykorzystywania nabytej wiedzy w zetknięciu z dziełami nieznanymi. Skala ocen: od 2 (ndst) do 5+ (celująco)

celujący, 5,35
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty w stopniu wybitnym: doskonałe opanowanie problemów i zjawisk historyczno-artystycznych omawianych w ciągu wszystkich bloków tematycznych
≥ 91

bardzo dobry, 5,0
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących w pełni wszystkie istotne aspekty: bardzo dobre opanowanie ww. problemów.
90–88

bardzo dobry minus, 4,65
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z bardzo nieznacznymi pominięciami lub nieścisłościami: opanowanie problemów i zjawisk historyczno-artystycznych omawianych w ciągu wszystkich bloków tematycznych w sposób niemal kompletny z niewielką tolerancją błędu.
87–86

dobry plus, 4,35
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami
81-85

dobry, 4,0
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów: opanowanie problemów i zjawisk historyczno-artystycznych omawianych w ciągu wszystkich bloków tematycznych w stopniu poprawnym, z założeniem niewielkich luk, które nie wpływają znacząco na zrozumienie przewodnich myśli prezentowanych na wykładach.
73-80

dobry minus, 3,65
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem trzech–czterech mniej istotnych aspektów, takich jak uchybienia w wiedzy dotyczącej konkretnych kategorii, pojęć, dzieł lub postaci.
72–71

dostateczny plus, 3,35
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami, takich jak znaczne uchybienia w wiedzy dotyczącej konkretnych kategorii, pojęć, dzieł lub postaci.
61-70

dostateczny, 3,0
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami, takich jak znaczące uchybienia w rozumieniu dużych partii materiału prezentowanego na zajęciach.
53-60

dostateczny-, 2,65
osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia z pominięciem kilku ważnych aspektów lub z kilkoma bardzo poważnymi nieścisłościami.
52–51

niedostateczny, 2,0
brak osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia
≤ 50

nieklasyfikowany
0
brak możliwości oceny poziomu osiągnięcia efektów kształcenia
0%

1. Andrzej Turowski, Awangardowe marginesy, Warszawa 1998.

2. Andrzej Turowski, Budowniczowie świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej, Kraków 2000.

3. Zofia Baranowicz, Polska awangarda artystyczna 1918–1939, Warszawa 1975.

4. Piotr Łukaszewicz, Zrzeszenie Artystów Plastyków „Artes” 1929-1935, Wrocław 1975.

5. Iwona Luba, Dialog nowoczesności z tradycją. Malarstwo polskie dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa 2004.

6. Bunt. Ekspresjonizm Poznański 1917–1925, katalog wystawy, Poznań 2003.

7. Władysław Strzemiński, Unizm w malarstwie, Warszawa 1928 (Łódź 1994).

8. Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, Kompozycja przestrzeni, obliczenia rytmu czasoprzestrzennego, Łódź 1931 (Łódź 1994).

9. Wojciech Włodarczyk, Sztuka polska: Sztuka XX i początku XXI wieku, Arkady, Warszawa 2023.

10. Andrzej Turowski, Radykalne oko, słowo/obraz terytoria, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Gdańsk Warszawa 2023.

1. Wiesław Juszczak, Malarstwo polskiego modernizmu, Gdańsk 2004.

2. Joanna Pollakówna, Formiści, Wrocław 1972.

3. Joanna Pollakówna, Malarstwo polskie między wojnami 1918–1939, Warszawa 1982.

4. Andrzej Turowski, Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu, Wrocław 1981.

5. Sztuka lat trzydziestych. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Niedzica, kwiecień 1988, Warszawa 1991.

6. Melancholia Jacka Malczewskiego, red. P. Juszkiewicz, Poznań 2002.

7. Zdzisław Kępiński, Piotr Potworowski, Warszawa 1978.

8. Jan Cybis, Notatki malarskie. Dzienniki 1954–1966, Warszawa 1980.

9. Piotr Piotrowski, Sztuka według polityki, Kraków 2007.