Katalog ECTS

Metodyka konserwacji i restauracji

Pedagog: mgr Marcin Kozarzewski
Asystent/ci: dr Marta Zaborowska

Pole Opis
Typ przedmiotu kierunkowy
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

 Projekty indywidualne, ćwiczenia przy obiektach w pracowni, indywidualne i grupowe konwersatoria, dyskusja dydaktyczna, relacja uczeń-mistrz,

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: -brak-
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim -brak-
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) -brak-
Wymagania wstępne

Komisyjne zaliczenie semestru zimowego I roku (ćwiczeń praktycznych wykonanych na atrapach)

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Przekazanie studentom podstawowych wiadomości na temat budowy technicznej obrazów sztalugowych i tablicowych, przyczyn zniszczeń oraz korelacji metodyki zabiegów konserwatorskich z techniką wykonania obrazu. Wprowadzenie w praktyczne zagadnienia konserwacji dzieł sztuki i złożoność procesu konserwacji.
Wdrożenie do samodzielnej pracy badawczej i dokumentacyjnej.
Sprawdzenie predyspozycji studenta do zawodu konserwatora dzieł sztuki.
W trakcie zajęć student wspólnie z prowadzącymi analizuje wybrany obiekt (obraz sztalugowy) pod kątem zagadnień konserwatorskich i technologicznych, wykonuje wstępne, niezbędne prace zabezpieczające oraz dokumentację fotograficzną. Na tej podstawie samodzielnie opracowuje dokumentację konserwatorską (zgodnie z obowiązującym w Polsce schematem), a postępy pracy omawia z wykładowcą podczas zajęć. We współpracy z pracownikami wydziałowego laboratorium przygotowuje również materiał do badań laboratoryjnych, których wyniki uwzględnia w dokumentacji. Częścią zajęć są również konwersatoria, podczas których studenci pod kierunkiem prowadzącego zapoznają się z przykładowymi realizacjami konserwatorskimi, poznając fachową terminologię i praktyczne aspekty zawodu konserwatora dzieł sztuki.
Z uwagi na trwającą pandemię zajęcia prowadzone w trybie hybrydowym.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Egzamin komisyjny po I roku.
Oceny wg skali ocen umieszczonej w Regulaminie studiów.
Ocenie podlega dokumentacja wykonana w trakcie semestru. Oceniane są:
- stopień zaawansowania pracy,
- stosowanie poprawnej terminologii,
- obszerność bibliografii,
- terminowość
- zaangażowanie i aktywność
- uwzględnianie korekt prowadzącego
- dostarczenie dokumentacji w formie określonej przez prowadzącego
frekwencja - dopuszczalna ilość nieobecności 25%.
Z uwagi na trwającą pandemię zaliczenia prowadzone są w trybie zdalnym.

Wymagania końcowe

Opracowanie wstępnej dokumentacji konserwatorskiej obiektu kursowego obejmującej.
• dokumentację fotograficzną
• opis inwentaryzacyjny
• historię obiektu
• analizę formalną
• analizę ikonograficzną
• opis budowy technicznej
• wnioski z badań laboratoryjnych
• opis stanu zachowania
Czynniki wpływające na ocenę:
• stopień zaawansowania ww. opracowania (85%)
• frekwencja (15%)

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

1. Buckley Barbara A. (red.) , Stretchers and Strainers: Treatment Variations; https://www.conservation-wiki.com/wiki/Stretchers_and_Strainers:_Treatment_Variations
2. Conservation of Easel Paintings, (Hill Stoner, Joyce; Rushfield, Rebecca (Ed.)), Routledge Taylor&Francis Group, London_New York, 2013 , (Biblioteka Wydziałowa)
3. Diakowska-Czarnota, Anna, Typologia drewnianych krosien malarskich na podstawie kryterium złączy, Ochrona Zabytków 37/1 (144), 32-39, 1984
http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Ochrona_Zabytkow/Ochrona_Zabytkow-r1984-t37-n1_(144)/Ochrona_Zabytkow-r1984-t37-n1_(144)-s32-39/Ochrona_Zabytkow-r1984-t37-n1_(144)-s32-39.pdf
4. Tsang, J. -S., Madruga Carvalho Caldeira I. , Williams, D., Pelasara, R., Patterson R., Modernized Stretcher for Paintings on Canvas: Assessment and Observation, AIC Paintings Specialty Group Postprints 26 (2013), https://www.si.edu/mci/downloads/articles/AICPSG2013-Tsangetal.pdf
5. Kozarzewski Marcin (red. ), Słownik terminów konserwatorskich i technik artystycznych, (materiały własne).
https://www.academia.edu/34667120/S%C5%81OWNIK_TERMIN%C3%93W_KONSERWATORSKICH_I_TECHNIK_ARTYSTYCZNYCH_ARGOS_GLOSSARY_-_polska_wersja_robocza_2008
6. Kulesza, Andrzej, Rozwój krosien malarskich w XIX i XX wieku i ich wpływ na stan zachowania obrazów, Ochrona Zabytków 49/4 (195), 375-394, 1996
http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Ochrona_Zabytkow/Ochrona_Zabytkow-r1996-t49-n4_(195)/Ochrona_Zabytkow-r1996-t49-n4_(195)-s375-394/Ochrona_Zabytkow-r1996-t49-n4_(195)-s375-394.pdf
7. Marconi ,Bohdan, Estetyka i etyka w konserwacji : malarstwo i rzeźba polichromowana, Ochrona Zabytków 1/2, 56-62, 94 1948
http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Ochrona_Zabytkow/Ochrona_Zabytkow-r1948-t1-n2/Ochrona_Zabytkow-r1948-t1-n2-s56-62/Ochrona_Zabytkow-r1948-t1-n2-s56-62.pdf
8. Marconi, Bogdan, O sztuce konserwacji, Warszawa 1982. (Biblioteka Wydziałowa)
9. Rouba, Bogumiła J., Budowa techniczna obrazów XIX-wiecznych malowanych na handlowych podobraziach płóciennych i problematyka ich konserwacji, Toruń 1988. (Biblioteka Wydziałowa)
10. Rouba, Bogumiła J., Płótna jako podobrazia malarskie, Ochrona Zabytków 38/3-4 (150-151), 222-244 1985
< http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Ochrona_Zabytkow/Ochrona_Zabytkow-r1985-t38-n3_4_(150_151)/Ochrona_Zabytkow-r1985-t38-n3_4_(150_151)-s222-244/Ochrona_Zabytkow-r1985-t38-n3_4_(150_151)-s222-244.pdf
11. Rouba, Bogumiła J., Podobrazia płócienne w procesie konserwacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2000. (Biblioteka Wydziałowa)
12. Slansky, Bohuslav, Technika malarstwa, T. 2, Warszawa 1965, s.120-143. (Biblioteka Wydziałowa)
13. Szmit-Naud, Elżbieta, Uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej obrazów. Zmiany optyczne a stabilność stosowanych materiałów, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2017 (Biblioteka Wydziałowa)
14. Ślesiński, Władysław, Malarstwo sztalugowe i ścienne, Konserwacja zabytków sztuki, t.1, Warszawa 1989. (Biblioteka Wydziałowa)
15. Szosland Janusz, Struktury tkaninowe, Polska Akademia Nauk Oddział w Łodzi, Komisja Włókiennictwa, Łódź 2007, http://cybra.lodz.pl/Content/3702/StrukturyTkanin_JSzosland.pd

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1. Arnau ,Frank, Sztuka fałszerzy - fałszerze sztuki. Trzydzieści wieków antykwarskich mistyfikacji, WAiF, Wrocław 1966. (Biblioteka Wydziałowa)
2. Bibliografia zawartości kwartalnika Ochrona Zabytków 1948-2010
https://www.nid.pl/upload/iblock/17d/17de39c726f48436dd48b6bda90daafe.pd
3. Bogdanowska Monika, ARD Art Restoration Dictionary. Angielsko-Polski(Polsko-Angielski) Słownik Konserwacji - Restauracji Dzieł Sztuki Konserwacja Malowideł Sztalugowych, Kraków 2011. (Biblioteka Wydziałowa)
4. Bogdanowska Monika, Interdyscyplinarny Słownik Wielojęzyczny on-line -możliwości i ograniczenia, 2017
https://www.academia.edu/34726621/Interdyscyplinarny_S%C5%82ownik_Wieloj%C4%99zyczny_on_line_mo%C5%BCliwo%C5%9Bci_i_ograniczenia_2
5. Bomford, David; Dunkerton, Jill; Wyld, Martin A Closer Look: Conservation of Paintings, London 2009 (Biblioteka Wydziałowa)
6. Brandi Cesare., tł. M. Kijanko, Teoria restauracji, Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademia Sztuk Pięknych (2006), Warszawa 2006.; (Biblioteka Wydziałowa)
7. CAMEO: Conservation & Art Materials Encyclopedia Online
8. Conservation & Art Materials Encyclopedia Online,
http://cameo.mfa.org/wiki/Main_Page,
9. Czernichowska, Joanna. O uczonym przy pulpicie i Dziewczynie w ramie obrazu Rembrandta van Rijn. Historia, technologia, konserwacja, Warszawa 2013.
10. Doherty Tiarna, Woollett Anne T., Looking at Paintings: A Guide to Technical Terms, Revised Edition, wyd. J. Paul Getty Museum 2009. (Biblioteka Wydziałowa)
11. Eastaugh Nicholas, Walsh Valentine, Chaplin Tracey, Siddall Ruth, The Pigment Compendium A Dictionary of Historical Pigments, Elsevier Butterworth-Heinemann, Oxford, First published 2004 http://www.daryatamin.com/uploads/Books%20File/Pigment%20Compendium%20Set%20Pigment%20Compendium%20A%20Dictionary%20of%20Historical%20Pigments.pdf
https://www.slideshare.net/Educationtempe72/pigment-compendium-pdf
12. Krawczyk Janusz, Dzieło sztuki w teorii restauracji Cesare Brandiego, Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLI, Toruń 2011., s.134, http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/AUNC_ZiK/article/download/1924/1905.
13. Nicolaus Knut, The Restoration of Paintings, New York 1999. (Biblioteka Wydziałowa)
14. Pascual Eva, Patino Mireia, (tł. A. Dziarmaga), Konserwacja Malarstwa, Warszawa 2004. (Biblioteka Wydziałowa)
15. Rouba Bogumiła. J., Pięlęgnacja świątyni i innych zabytków. Książka dla księży, Toruń 2000. (Biblioteka Wydziałowa)
16. Rudecka, Jadwiga, Charakteryzowanie surowców włókienniczych (743[01].O1.02) Poradnik dla ucznia, Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007, http://zanotowane.pl/1011/1792/130335376.htm
17. Szmelter Iwona, Pamięć jest dziwną krainą… Konserwacja i restauracja, rekonstrukcja – dzieje idei i dzieł [w:] red. G. Kowalski, M. Sitkowska, Powinność i Bunt. Katalog do wystawy w Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2004, s. 14 – 21.
18. Szmit-Naud Elżbieta, Uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej obrazów zmiany optyczne a stabilność stosowanych materiałów, Toruń, Wydaw. UMK, 2006. (Biblioteka Wydziałowa)
19. Szosland Janusz, STRUKTURY TKANINOWE, Polska Akademia Nauk Oddział w Łodzi, Komisja Włókiennictwa, Łódź 2007, http://cybra.lodz.pl/Content/3702/StrukturyTkanin_JSzosland.pdf
20. Wokół zagadnień estetyki zabytku po konserwacji i restauracji, red. Elżbieta Szmit-Naud, Bogumiła J. Rouba, Joanna Arszyńska, Toruń 2012. (Biblioteka Wydziałowa)

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

Student powinien uzyskać znajomość:
- podstawowych pojęć związanych z konserwacją dzieł sztuki i ochroną dziedzictwa kulturowego.
- podstawowych informacji dotyczących struktury dzieła sztuki: budowy technicznej
i technologicznej.
- podstawowych informacji, dotyczących czynników niszczących dzieła sztuki.
- podstawowych zabiegów konserwatorskich.
Efekty kierunkowe
KW_04 , K-W05
https://wkirds.asp.waw.pl/wp-content/uploads/sites/13/2021/03/LEGENDA-EFEKTY-UCZENIA-SIE.pdf
https://wkirds.asp.waw.pl/wp-content/uploads/sites/13/2021/03/MALARSTWO_Matryca-efektow-uczenia-sie.pdf
K_W04 , K_W05, K_W06, K_W07, K_W08

Student powinien uzyskać umiejętność:
- posługiwania się podstawową terminologią z zakresu konserwacji i restauracji dzieł sztuki.
- wstępnego rozpoznawania stanu dzieła sztuki.
- formułowania opinii i wypowiedzi na temat ochrony i konserwacji dzieł sztuki.
- systematyzowanie wiedzy zgodnie z obowiązującym schematem dokumentacji konserwatorskiej.
- wykonywania wstępnej dokumentacji fotograficznej dzieła sztuki.
- przeprowadzenia podstawowych badań fizycznych i chemicznych dzieła sztuki.
- samodzielnej kwerendy bibliotecznej.
Efekty kierunkowe
KU_03, KU_04
https://wkirds.asp.waw.pl/wp-content/uploads/sites/13/2021/03/LEGENDA-EFEKTY-UCZENIA-SIE.pdf
https://wkirds.asp.waw.pl/wp-content/uploads/sites/13/2021/03/MALARSTWO_Matryca-efektow-uczenia-sie.pdf
kody KU_03, KU_04, K_U05, K_U06, K_U07, ·K_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student powinien uzyskać:
- zdolność do pracy zdalnej i aktywności on-line
- zdolność do pracy w zespole.
- zaangażowanie w proces konserwacji danego dzieła sztuki.
- gotowość doskonalenia własnych umiejętności.
- dbałości o warsztat pracy i otoczenie.
Efekty kierunkowe
KK_02, KK_03
https://wkirds.asp.waw.pl/wp-content/uploads/sites/13/2021/03/LEGENDA-EFEKTY-UCZENIA-SIE.pdf
https://wkirds.asp.waw.pl/wp-content/uploads/sites/13/2021/03/MALARSTWO_Matryca-efektow-uczenia-sie.pdf

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje
-brak-
Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa i rzeźby polichromowanej s.2 o 45 2 ćw. 45h
ćw. [egz. kom.]


Semestr 2023/24-L (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.25107