Katalog ECTS

Kopia - malarstwo tablicowe

Pedagog: mgr Marcin Petrus

Pole Opis
Typ przedmiotu kierunkowy uzupełniający
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład (kursowy, monograficzny),
Konwersatorium (dialog dydaktyczny, dyskusja, korekty),
Projekt indywidualny

 

Tryb stacjonarny 

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: -brak-
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim -brak-
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) -brak-
Wymagania wstępne

-Zaliczony semestr 5 toku studiów;
-Wykonany rysunek wybranego obrazu;
-Przygotowane podobrazie;

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

- Pogłębienie wiedzy teoretycznej z zakresu średniowiecznych i renesansowych temperowych technik i technologii malarskich.

- Doskonalenie umiejętności praktycznych.

- Ćwiczenie i doskonalenie umiejętności praktycznych, manualnych działań, niezbędnych do wykonania zadań na kolejnych latach studiów, w tym kopii i pastiszowych rekonstrukcji w manierze malarstwa średniowiecznego i renesansowego.

- Zwrócenie uwagi na znaczenie zagadnień techniczno-technologicznych w zabytkowych dziełach.

- Nauczenie rozpoznawania temperowych technik i technologii w zabytkowych dziełach charakterystycznych dla średniowiecznego i renesansowego malarstwa europejskiego,

odróżniania późniejszych przemalowań.

- Poszerzenie wiedzy studenta na temat struktury warstw technologicznych (od podłoża poprzez grunty do opracowania
warstwy malarskiej) oraz rozwijanie umiejętności odczytywania na podstawie obserwacji wzrokowej poszczególnych warstw technologicznych oryginału.

- Wypracowanie umiejętności posługiwania się literaturą źródłową i przedmiotu dla poszerzania wiedzy i i formułowania myśli oraz prezentowania wybranych zagadnień z
technik i technologii malarstwa (dyskusja naukowa, opracowywanie opisów techniczno- technologicznych dzieł itp.).

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

zaliczenie z oceną

Realizacja kopii oceniana jest na podstawie przebiegu kolejnych etapów opracowań i końcowego rezultatu prac. Brane są pod uwagę:
- Zgodność techniczno-technologiczna z oryginałem;
- Zdolność analizy wizualnej dzieła sztuki;
- Umiejętności manualne;
- Analityczne myślenie;
- Końcowy całościowy efekt estetyczny;
- Wyczucie stylu epoki;
- Kreatywność i sumienność w pracy;
- Obecność na zajęciach (w semestrze dopuszczalne jest 10% nieobecności nieusprawiedliwionych na zajęciach, 20% nieobecności usprawiedliwionych zwolnieniem lekarskim. Spóźnienia są doliczane do 10% nieobecności nieusprawiedliwionych). Prowadzący zajęcia (kierownik pracowni) decyduje o możliwości, zakresie, sposobie i terminie wyrównania zaległości powstałych wskutek nieobecności studenta na zajęciach. Prowadzący zajęcia nie gwarantuje możliwości odpracowania nieobecności, jeżeli musiałoby się ono odbyć poza przewidzianą siatką zajęć. Frekwencja wpływa na końcową ocenę semestralną;
- Ocena indywidualnej pracy (artystycznej) studenta wg skali ocen umieszczonej w Regulaminie studiów.


Ocena rezultatu wykonanych prac, ocena umiejętności i postaw
– 100%:
   - Zgodności techniczno-technologicznej z oryginałem – 40% końcowej oceny
   - Umiejętności manualnych oraz końcowego całościowego efektu estetycznego – 40 % końcowej oceny
   - Kreatywności i sumienności w pracy oraz obecności na zajęciach – 20 % końcowej oceny


Wymagania końcowe

- Skończenie kopii malarstwa tablicowego z okresu średniowiecza lub wczesnego renesansu wykonanej zgodnie z jego techniką i technologią;

- Opracowanie dokumentacji opisowej i fotograficznej (techniczno–technologicznej) wykonania kopii;
- obecność na zajęciach.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

Traktaty:
1. Cennino Cennini, "Rzecz o malarstwie", przekład Samuel Tyszkiewicz, komentarz Hanna Jędrzejewska, Wrocław, 1955 (Czytelnia Wydziału Konserwacji, Czytelnia Główna) lub Cennino Cennini, "Rzecz o malarstwie", Florencja, 1933
(dostęp on-line: https://polona.pl/item/rzecz-o-malarstwie,ODM3OTI3Nw/6/#info:metadata )
2. Mnich Teofil, "Teofila kapłana i zakonnika O Sztukach Rozmaitych Ksiąg Troje", przekład Teofil Żebrowski, Kraków, 1880
(dostęp on-line: https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/26827/edition/38296?language=pl )
lub Teofil Prezbiter, "Diversarium Artium Schedula – Średniowieczny zbiór przepisów rozmaitych", przekład Stanisław Kobielus, Tyniec – Kraków 1998 (Wypożyczalnia Główna ASP)
3. Leonardo da Vinci, "Traktat o malarstwie" przekład Maria Rzepińska, Wrocław 1961 (Wypożyczalnia Główna ASP)

 

Książki i inne opracowania

1. Doerner Max, "Materiały malarskie i ich zastosowanie", Warszawa, 1975 (Wypożyczalnia Główna) lub Max Doerner, "Materiały malarskie i ich zastosowanie", Thomas Hoppe (red.), konsultacja merytoryczna wydania polskiego Aleksandra Krupska; Warszawa, 2017, (Czytelnia Wydziału Konserwacji)

2. Engelman Zdzisław, "Pozłotnictwo", Zielona Góra 2005 (Biblioteka Wydziału Konserwacji, Wypożyczalnia Główna)

3. "Historical painting techniques, materials, and studio practice : preprints of a symposium", University of Leiden, the Netherlands, 26-29 June, 1995 (dostęp on-line: https://www.getty.edu/conservation/publications_resources/pdf_publications/historical_paintings.html)

4. Hopliński Jan, "Farby i spoiwa malarskie", Wrocław 1990 (Wypożyczalnia Główna)

5. Rudniewski Piotr, "Pigmenty i ich identyfikacja", skrypt nr 13, ASP- W-wa 1994 (Biblioteka Wydziału Konserwacji)

6. Sadziak Tomasz, "Klejowe i olejne prace pozłotnicze", Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, LXIX (69) (Czytelnia Wydziału Konserwacji)

7. Stępień Danuta, "Tempera żółtkowa jako technika w malarstwie sztalugowym, według dawnych przekazów i twórczości wybranych współczesnych artystów", Warszawa, 2010 (Wypożyczalnia Główna, Biblioteka Wydziału Sztuki Mediów, Czytelnia Wydziału Konserwacji)

8. Ślesiński Władysław, "Techniki malarskie - spoiwa organiczne", Warszawa, 1984 (Wypożyczalnia Główna)

9. Thompson Daniel V., "The Materials and techniques of medieval painting", New York, 1956 (dostęp on-line: https://books.google.pl/books?id=MU68AQAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=Materials+and+Techniques+of+Medieval+Painting&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwir7bHaz4zsAhXkxIsKHWx8ASwQ6AEwAHoECAYQAg#v=onepage&q=Materials%20and%20Techniques%20of%20Medieval%20Painting&f=false)

  

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1. Bolewski A., Mineralogia szczegółowa, Warszawa, 1982;
2. Czernichowska Joanna, "Św. Stanisław biskup wskrzeszający Piotrowina: obraz z kościoła w Drużbinie: nietypowa budowa techniczna i technologiczna” Ochrona Zabytków 55/3/4, 294-308, 2002;
3. Dionizjusz z Furny, Hermeneia – czyli objaśnienie sztuki malarskiej, przekład, Ireneusz Kania, Kraków 2003;
4. Feller Robert, Artists, Pigments. A Handbook of their History and characteristics, Washington, 1986;
5. Flik Józef, Olszewska-Świetlik Justyna, „Imitacje tkanin brokatowych w śląskim warsztacie malarskim Mistrza lat 1486/1487”, [w:] Ochrona Zabytków 54/1 (212), 2001, s. 49-55;
6. Gettens R. J., Stout G.L., Painting materials. A Short Encyklopdia, New York, 1966;
7. Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, przekład Karol Estreicher, Warszawa – Kraków, 1985;
8. Hamsik Mojmir, Historicka technologie a znalectvi [w:] "Yerbook of the archives of historical art Technology", Praha, 1990;
9. Kaszowska Zofia, „Brokaty wytłaczane w gotyckim malarstwie i rzeźbie na terenie Małopolski”, Kraków, 2006;
10. Kaszowska Zofia, „Możliwości i ograniczenia metod analitycznych stosowanych w badaniach technologicznych gotyckich malowideł tablicowych”, Kraków, 2010;
11. Kiryk Feliks, „Porządek cechowy w lokacyjnym Krakowie” [w:] Kraków studia z dziejów miasta w 750 rocznicę lokacji, pod red. J. Rajmana, Kraków, s. 76–86;
12. Król Mateusz, Cech Malarzy Krakowskich w świetle statutu z 1490 roku”, [w:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne 142, z. 1 (2015), s. 79–98;
13. Krupska Aleksandra, Zapomniane receptury z pierwszej połowy XVIII wieku mistrza różnych sztuk Marcina Groblicza, Warszawa, 2010 (Wypożyczalnia Główna, Biblioteka Wydziału Sztuki Mediów, Biblioteka Wydziału Konserwacji);
14. Kunczyńska-Iracka Anna, „Malarstwo ludowe kręgu częstochowskiego”, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1978;
15. Olszewska-Świetlik J., Gruszczyk N., „Technologia i technika malarska wybranych temper kazeinowych w malarstwie sztalugowym”, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLIII, Toruń, 2012;
16. Olszewska-Świetlik Justyna, „Czerwone laki w malarstwie śląskim Mistrza lat 1486/1487”, [w:] Ochrona Zabytków 54/1 (212), 2001, s. 36-48;
17. Olszewska-Świetlik Justyna, „Technika i Technologia Tryptyku Jerozolimskiego datowanego na koniec XV wieku z Bazyliki Mariackiej w Gdańsku”, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, 34 (357), 2005, s. 223-239;
18. Olszewska-Świetlik Justyna, Technologia i technika gdańskiego malarstwa tablicowego drugiej połowy XV wieku, Toruń, 2005 (Czytelnia Wydziału Konserwacji);
19. Pajewski K., Pokosty, lakiery i inne surowce lakiernicze, Warszawa, 1952;
20. Pliniusz, Historia naturalna, wybór, przeł. I., T. Zawadzcy, Wrocław, 2004;
21. Rzepińska Maria, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków, 1973;
22. Sadziak Tomasz, "Klejowe i olejne prace pozłotnicze", Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, LXIX (69) (Czytelnia Wydziału Konserwacji);
23. Samek Andrzej, Historya Naturalna obejmująca Zwierząt opisane z dykcjonarzów i dzieł dawnychpolskich naturalistów zebrane, Kraków, 1992;
24. Sękowska Anna, „Szesnastowieczny portret Zygmunta I Starego w Katedrze Krakowskiej i zagadnienia malarstwa klejowego na płótnie bez zaprawy”, Kraków, 2011;
25. Stawicki Stanisław, Papirusy Tebańskie antyczne źródło wiedzy o technikach artystycznych, Wrocław, 1987;
26. Turski J.S., Więcławek B., Barwniki roślinne i zwierzęce, Warszawa, 1986;
27. Werner Jerzy, „Podstawy technologii malarstwa i grafiki”, Warszawa – Kraków, 1978;
28. Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, przekład Kazimierz Kumaniecki, Warszawa 1956; Warszawa 1999;

 

Zeszyty naukowe wydawane przez Wydziały Konserwacji ASP w Warszawie i w Krakowie oraz Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK w Toruniu, a także stosowne prace magisterskie wykonane na tych wydziałach.
Krajowe resortowe kwartalniki, dostępne w bibliotece WKiRDS lub Głównej ASP: Ochrona zabytków, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki,

 

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

- Wykonania prawidłowo kopii malarstwa tablicowego (średniowiecznego lub wczesnorenesansowego) zgodnie z techniką i technologią kopiowanego dzieła i jego
kanonem estetycznym.
- W szeroko pojętym rozwiązywaniu zagadnień związanych zarówno z techniczno- technologiczną budową średniowiecznych i renesansowych dzieł sztuki (malarstwa i rzeźby
drewnianej polichromowanej), jak i z ich konserwacją.
- Wypracowania umiejętności posługiwania się literaturą przedmiotu oraz wykazania się znajomością literatury źródłowej, zwłaszcza receptur zawartych w dawnych traktatach.
- Posiadać wiedzę o współczesnych materiałach, zwłaszcza pigmentach i spoiwach, które stosuje się w w technikach i technologiach malarskich.

 

Ponadto student/absolwent powinien zdobyć wiedzę w zakresie:
- Rozpoznania i opisania zagadnień ikonograficznych kopiowanego dzieła.
- Pogłębienia wiedzy teoretycznej w zakresie technik i technologii malarstwa okresu średniowiecza i wczesnego renesansu.

 

Efekty kierunkowe:

KW_01

KW_11

 

- Rozpoznawania w zabytkowych średniowiecznych i renesansowych dziełach sztuki

charakterystycznych technik i technologii malarskich tego okresu.
- Wykonania ekspertyzy techniczno-technologicznej konkretnego dzieła.
- Określenia czasu powstania zabytkowego dzieła na podstawie rozpoznanej jego techniki i
technologii wykonania.
- Rozpoznania i definiowania przyczyn zniszczeń spowodowanych różnymi warunkami,
mającymi wpływ na techniczno-technologiczny stan zachowania zabytkowego dzieła.
- formułować założenia i wnioski tworzące koncepcje konserwatorskie zgodne z charakterem
i techniczno-technologiczną budową średniowiecznego lub renesansowego malarstwa
temperowego.
- Wykonać malarską rekonstrukcję brakujących fragmentów konserwowanego dzieła,
zgodną z jego kanonem estetyczno-technologicznym.
- Wykonać pełną rekonstrukcję zaginionego dzieła, odtwarzanego na podstawie
przeprowadzonych przez siebie studiów porównawczych, zgodnie z techniczno-
technologicznym i artystycznym kanonem epoki.
- Opracować dokumentację fotograficzną i opisową, rejestrującą cały proces pracy
konserwatorskiej i rekonstrukcyjnej.
- Przestrzegać rzetelnej i etycznej realizacji podjętych wyżej projektów.

 

Efekty kierunkowe: 

KU_01

KU_08

KU_09

(https://wkirds.asp.waw.pl/wydzialowa-komisja-ds-jakosci-ksztalcenia/)

- Wykorzystanie podczas konserwacji najnowszych metod badawczo-analitycznych (fizyko-chemicznych) z uwzględnieniem implikacji interdyscyplinarnych w celu dokładnego
poznania budowy techniczno-technologicznej dzieł;
- Profesjonalne zorganizowanie stanowiska pracy, doboru właściwych narzędzi i materiałów itp.;
- Samodzielne opracowanie i sformułowanie tematu badawczego, zarówno pisemnie, jak i ustnie, w zakresie badań technik i technologii dawnego malarstwa;
- Twórcze myślenie przy rozwiązywaniu problemów technologicznych;
- Wyciąganie właściwych wniosków wynikających z doświadczenia zawodowego;
- Posługiwanie się fachową terminologią.

 

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje
-brak-
Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa i rzeźby polichromowanej s.6 o 120 4 ćw. 120h
ćw. [zal.]


Semestr 2023/24-L (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.25249