Katalog ECTS

Domena publiczna. Art for Democracy and Peace.

Pedagog: dr Ewa Bobrowska, dr Krzysztof Wodiczko
Asystent/ci: dr Ewa Bobrowska

Pole Opis
Typ przedmiotu do wyboru
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

spotkania seminaryjne prowadzone przez Krzysztofa Wodiczko, profesora Harvardu (dyskusja dydaktyczna i dialog dydaktyczny) - zajęcia grupowe lub indywidualne z udziałem prowadzącego w roli moderatora lub w relacji "artysta doświadczony - artysta początkujący",


projekt indywidualny - samodzielna praca studenta i zajęcia indywidualne ze studentem

 

warsztaty w przestrzeni miejskiej,


spotkania z artystami


wyjścia grupowe na aktualne wystawy, wykłady w galeriach, charytatywna praca społeczna w domenie publicznej z uchodźcami, bezdomnymi, wykluczonymi; spotkania z organizacjami współpracującymi np. Fundacją Sławek ds resocjalizacji byłych więźniów.

 

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: -brak-
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim -brak-
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) -brak-
Wymagania wstępne

Zdany egzamin wstępny na studia drugiego stopnia.

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Przedmiot Domena Publiczna jest ukierunkowany na artystyczne działania twórcze oparte i wynikające z refleksji o charakterze teoretycznym i filozoficznym. Celem działań jest artystyczne kształtowanie publicznej domeny świadomości zbiorowej i rozumu publicznego poprzez zwrócenie uwagi na obecne w jej obrębie problemy społeczne i egzystencjalne, dylematy etyczne, ze szczególnym uwzględnieniem sfer pamięci, wykluczenia, współczesnej ekologii.

Program przedmiotu zakłada formowanie postaw artystycznych i intelektualnych studentów jako twórców świadomie inicjujących i korygujących narracje ideologiczne, a także historyczne, poprzez artystyczne przepracowywanie historii zbiorowości, refleksję krytyczną i działania twórcze; projektuje reorganizację przestrzeni publicznej na poziomie fizycznym oraz mentalnym (szczególnie przestrzeni pamięci, często naznaczonej doświadczeniem traumatycznym).

Na studiach magisterskich szczególny nacisk położny jest na kształtowanie umiejętności społecznych pracy z innymi na rzecz budowania przyszłego społeczeństwa demokratycznego poprzez działania artystyczne.
Nauczanie opiera się na samodzielnym, koncepcyjnym i praktycznym przygotowaniu (pod merytoryczną opieką prowadzącego) projektów artystycznych, interwencji i akcji społecznych realizowanych w przestrzeni miejskiej, demokratycznej czy historycznej, w oparciu o omawiane lektury z zakresu współczesnej krytyki i filozofii społecznej, politycznej oraz teorii poststrukturalizmu.

Wykłady zawarte w programie studiów stanowią minimum programowe (tożsame z wymaganiami egzaminów semestralnych).

1. Omówienie możliwości aktywnego kształtowania i korygowania życia przestrzeni publicznej poprzez jej reorganizację na poziomie fizycznym (interwencje w przestrzeń miejską, działania interdyscyplinarne), a także mentalnym (aktywizacja przestrzeni relacji kulturowych, społecznych i międzyludzkich, przestrzeni pamięci często naznaczonej doświadczeniem traumatycznym, np. wojennym; sfery domeny pamięci zbiorowej; a także przestrzeni taktyki, polityki i sztuki protestu, czy abstrakcyjnych domen nomadologii, psychogeografii i parezji); przepracowywania historii zbiorowości i badania przejawów zbiorowej identyfikacji - analiza napięć społecznych generowanych w obrębie wskazanych sfer;

2. Zwrócenie uwagi na problemy społeczne obecne w obrębie wskazanych sfer i rolę artysty w działaniach ukierunkowanych na wywołanie zamierzonej reakcji społecznej i zakwestionowanie aktualnego stanu rzeczy ocenianego jako niesprawiedliwy;

3. Na studiach magisterskich nacisk położony będzie na kształtowanie umiejętności społecznych i zdobycie umiejętności podejmowania pracy artystycznej i społecznej poprzez współdziałanie z innymi;

4. Przygotowanie i przeprowadzenie artystycznych interwencji i działań interdyscyplinarnych badających możliwość kwestionowania granic uznanych mediów: wideoartu i performance. Cel podejmowanych działań wiąże się z wtórną integracją domeny publicznej; przepracowaniem pamięci zbiorowej oraz reinterpretacją narracji przeszłości i związanymi z nią formami zbiorowej identyfikacji;

5. Analiza wybranych tekstów J.-F. Lyotarda, Michela Foucaulta, Krzysztofa Wodiczko, Cathy Caruth, Jamesa Younga, Michela Foucaulta, Friedricha Nietzschego, Chantal Mouffe, Hannah Arendt, Jacquesa Derridy, Simona Critchley, Victora Papaneka i Donalda W. Winnicotta w kontekście sztuki współczesnej.


Dodatkowe formy zajęć:
Wyjścia grupowe na aktualne wystawy, wykłady w galeriach, charytatywna praca społeczna w domenie publicznej z uchodźcami, bezdomnymi, wykluczonymi; spotkania z organizacjami współpracującymi np. Fundacją Sławek ds resocjalizacji byłych więźniów.




Cel zajęć
Celem pracy dydaktycznej jest kształtowanie artystycznych postaw studentów jako samodzielnych, świadomych społeczno-estetycznych inspiratorów i współanimatorów dynamicznej Domeny Publicznej, działających na rzecz demokracji i ujawniania mechanizmów pamięci zbiorowej.
Istotne dla kształtowania sylwetki twórczej studenta przedmiotu Sztuki Domeny Publicznej jest wzbogacanie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie zdolności krytycznych, kreacyjnych, koncepcyjnych i analitycznych znajdujących zastosowanie w autorskiej pracy nad projektami kształtującymi domenę publiczną.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

wykonanie praktyczne, upublicznienie pracy zaliczeniowej przygotowanej w ramach przedmiotu Sztuka Domeny Publicznej, wygłoszenie referatu poświęconego jednemu z tekstów teoretycznych z obowiązkowej listy lektur do wyboru przedstawionej przez prowadzącego

Wymagania końcowe

wykonanie praktyczne, upublicznienie pracy zaliczeniowej przygotowanej w ramach przedmiotu Sztuka Domeny Publicznej, wygłoszenie referatu poświęconego jednemu z tekstów teoretycznych z obowiązkowej listy lektur do wyboru przedstawionej przez prowadzącego

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

Krzysztof Wodiczko, Sztuka Domeny Publicznej, Sopot 2011;

Krzysztof Wodiczko, Obalenie wojen, Muzeum Sztuki Współczesnej Kraków, 2013;

Michel Foucault, Fearless Speech, Ed. Joseph Pearson. Los Angeles: Semiotext(e), 2001;

Herman Judith Lewis, Przemoc uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2003;

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

Krzysztof Wodiczko, Sztuka Domeny Publicznej, Sopot 2011;

Krzysztof Wodiczko, Obalenie wojen, Muzeum Sztuki Współczesnej Kraków, 2013;

Michel Foucault, Fearless Speech, Ed. Joseph Pearson. Los Angeles: Semiotext(e), 2001;

Hannah Arend, Zorganizowana wina i powszechna odpowiedzialność, tłum. Józef Sieradzki, Prawda a polityka, przeł. Józef Sieradzki;

Hannah Arend, Odpowiedzialność i władza sądzenia, tłum. Wojciech Madej, Mieczysław Godyń, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2006;

Rosi Braidotti, Nomadic Theory, New York: Columbia University Press;


Rosi Braidotti, Po człowieku, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2014;

Louis Althusser, Ideologie i aparaty ideologiczne państwa: wskazówki dla poszukiwań, tłum. B. Pomikowski i J. Gajda, Biblioteka KK i WRN ZSP, Warszawa 1983;

Walter Benjamin, Przyczynek do krytyki przemocy, „Kronos" 4 (11)/2009;

Walter Benjamin, W sprawie krytyki przemocy, [w:] Anioł Historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1996;

Tony Bennett, The Birth of Museum: History, Theory, Politics, Routledge, London-New York 1995.
Michał Bilewicz, Muzea Holokaustu: psychologia pamięci i tożsamości, „Rubikon”, nr 1-4 2004;


Walter Benjamin, O pojęciu historii, tłum. Krystyna Krzemieniowa, w: Walter Benjamin, Anioł historii, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1996;

Ivan Chtcheglov, Sformułowania dla Nowego Urbanizmu w: Miasto w sztuce - sztuka miasta
red. Ewa Rewers, Universitas, Kraków 2010;


Manuel Castells, Kwestia miejska, tłum. B. Jałowiecki, Jacek Piątkowski, PWN, Warszawa 1982;


Manuel Castells, Walka klas i sprzeczności miejskie, pojawienie się społecznych
ruchów  miejskich   w   kapitalizmie   monopolistycznym....w:. Krytyka kapitalizmu w pracach socjologów zachodnich;

Simon Critchley, Czy teoria hegemonii obarczona jest deficytem moralnym? HYBRIS nr 16 (2012);

Simon Critchley, Nieustające żądanie, „Etyka polityczna," 2006;

Jacques Derrida, Marginesy filozofii, Wydawnictwo KR, 2012;

Jacques Derrida, O Apokalipsie, przełożyli: Iwona Boruszkowska, Krzysztof Wojtasik, Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2018.

Jacques Derrida, Kosmopolici wszystkich krajów, jeszcze jeden wysiłek!, tłum. Andrzej Siemek, „Literatura na świecie" nr 11-12/1998 (328-329), 

Guy Debord, Korzystanie z czasu wolnego, w: Miasto w sztuce - sztuka miasta
red. Ewa Rewers Universitas 2010;

Guy Debord, Gil. J. Wolman, Przechwytywanie – instrukcja obsługi, w: Miasto w sztuce - sztuka miasta, red. Ewa Rewers Universitas 2010;

Rosalyn Deutsche, Sztuka świadectwa: projekcja w Hiroszimie Krzysztofa Wodiczki, tłum. Dorota Kozińska, w: Andrzej Turowski (red.), Krzysztof Wodiczko. Pomnikoterapia, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2005;


Freud Sigmund, Histeria i lęk, tłum. Robert Reszke, Wydawnictwo KR, Warszawa 2001.

Michel Foucault, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja, tłum. Michał Herer, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010;

Michel Foucault, Fearless Speech, MIT Press, 2001.

Julia Kristeva, Strangers to Ourselves; trans. Leon Roudiez (New York: Columbia University Press, 1990)

Dominick LaCapra, Pisanie historii, pisanie traumy, w: Pamięć Shoah kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, red. Tomasz Majewski, Anna Zeidler-Janiszewska, Oficyna 2011;
LaCapra , Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna
tłum. Katarzyna Bojarska, Universitas 2009;

Julia Kristeva, Czarne słońce. Depresja i melancholia, tłum. M. Markowski, R. Ryziński, Kraków 2007, Universitas;
Henri Lefebvre - Prawo do miasta (1967) fragment: http://teoriaarchitektury.blogspot.com/2012/07/henri-levebvre-prawo-do-miasta-1967.html;
Herman Judith Lewis, Przemoc uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2003;
J.-F. Lyotard, Poróżnienie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010;

Chantal Mouffe, Agonistyczne przestrzenie publiczne i polityka demokratyczna, tłum. Jakub Maciejczyk, w: Andrzej Turowski (red.), Krzysztof Wodiczko Pomnikoterapia, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2005;

Chantal Mouffe, Paradoks demokracji, przeł. Wojciech Jach, Magdalena Kamińska, Andrzej Orzechowski, wyd. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu 2005;

Chantal Mouffe, Polityczność (On the Political) „Przewodnik Krytyki Politycznej";

Victor Papanek, Dizajn dla realnego świata. Środowisko człowieka i zmiana 
społeczna, tłum. Joanna Holzman, Wydawnictwo Recto verso. Łódź 2012;

Lech M. Nijakowski, Polityka pamięci w Polsce a przemoc symboliczna: instytucje i konflikty, w: Małgorzata Głowacka-Grajper, Ewa Nowicka, Jak się dzielimy i co nas łączy? Przemiany wartości i więzi we współczesnym społeczeństwie polskim, Nomos, Kraków 2007;

Victor Papanek, Dizajn dla realnego świata. Środowisko człowieka i zmiana 
społeczna, tłum. Joanna Holzman, Wydawnictwo Recto verso. Łódź 2012;

Publiczna przestrzeń dla sztuki? red. M. A. Potocka, Kraków 2002;

Neil Smith, Nowy globalizm, nowa urbanistyka: gentryfikacja jako globalna strategia urbanistyczna, tłum. Z. Bielecka, „Przegląd Anarchistyczny” 2010, nr 11;

Barbara Szacka, Czas przeszły, pamięć, mit, Scholar, Warszawa 2006;

Andrzej Turowski, Manifest. Sztuka, która wznieca niepokój, Warszawa 2012;

Henry David Thoreau, Obywatelskie nieposłuszeństwo, Rebis Poznań 2006;

Donald W. Winnicott, Zabawa a rzeczywistość, Wydawnictwo Imago 2011.

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

Studenci Domeny Publicznej powinni umieć odnieść zdobytą wiedzę dotyczącą sztuki i przestrzeni relacji międzyludzkich we współczesnym społeczeństwie do kontekstu współczesnej filozofii społecznej i politycznej, współczesnych działań, idei artystycznych i kulturowych poprzez analizę zaproponowanych tekstów oraz przykładów ze sztuki współczesnej, służącą zdefiniowaniu, uporządkowaniu i utrwaleniu wiedzy w tym zakresie.
W efekcie kształcenia, student powinien zdobyć umiejętność podejmowania krytycznego dialogu z narracyjnymi oraz ideologicznymi formami przedstawień przeszłości i pamięci. Realizowane zadania mają na celu kształtowanie intelektualnej i światopoglądowej postawy dojrzałości koniecznej do podjęcia artystycznej polemiki z publicznym dyskursem pamięci i narracjami przeszłości.
Nauczanie opiera się na samodzielnej pracy studenta weryfikowanej przez profesora, a także cyklu grupowych korekt i dyskusji służących pogłębionej analizie tematu.
Szczególną rolę przypisuje się kształtowaniu umiejętności formułowania oryginalnych rozwiązań koncepcyjnych i formalnych w kontekście koncepcji przestrzeni otwartej na inność i obcość, naznaczonej doświadczeniem traumatycznym, aktywizacji przestrzeni relacji kulturowych, społecznych i międzyludzkich, pamięci zbiorowej. Zakłada się, że uczestnik studiów magisterskich powinien stać się świadomym i krytycznym uczestnikiem życia społecznego.

Od wstępnej fazy analizy zagadnienia student prowadzony jest poprzez proces korekt ku finalnej syntezie. Na poziomie studiów magisterskich od studenta wymaga się zaprezentowania dużego stopnia samodzielności i zaangażowania w realizację zadań.
Rozwiązanie problemu zaproponowane przez studenta zostaje poddane weryfikacji również w kontekście propozycji przedstawionych przez innych studentów.

 

Student powinien być zdolny poszukiwania oryginalnych rozwiązań artystycznych w sferze domeny publicznej: analizy aktualnej sytuacji społecznej i politycznej oraz podjęcia aktywnego działania interwencyjnego w przestrzeni miejskiej. Powinien postrzegać przestrzeń demokratyczną jako opartą na wymianie poglądów i odczuć z innymi (a nie na stosowaniu się do istniejących norm), gdyż dopiero w konfrontacji z innymi formułujemy i wyrażamy własne idee, decydujemy czy je podtrzymać.
Na poziomie studiów magisterskich akcentuje się umiejętność pracy w zespole i kompetencje społeczne. Jednym z zamierzonych efektów kształcenia jest poszukiwanie wielości i różnorodności rozwiązań o charakterze eksperymentalnym, alternatywnym, interdyscyplinarnym, dyskursywnym przy jednoczesnym kształtowaniu postawy otwartości na innowacje i niekonwencjonalne rozwiązania. Student samodzielnie projektuje i realizuje prace artystyczne w zakresie multimediów i intermediów, w oparciu o indywidualne, twórcze motywacje i inspiracje.
Po ukończeniu zajęć studenci powinni być zdolni do rozumienia relacji zachodzących pomiędzy rodzajem zastosowanej ekspresji a niesionym przez nie komunikatem, w sposób świadomy stosować tradycyjne i nowatorskie środki obrazowania plastycznego.

 

Studenci powinni być zdolni do niezależnego, samodzielnego działania jako artyści intermedialni na rzecz demokracji poprzez afirmatywny stosunek do przestrzeni publicznej jako potencjalnej sceny, na której mogliby odgrywać twórczą rolę jako społeczno-artystyczni inspiratorzy i współanimatorzy dynamicznej domeny publicznej.

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje
-brak-
Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Sztuka Mediów s.2 d 60 3 ćw. 60h
ćw. [zal. z oceną]


Semestr 2023/24-L (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.25764