Wykład z elementami seminaryjnymi

język angielski w stopniu wystarczającym do zapoznania się z materiałami (tekstami, filmami)

Globalny obieg sztuki rozrósł się w ostatnich latach do niespotykanych rozmiarów. Dotyczy to jego skali i  zasięgu, liczby instytucji i pracujących w nim osób, ilości pieniędzy i przedmiotów, które w nim cyrkulują, wzrostu cen dzieł sztuki i obrotów domów aukcyjnych, a także ewolucji instytucji artystycznych oraz powstania setek miedzynarodowych wydarzeń artystycznych, takich jak biennale. Globalny obieg sztuki stał się miejscem pracy dla rzesz specjalistów, w tym kuratorek i kuratorów, jednocześnie będąc przestrzenią wykluczenia i prekaryzacji artystek i artystów, z których zdecydowana większość znajduje się na obrzeżach lub wręcz poza tym obiegiem.

 W trakcie zajęć przyjrzymy się funkcjonowaniu globalnego obiegu sztuki z krytycznego dystansu. Postaramy się zrekonstruować jego genezę a także społeczne i ekonomiczne sprzeczności, które go napędzają. Zajmiemy się także krytyczną analizą relacji między sztuką i różnymi formami kapitałów (pieniędzmi, reputacją, kapitałami społecznymi), zajmiemy się różnicą między wartością i ceną dzieła sztuki oraz poddamy pod dyskusję reguły spekulacyjnego rynku sztuki. Zajęcia odbiegają od tradycyjnej formuły wykładu, mają charakter bardziej seminaryjny, otwarty na dyskusję i aktywne uczestnictwo studentów i studentek, są oparte na analizie tekstów, filmów, manifestów, praktyk artystycznych.

Program zajęć:

1.       Wprowadzenie do zajęć;

2.       Prekariat, projektariat, cybertariat? (Guy Standing, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa [fragment]; Kuba Szreder, The ABC of the projectariat: living and working in a precarious art world [fragmenty])

3.       „Nagi” świat sztuki (Gregory Sholette, Przesyt, nadprodukcja, nadmiar; Gregory Sholette, Delirium and Resistance [fragment])

4.       Góry lodowe sztuki współczesnej (Centre for Plausible Economies, Icebergian Economies of Contemporary Art; J.K. Gibson-Graham, Economic meltdown, or what an iceberg can tell us about the economy)

5.       Sztuka a społeczne nierówności – habitus, dystynkcja, czas wolny (Pierre Bourdieu, Dystynkcja. Krytyka społecznej władzy sądzenia [fragmenty])

6.       Pole sztuki jako maszyna wytwarzania wartości (Pierre Bourdieu, Reguły sztuki [fragmenty])

7.       Rynek sztuki (Neil Cummings: Wieczna Radość, Brice Lambert, NFT: Chaos na rynku sztuki)

8.       Krytyka instytucjonalna (Andrea Fraser, From the Critique of Institutions to an Institution of Critique; Andrea Fraser, L’1% c’est moi)

9.       Demokratyzacja i dekolonizacja instytucji (Nora Sternfeld, Inside the Post-Representative Museum; Jan Völker, The Museum of Change)

10.     Instytucje dóbr wspólnych – feministyczne instytucje dóbr wspólnych (Gerald Raunig, Praktyki instytuujące; Gerald Raunig, Occupy the Theater, Molecularize the Institution!)

11.   Przygotowanie do pisania esejów zaliczeniowych

12.   Polikryzys i praktyki opiekuńcze (Tian Zhang, A manifesto for radical care or how to be a human in the arts; Adam Walker, Art, Labour, Text and Radical Care [fragment])

13.   Praktyki organizacyjne z Globalnego Południa (ruangrupa & Artistic Team (eds.), documenta fifteen Handbook; Kate Brown, Documenta Presents an Invigorating Alternative to a Market-Driven Art World. Maybe That’s Why the Industry’s Establishment Has Largely Dismissed It)

14.   Alternatywne ekonomie sztuki (Can T. Yalçinkaya, ‚Making Friends’ as Labour: The Political Economy of Lumbung in Documenta Fifteen; Kathrin Böhm, Kuba Szreder, How to reclaim the economy using the artistic means: the case of Company Drink)

15.   „Krytyka infrastrukturalna”, czyli projektowanie przyszłości (T.J.Demos, Radical Futurisms [fragment]; Between the Material and the Possible. Infrastructural Re-examination and Speculation in Art, ed. Bassam El Baroni [fragment])

uczestnictwo w zajęciach, 75% - esej, esej wizualny czy projekt artystyczno-badawczy.

Wymagana obecność na zajęciach. Dozwolone są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze. Zaliczenie na podstawie eseju, eseju wizualnego czy projektu artystyczno-badawczego, demonstrującego umiejętność zastosowania wiedzy zdobytej na zajęciach. Na ocenę końcową ma wpływ aktywne uczestnictwo w zajęciach. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest obecność

Guy Standing, Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, tłum. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2014, s. 43-53.

Kuba Szreder, The ABC of the projectariat: living and working in a precarious art world, Manchester University Press & the Whitworth, Manchester 2021.

Gregory Sholette, Przesyt, nadprodukcja, nadmiar,  [w:] Czarna księga Artystów, red. Katarzyna i inni , Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, Warszawa 2015, s. 83-108.

Gregory Sholette, „Bare” Art, Debt, Oversupply, Panic!(On the Contradictions of aTwenty-First-Century Art Education), [w:] Gregory Sholette, Delirium and Resistance. Activist Art and the Crisis of Capitalism, Pluto Press, London 2017, pp. 53-77.

Centre for Plausible Economies, Icebergian Economies of Contemporary Art (Cyber PyraMMMida, 2020): https://www.pirammmida.life/cpe

J.K Gibson-Graham, Economic meltdown, or what an iceberg can tell us about the economy (Trade Show, 2014): http://trade-show.info/reader/economic-meltdown-or-what-an-iceberg-can-tell-us-about-the-economy/

Pierre Bourdieu, Dystynkcja. Krytyka społecznej władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005, s. 43-83.

Pierre Bourdieu, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, tłum. Andrzej Zawadzki, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2001, s. 178-217.

Pierre Bourdieu, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, tłum. Andrzej Zawadzki, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2001, s. 260-268.

NeilCummings, Wieczna Radość, tłum. Mateusz Karolak, [w:] Wieczna Radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski i inni, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011, str. 273-294.

Brice Lambert, NFT: Chaos na rynku sztuki, https://www.arte.tv/pl/videos/112413-001-A/nft-chaos-      na-rynku-sztuki-1-3/

Andrea Fraser, From the Critique of Institutions to an Institution of Critique, w: „Art Forum” 2005 (September), Vol.44, No.1, https://www.artforum.com/print/200507/from-the-critique-of-institutions-to-an-institution-of-critique-9407

Andrea Fraser, L’1%, C’est Moi, [w:] „Texte Zer Kunst”, Issue No.83/September 2011, pp. 114-                      

Nora Sternfeld, Inside the Post-Representative Museum, w: Contemporary Curating and Museum Education, eds. Carmen Mörsch, Angeli Sachs, Thomas Sieber, transcript Verlag, Bielefeld 2017, pp. 176-186.

Jan Völker,  The Museum of Change, w: Museum Futures, eds. Leonhard Emmerling and Latkia Gupta,Luiza Proença and Memory Biwa, Verlag Turia + Kant, Berlin 2021, pp. 65-84.

Raunig Gerald, Occupy the Theater, Molecularize the Museum!, in: Truth Is Concrete: A Handbook forArtisticStrategies in Real Politics, eds. Florian Malzacher and steirisches herbst, steirisches herbst festival gmbh & Sternberg Press, Graz & Berlin 2015, pp. 76–86.

Raunig Gerald, Praktyki instytuujące. Uciekanie, instytuowanie, przekształcanie, tłum. Aleksandra Bubiło i Bartosz Wójcik, red. Marta Keil, https://transversal.at/transversal/0106/raunig/pl

Tian Zhang, A manifesto for radical care or how to be a human in the arts, [w:] „Sydney Review of Books”, July 18, 2022, https://sydneyreviewofbooks.com/essay/a-manifesto-for-radical-care-or-how-to-be-a-human-in-the-arts/

Adam Walker, Critical-Radical Care, [w:] Adam Walker, Art, Labour, Text and Radical Care, Routledge, New York 2023, s. 119-124.

ruangrupa & Artistic Team (eds.), documenta fifteen Handbook, Hatje Cantz Veralg GmbH, Kassel & Berlin 2022.

Kate Brown, Documenta Presents an Invigorating Alternative to a Market-Driven Art World. Maybe That’s Why the Industry’s Establishment Has Largely Dismissed It, [w:] „Artnet”, June 30, 2022,  https://news.artnet.com/market/documenta-art-market-2135862

Can T. Yalçinkaya, ‚Making Friends’ as Labour: The Political Economy of Lumbung in Documenta Fifteen, [w:] „Australian and New Zealand Journal of Art”, 2024, https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/14434318.2024.2360556?needAccess=true

Kathrin Böhm, Kuba Szreder, How to reclaim the economy using the artistic means: the case of Company Drink, [w:] J.K. Gibson-Graham, Kelly Dombroski, The Handbook of Diverse Economies, Edward Elgar Publishing Ltd., Cheltenham and Northampton 2020, pp. 527-534.

T.J.Demos, Radical Futurisms: Ecologies of Collapse, Chronopolitics, and Justice-to-Come, Sternberg Press, Berlin 2023.

Between the Material and the Possible. Infrastructural Re-examination and Speculation in Art, ed. Bassam El Baroni, Sternberg Press, Berlin 2022.

Prawda jest konkretna, red. steirischer herbst i Florian Malzacher, tłum. Kuba Szreder, Ewa Majewska, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2018, s. 274-275.

Wieczna Radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski i inni, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa 2011.

Czarna księga Artystów, red. Katarzyna Górna i inni, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, Warszawa 2015.

Hito Steyerl, Duty Free Art: Art in the Age of Planetary Civil War, Verso, London 2015.

Mel Evans, Artwash: Big Oil and the Arts, Pluto Press, Londyn 2015

The Constituent Museum: Constellation of Knowledge, Politics and Mediations, eds. John Byrne, Elinor Morgan, November Paytner, Aida Sánchez de Serdio, Adela Železnik, L'Internationale and Valiz, Amsterdam 2018, https://internationaleonline.org/site/assets/files/9247/lio_the_constituent_museum_2018.pdf

Museum Futures, eds. Leonhard Emmerling and Latkia Gupta,Luiza Proença and Memory Biwa, Verlag Turia + Kant, Berlin 2021.

Nora Sternfeld, Das radikaldemokratische Museum, De Gruyter, Berlin 2018.

Alain Badiou, Third Sketch of a Manifesto of Affirmationist Art, in:Polemics, trans. Steven Corcoran, Verso, London and New York 2006, p. 133-148.

Antonio Negri, Michael Hardt, Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, tłum. „Praktyka Teoretyczna”, Korporacja Ha!art, Kraków 2012.

Silvia Federici, Feminism and the Politics of the Commons, [w:] Former West, red. Maria Hlavajova, Simon Sheik, MIR Press, Cambridge 2017, pp. 379-390, https://bakonline.org/files/p/psp.4.federici_feminismandthepoliticsofthecommons_formerwest2016pdf

Manifest Art For UBI, https://instituteofradicalimagination.org/2021/01/16/art-for-ubi-manifesto-launching-campaign/