Katalog ECTS

Kopia - malarstwo tablicowe

Pedagog: dr Mateusz Jasiński, mgr Marcin Petrus

Pole Opis
Typ przedmiotu kierunkowy uzupełniający
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład (kursowy, monograficzny),
Konwersatorium (dialog dydaktyczny, dyskusja, korekty),
Projekt indywidualny

 

Tryb stacjonarny 

 

6 godz. ćwiczeń tygodniowo 

suma 100 godz. / semestr

każda godzina jest godziną dydaktyczną, czyli 45 min

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: 4 ECTS gdzie 90 godz. kontaktowych + 10 godz. samodzielnej pracy studenta
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim 90 godz. w tym: przygotowanie podobrazia - 40 godz.; wykonanie rysunku - 20 godz.; przeniesienie rysunku na podobrazie - 6 godz.; wykonanie prac pozłotniczych - 24 godz.
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) 10 godz. w tym: przygotowanie materiałów potrzebnych do zajęć - 3 godz.; przygotowanie opisów technologicznych oraz stanu zachowania obiektu - 4 godz.; transport kopii do Muzeum - 3 godz.
Wymagania wstępne

Zdany egzamin ustny i zaliczone ćwiczenia po II roku studiów

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

- Pogłębienie wiedzy teoretycznej z zakresu średniowiecznych i renesansowych temperowych technik i technologii malarskich.

- Doskonalenie umiejętności praktycznych.

- Ćwiczenie i doskonalenie umiejętności praktycznych, manualnych działań, niezbędnych do wykonania zadań na kolejnych latach studiów, w tym kopii i pastiszowych rekonstrukcji w manierze malarstwa średniowiecznego i renesansowego.

- Zwrócenie uwagi na znaczenie zagadnień techniczno-technologicznych w zabytkowych dziełach.

- Nauczenie rozpoznawania temperowych technik i technologii w zabytkowych dziełach charakterystycznych dla średniowiecznego i renesansowego malarstwa europejskiego, odróżniania późniejszych przemalowań.

- Poszerzenie wiedzy studenta na temat struktury warstw technologicznych (od podłoża poprzez grunty do opracowania
warstwy malarskiej) oraz rozwijanie umiejętności odczytywania na podstawie obserwacji wzrokowej poszczególnych warstw technologicznych oryginału.

- Wypracowanie umiejętności posługiwania się literaturą źródłową i przedmiotu dla poszerzania wiedzy i i formułowania myśli oraz prezentowania wybranych zagadnień z
technik i technologii malarstwa (dyskusja naukowa, opracowywanie opisów techniczno- technologicznych dzieł itp.).

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

zaliczenie 


Realizacja kopii oceniana jest na podstawie przebiegu kolejnych etapów opracowań i końcowego rezultatu prac. Brane są pod uwagę:
- Zgodność techniczno-technologiczna z oryginałem;
- Zdolność analizy wizualnej dzieła sztuki;
- Umiejętności manualne;
- Analityczne myślenie;
- Końcowy całościowy efekt estetyczny;
- Wyczucie stylu epoki;
- Kreatywność i sumienność w pracy;
- Obecność na zajęciach (w semestrze dopuszczalne jest 10% nieobecności nieusprawiedliwionych na zajęciach, 20% nieobecności usprawiedliwionych zwolnieniem lekarskim. Spóźnienia są doliczane do 10% nieobecności nieusprawiedliwionych). Prowadzący zajęcia (kierownik pracowni) decyduje o możliwości, zakresie, sposobie i terminie wyrównania zaległości powstałych wskutek nieobecności studenta na zajęciach. Prowadzący zajęcia nie gwarantuje możliwości odpracowania nieobecności, jeżeli musiałoby się ono odbyć poza przewidzianą siatką zajęć. Frekwencja wpływa na końcową ocenę semestralną;
- Ocena indywidualnej pracy (artystycznej) studenta wg skali ocen umieszczonej w Regulaminie studiów.

 

Ocena rezultatu wykonanych prac, ocena umiejętności i postaw
– 100%:
- Zgodności techniczno-technologicznej z oryginałem – 40% końcowej oceny
- Umiejętności manualnych oraz końcowego całościowego efektu estetycznego – 40 % końcowej oceny
- Kreatywności i sumienności w pracy oraz obecności na zajęciach – 20 % końcowej oceny

Wymagania końcowe

Każdy student realizuje indywidualny projekt w
bezpośrednim kontakcie z oryginałem:
• Wykonanie dokładnego rysunku kopiowanej kompozycji na
podstawie obserwacji wzrokowych i koniecznych pomiarów.
• Przeprowadzenie techniczno-technologicznej analizy wizualnej i
opracowanie jej w formie pisemnej.
• Przedstawienie programu i kolejności wykonania poszczególnych
etapów prac.
• Techniczno-technologiczne opracowanie podobrazi.
• Wykonanie prac pozłotniczych.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

Traktaty:
1. Cennino Cennini, "Rzecz o malarstwie", przekład Samuel Tyszkiewicz, komentarz Hanna Jędrzejewska, Wrocław, 1955 (Czytelnia Wydziału Konserwacji, Czytelnia Główna) lub Cennino Cennini, "Rzecz o malarstwie", Florencja, 1933
(dostęp on-line: https://polona.pl/item/rzecz-o-malarstwie,ODM3OTI3Nw/6/#info:metadata )
2. Mnich Teofil, "Teofila kapłana i zakonnika O Sztukach Rozmaitych Ksiąg Troje", przekład Teofil Żebrowski, Kraków, 1880
(dostęp on-line: https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/26827/edition/38296?language=pl )
lub Teofil Prezbiter, "Diversarium Artium Schedula – Średniowieczny zbiór przepisów rozmaitych", przekład Stanisław Kobielus, Tyniec – Kraków 1998 (Wypożyczalnia Główna ASP)
3. Leonardo da Vinci, "Traktat o malarstwie" przekład Maria Rzepińska, Wrocław 1961 (Wypożyczalnia Główna ASP)


Książki i inne opracowania:
1. Doerner Max, "Materiały malarskie i ich zastosowanie", Warszawa, 1975 (Wypożyczalnia Główna) lub Max Doerner, "Materiały malarskie i ich zastosowanie", Thomas Hoppe (red.), konsultacja merytoryczna wydania polskiego Aleksandra Krupska; Warszawa, 2017, (Czytelnia Wydziału Konserwacji);
2. "Historical painting techniques, materials, and studio practice: preprints of a symposium", University of Leiden, the Netherlands, 26-29 June, 1995
(dostęp on-line: https://www.getty.edu/conservation/publications_resources/pdf_publications/historical_paintings.html )
3. Hopliński Jan, "Farby i spoiwa malarskie", Wrocław 1990 (Wypożyczalnia Główna)
4. Rudniewski Piotr, "Pigmenty i ich identyfikacja", skrypt nr 13, ASP- W-wa 1994 (Biblioteka Wydziału Konserwacji)
5. Ślesiński Władysław, "Techniki malarskie - spoiwa organiczne", Warszawa, 1984 (Wypożyczalnia Główna)
6. Thompson Daniel V., "The Materials and techniques of medieval painting", New York, 1956
(dostęp on-line:
https://books.google.pl/books?id=MU68AQAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=Materials+and+Techniques+of+Medieval+Painting&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwir7bHaz4zsAhXkxIsKHWx8ASwQ6AEwAHoECAYQAg#v=onepage&q=Materials%20and%20Techniques%20of%20Medieval%20Painting&f=false )

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1. Bolewski A., Mineralogia szczegółowa, Warszawa, 1982;
2. Cholewiński W., Techniki malarstwa dekoracyjnego. Podręcznik rzemieślniczy, Kraków, 1938;
3. Czernichowska Joanna, "Św. Stanisław biskup wskrzeszający Piotrowina: obraz z kościoła w Drużbinie: nietypowa budowa techniczna i technologiczna” Ochrona Zabytków 55/3/4, 294-308, 2002;
4. Dionizjusz z Furny, Hermeneia – czyli objaśnienie sztuki malarskiej, przekład, Ireneusz Kania, Kraków 2003;
5. Feller Robert, Artists, Pigments. A Handbook of their History and characteristics, Washington, 1986;
6. Flik Józef, Olszewska-Świetlik Justyna, „Imitacje tkanin brokatowych w śląskim warsztacie malarskim Mistrza lat 1486/1487”, [w:] Ochrona Zabytków 54/1 (212), 2001, s. 49-55;
7. Gettens R. J., Stout G.L., Painting materials. A Short Encyklopdia, New York, 1966;
8. Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, przekład Karol Estreicher, Warszawa – Kraków, 1985;
9. Hamsik Mojmir, Historicka technologie a znalectvi [w:] "Yerbook of the archives of historical art Technology", Praha, 1990;
10. Kaszowska Zofia, „Brokaty wytłaczane w gotyckim malarstwie i rzeźbie na terenie Małopolski”, Kraków, 2006;
11. Kaszowska Zofia, „Możliwości i ograniczenia metod analitycznych stosowanych w badaniach technologicznych gotyckich malowideł tablicowych”, Kraków, 2010;
12. Kiryk Feliks, „Porządek cechowy w lokacyjnym Krakowie” [w:] Kraków studia z dziejów miasta w 750 rocznicę lokacji, pod red. J. Rajmana, Kraków, s. 76–86;
13. Król Mateusz, Cech Malarzy Krakowskich w świetle statutu z 1490 roku”, [w:] Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne 142, z. 1 (2015), s. 79–98;
14. Krupska Aleksandra, Tajemnice warsztatu włoskiego z kręgu bolońskiego XVI/XVII w., Warszawa, 2001 (Wypożyczalnia Główna, Czytelnia Wydziału Konserwacji);
15. Krupska Aleksandra, Zapomniane receptury z pierwszej połowy XVIII wieku mistrza różnych sztuk Marcina Groblicza, Warszawa, 2010 (Wypożyczalnia Główna, Biblioteka Wydziału Sztuki Mediów, Biblioteka Wydziału Konserwacji);
16. Kunczyńska-Iracka Anna, „Malarstwo ludowe kręgu częstochowskiego”, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1978;
17. Olszewska-Świetlik J., Gruszczyk N., „Technologia i technika malarska wybranych temper kazeinowych w malarstwie sztalugowym”, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, XLIII, Toruń, 2012;
18. Olszewska-Świetlik Justyna, „Czerwone laki w malarstwie śląskim Mistrza lat 1486/1487”, [w:] Ochrona Zabytków 54/1 (212), 2001, s. 36-48;
19. Olszewska-Świetlik Justyna, „Technika i Technologia Tryptyku Jerozolimskiego datowanego na koniec XV wieku z Bazyliki Mariackiej w Gdańsku”, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, 34 (357), 2005, s. 223-239;
20. Olszewska-Świetlik Justyna, Technologia i technika gdańskiego malarstwa tablicowego drugiej połowy XV wieku, Toruń, 2005 (Czytelnia Wydziału Konserwacji);
21. Pajewski K., Pokosty, lakiery i inne surowce lakiernicze, Warszawa, 1952;
22. Pliniusz, Historia naturalna, wybór, przeł. I., T. Zawadzcy, Wrocław, 2004;
23. Roznerska Maria, Techniki malarskie „Małych Mistrzów Holenderskich” XVII w., Toruń, 1991;
24. Rzepińska Maria, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków, 1973;
25. Sadziak Tomasz, "Klejowe i olejne prace pozłotnicze", Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, LXIX (69) (Czytelnia Wydziału Konserwacji);
26. Samek Andrzej, Historya Naturalna obejmująca Zwierząt opisane z dykcjonarzów i dzieł dawnychpolskich naturalistów zebrane, Kraków, 1992;
27. Sękowska Anna, „Szesnastowieczny portret Zygmunta I Starego w Katedrze Krakowskiej i zagadnienia malarstwa klejowego na płótnie bez zaprawy”, Kraków, 2011;
28. Stawicki Stanisław, Papirusy Tebańskie antyczne źródło wiedzy o technikach artystycznych, Wrocław, 1987;
29. Stępień Danuta, "Tempera żółtkowa jako technika w malarstwie sztalugowym, według dawnych przekazów i twórczości wybranych współczesnych artystów", Warszawa, 2010 (Wypożyczalnia Główna, Biblioteka Wydziału Sztuki Mediów, Czytelnia Wydziału Konserwacji);
30. Turski J.S., Więcławek B., Barwniki roślinne i zwierzęce, Warszawa, 1986;
31. Watin J.F., Nauka teoretyczno-praktyczna sztuki malarza, pozłacarza, lakiernika, przeł. W. Siekierzyński, Wilno, 1854;
32. Werner Jerzy, „Podstawy technologii malarstwa i grafiki”, Warszawa – Kraków, 1978;
33. Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, przekład Kazimierz Kumaniecki, Warszawa 1956; Warszawa 1999;

Zeszyty naukowe wydawane przez Wydziały Konserwacji ASP w Warszawie i w Krakowie oraz Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK w Toruniu, a także stosowne prace
magisterskie wykonane na tych wydziałach.
Krajowe resortowe kwartalniki, dostępne w bibliotece WKiRDS lub Głównej ASP: Ochrona zabytków, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki,

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

KW_01 zasady realizacji prac artystycznych zgodnie z ukończoną specjalizacją, różne formy
wypowiedzi artystycznej, złożoność procesu tworzenia dzieła sztuki zgodnie
z własnymi zamierzeniami twórczymi.

 

KW_11 technikę wykonania i budowę technologiczną różnych gatunków sztuk plastycznych
(zgodnie z ukończoną specjalizacją) w kontekście ich uwarunkowań historycznych
oraz praktyki wykonawczej.

KU_01 wykorzystywać właściwe środki ekspresji w realizacji prac artystycznych, świadomie
rozwijać własną osobowość twórczą, posługiwać się odpowiednimi narzędziami
i materiałami w zależności od techniki wykonywanej pracy.

 

KU_08 zorganizować warsztat i odpowiednie warunki pracy, posługiwać się
specjalistycznymi urządzeniami i narzędziami przestrzegając zasad bhp.

 

KU_09 posługiwać się różnymi technikami artystycznymi oraz wykonywać kopie dzieł
sztuki (odpowiednio z ukończoną specjalizacją) zgodnie z kanonami danej epoki.

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

Studenci mogą być oceniani na podstawie przygotowanych opisów technologicznych oraz analiz stanów zachowania, które wymagają praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy. Ćwiczenia praktyczne w muzeum mogą odgrywać kluczową rolę w ocenie stopnia zrozumienia teoretycznych zagadnień.

Podczas  zajęć praktycznych Studenci wykonują kolejne etapy ćwiczenia (kopii), które pozwalają na ocenę ich umiejętności w rzeczywistych sytuacjach

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa i rzeźby polichromowanej s.5 o 120 4 ćw. 120h
ćw. [zal.]


Semestr 2024/25-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.26405