1. Wykłady na temat narzędzi stosowanych w trakcie wykonywania: modeli, form, odlewów, kopii rzeźb i płaskorzeźb oraz ich dawnego i współczesnego nazewnictwa.
2. Wykłady kursowe na temat techniki wykonywania modeli rzeźbiarskich i architektoniczno-rzeźbiarskich, form odlewniczych, odlewów kopii materiałowej, rzeźb, płaskorzeźb- wykorzystanie prezentacji multimedialnej.
3. Ćwiczenia manualne z zakresu praktycznego zastosowania narzędzi w trakcie procesu twórczego.
4. Ocena poziomu wykorzystania fachowej wiedzy w trakcie realizacji zadań dydaktycznych.

2 godz. tygodniowo. = 30 godz./sem.

Każda godzina jest godziną dydaktyczną wynoszącą 45 min.

Tryb stacjonarny.

Zdany egzamin wstępny na Wydział Konserwacji i Restauracji Dziel Sztuki o specjalizacji Konserwacja i Restauracja Rzeźby i Elementów Architektury (I rok).

1. Wrodzone zdolności plastyczne, sprawność i umiejętność koordynacji zmysłowo-ruchowej.
2. Umiejętność przestrzennej analizy formy rzeźbiarskiej.
3. Podstawowa znajomość właściwości surowców skalnych, tworzyw plastycznych, materiałów do wykonania form i odlewów.
4. Umiejętność posługiwania się narzędziami rzeźbiarskimi.
5. Znajomość wybranych zagadnień z historii sztuki, zakresu stylistycznej klasyfikacji zabytkowej formy rzeźbiarskiej i dekoracji powierzchni architektonicznych.

Cele dydaktyczne:

1. Opanowanie manualnych umiejętności w zakresie metod obróbki rzeźbiarskiej w różnych typach materiałów skalnych.
2. Rozwijanie zdolności artystycznych na polu kompozycji rzeźbiarskiej i płaskorzeźbionej - ornamentu, reliefu.
3. Doskonalenie relacji pomiędzy zmysłem postrzegania a receptorami na płaszczyźnie doświadczeń ogólnoplastycznych a także w pracach konserwatorskich np: w cyklu uzupełniania i rekonstrukcji.
4. Poznanie materiałów oraz całej gamy zabiegów technicznych, niezbędnych podczas wykonywania prac modelunkowych, formierskich, odlewniczych oraz w pracach sztukatorskich.

Treści programowe:

1. Zajęcia w zakresie teoretycznym realizowane w formie wykładów monograficznych, gdzie omawiane są podstawy projektowania plastycznego i kompozycji rzeźbiarskiej.
2. W trakcie dialogu dydaktycznego komentowane są kwestie zasad kompozycji reliefu i wykonywania napisów. Dobra typologiczna znajomość stylistyczna ornamentyki i architektonicznego kostiumu elewacji oraz małej architektury.
3. Prezentacja zróżnicowanych rozwiązań technologicznych w zakresie realizacji detali architektonicznych metodami sztukatorskimi.
4. Profil technologiczny ćwiczeń praktycznych wprowadza słuchaczy w arkana projektowania i wykonywania form rzeźbiarskich. Prezentacja technologii i techniki realizacji form z sztucznego kamienia oraz nakładania powłok dekoracyjnych, także jako elementów ochrony zabytkowego oryginału.
5. Ćwiczenia polegają na: praktycznym opanowaniu zasad projektowania ornamentu w formie reliefu i płaskorzeźby, zakomponowaniu i wykonaniu motywu lub detalu architektonicznego w wybranym materiale z grupy skał osadowych lub krystalicznych.
6. Wybrane domeny dotyczą opanowania technik rekonstrukcji rzeźbiarskiej w zakresie inkrustacji i zdobienia kamienia.

Treść zajęć:

1. Wykłady prowadzą do kognitywnego opracowania podstaw projektowania plastycznego na płaszczyźnie rzeźbiarskiego modelunku i komponowania w obszarze kostiumu historycznych elewacji.
2. Tryb zajęć ma charakter poznawczy.
3. Rozwój realizacji płaskorzeźbionego motywu lub detalu architektonicznego na drodze bezpośredniego przekazu doświadczeń praktycznych.
4. Przekazywanie w relacjach dydaktycznych zasad i metod realizacji technik zdobienia kamienia oraz technologii kompozycji reliefu i wykonywania napisów.
5. Opanowanie podstaw technik rekonstrukcji uszkodzonego oryginału w efekcie wzajemnej komunikacji na płaszczyźnie technologicznej.

1. Egzamin podsumowujący w formie pisemnej na zakończenie semestru z opanowania składowych materialu teoretycznego, omawianego w obrębie semestru.
2. ocena poziomu artystycznego i technicznego wykonanych prac.
3. Ocena stopnia plastycznego zaangażowania w realizację programu.
4. Średnia ocen składowych z poszczególnych ćwiczeń.

Skala ocen pięciostopniowa.

Egzamin teoretyczny na zakończenie semestru w zakresie:

1. Rozumienia zasad kompozycji płaskorzeźbionego elementu architektoniczno-rzeźbiarskiego.
2. Umiejętność wykorzystania wiedzy praktycznej jako środków technologiczno-technicznych w procesie ochrony zabytków kamiennych.
3. Rozumienia pojęć ratowania zabytków dóbr kultury na drodze technik powielania oryginału metodami sztukatorskimi.
4. Wykorzystania rzeźbiarskich technik plastyczno-estetycznych w rozwijaniu warsztatu konserwatora dzieł sztuki oraz definiowania artystycznego poziomu realizowanych prac konserwatorskich.
5. Rozumienia pojęć inkrustacji, technik "pietro dure" oraz opanowania ich technologii wykonania, jako historycznych środków wyrazu plastycznego w rekonstrukcji dzieła sztuki.
6. Umiejętności wykorzystania technik plastyczno-estetycznych na polu własnego rozwoju indywidualnego oraz koncepcji artystycznych.
7. Praktycznej wiedzy na temat technik i technologii wykonywania modeli rzeźbiarskich, form odlewniczych i odlewów oraz szlachetnych wypraw dekoracyjnych wyrobów sztukatorskich.

Zaliczenie końcowe w aspekcie praktycznym:

• Wykonanie kopii płaskorzeźby na drodze poznawczej, odręcznego modelowania w surowcu skalnym według historycznego wzoru (model z oryginału) najczęściej w wapiennym materiale kamiennym - przy użyciu tradycyjnych narzędzi rzeźbiarskich i prostych pomocy pomiarowych (cyrkiel zwykły, cyrkiel "macki", kątownik,linia) - semestr 2.
• Zakomponowanie i realizacja wybranych detali architektonicznych metodami sztukatorskimi, w ramach technik dawnych i współcześnie stosowanych, wykorzystanie historycznych i współczesnych rozwiązań technologicznych w zakresie planowanej realizacji - semestr 3.
• Zaprojektowanie i wykonanie ornamentu oraz reliefu techniką reliefu w krystalicznych i zbitych surowcach skalnych przy użyciu tradycyjnych narzędzi rzeźbiarskich - semestr 4 .

Prezentacja ćwiczenia wraz z omówieniem rezultatów prac w formie wystawy przygotowywanej na koniec semestru.

Technologia i techniki obróbki kamienia.

1. Marmury kieleckie;Kowalczewski S., PZWSZ Warszawa 1972.
2. Kamieniarstwo, cz I. Technologia surowca kamieniarskiego. PZWSZ. Warszawa 1952.
3. Ręczna obróbka kamienia;Tyrowicz T., PZWSZ, Warszawa 1952.
4. Marmury polskie. Wydobycie i zastosowanie w budownictwie; Tolkanowicz E., "Świat kamienia" 4(11)/2001 s 73- 76.
5. Analiza materiałowa zabytków małej architektury i Rzeźby kamiennej z XVI i początków XVIII wieku w Wilnie i Nieświerzu, w Sztuka Kresów wschodnich t.6 p. red. Krasny P., Beltej A., Kraków 2006.

Techniki sztukatorskie

1. Restytucja wnętrz historycznych Zamku Królewskiego (w Warszawie);Krakowska-Plich E., OZ GKZ. Warszawa N 1/2, 1987.
2. Materiałoznawstwo tworzyw artystycznych i ich konserwacja; Krzemień A., PWN Łódź-Warszawa 1956.
3. Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury. Gips w budownictwie i architekturze. Wilk J., BiA. Z3, SA; Warszawa 1956.
4. Sztukatorstwo (Technologia);Wolski Z., WSiP. Warszawa 1988.

1. Restaurierung von Steindenkmalen; Verlag Callwey, Wihr R., Munchen 1980.
2. Kamieniarstwo; Wilcke H., Thunig W., WSiP. Warszawa 1978.
3. Słownik terminologiczny Sztuk Pięknych; Kozakiewicz S., PWN Warszawa 1976.
4. Technologia obróbki udarowej kamienia; Perier K., Synkiewicz F., Słupik E., Świerczek J., Wyd.II uzupełnione Kraków 1978.
5. Roboty sztukatorskie; Dilis J., Warszawa 1961.