Katalog ECTS

Teoria mediów

Pedagog: dr hab. Aleksander Zbrzezny, prof. uczelni

Pole Opis
Typ przedmiotu obowiązkowy
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: 2
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim 30
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) 30
Wymagania wstępne

Wpisanie na I rok studiów drugiego stopnia (IV rok studiów pierwszego stopnia).

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

1. Czym są media? Wprowadzenie w treść zajęć, przedstawienie programu i listy lektur, omówienie warunków zaliczenia i formy egzaminu.
2. Charakterystyka kultury oralnej. E. Havelock, Przedmowa do Platona. Początki pisma.
3. Wpływ pisma i druku na kulturę i świadomość człowieka. W. Ong, Oralność i piśmienność. Problem wtórnej oralności.
4. Historia kultury z perspektywy ewolucji mediów wg M. McLuhana. Od wioski plemiennej do globalnej wioski. Specyfika mediów w ujęciu McLuhana. Media a sfera polityki i gospodarki. Media a zmysłowość ludzka.

5. Czym jest kultura masowa? Przegląd wybranych koncepcji filozoficznych i socjologicznych: Arendt, McDonald, Riesman, Szkoła Frankfurcka. Kultura masowa czy odmasowienie? Przepowiednie Alvina Tofflera.

6. D. Bolter, Człowiek Turinga. Komputer jako technologia definiująca naszych czasów. Cyfrowość i analogowość. „Dawne” stanowiska: Ch. Jonscher, Życie okablowane. Problem sztucznej inteligencji – algorytmy genetyczne, rozmyta logika i sieci neuronowe. Argumenty na rzecz „niemożliwości” AI Johna Searle’a.

7. Historia Internetu. Internet a przemiany społeczne, kulturowe i ekonomiczne. M. Castells, Galaktyka Internetu oraz Wiek informacji.

8. Media a opinia publiczna i demokracja. G. Sartori, Homo videns oraz Bourdieu O telewizji.Panowanie dziennikarstwa. Polityka w dobie Internetu – Władza komunikacji oraz Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze internetu M. Castellsa.

9. Internet – czas się bać W. Orlińskiego – czyli o niepokojących tendencjach rozwoju Internetu. Problem „elektronicznego panoptykonu”. Co właściwie ujawnił Snowden? Media społecznościowe a polityka: Max Fisher i Brittany Kaiser. Jak wykorzystuje się Big Data? Dzisiejsza perspektywa: Bartlett.

10. Media elektroniczne z perspektywy filozoficznej i psychoanalitycznej. Interaktywność a „interpasywność”. Interpretacja S. Žižka. Media a seksualność (McNair).

11. Obrazy dominujące i strategie oporu (Drozdowski). Problem realizmu. Koncepcja Lva Manovicha. Odtwarzanie i tworzenie „rzeczywistości” wg U. Eco, Semiologia życia codziennego. Film dokumentalny a formaty reality show.

 12. Transkodowanie społeczeństwa. Technologiczne innowacje a zmiana odczucia czasu. Media a kapitalizm. Problem pamięci społecznej – Carr i Connerton. Internet a pamięć: Carr, Crary.

13. Transkodowanie społeczeństwa. Społeczeństwo postindustrialne? (Bell, Poster.) Dzisiejsze nadzieje – K. Kelly. Sztuka a media: Od mail-artu przez Net-art po sztukę AI.

14. Pejzaż kulturowy nowej rzeczywistości. J. Baudrillard, Symulakry i symulacja, Rzeczywistość Integralna (Pakt jasności).

15. Język jako narzędzie oddziaływania. M. Tokarz, Argumentacja, perswazja, manipulacja. Podsumowanie zajęć.

 

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Praca pisemna na podstawie wybranej z listy lektury, egzamin ustny.

Wymagania końcowe

Opanowanie materiału zawartego w programie zajęć.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

Lektury, na podstawie których można pisać pracę zaliczeniową (do wyboru):

 1.     Bartlett Jamie, Ludzie przeciw technologii, Katowice 2019

2.      Baudrillard Jean, Symulakry i symulacja, Warszawa 2005.

3.      Baudrillard, Jean, Pakt jasności, Warszawa 2007.

4.      Carr Nicholas, Płytki umysł, Gliwice 2013.

5.      Castells Manuel, Galaktyka Internetu, Poznań 2003.

6.      Crawford Kate, Atlas sztucznej inteligencji, Kraków 2024

7.      Eisenstein Elizabeth, Rewolucja Gutenberga, Warszawa 2004.

8.      Fisher Max, W trybach chaosu, Kraków 2023.

9.      Havelock Eric, Przedmowa do Platona, Warszawa 2007.

10.      Jonscher Charles, Życie okablowane. Kim jesteśmy w epoce przekazu cyfrowego?, Warszawa 2001.

11.  Kelly Kevin, Nieuniknione. Jak inteligentne technologie zmienią naszą przyszłość, Warszawa 2017.

12.  Manovich Lev, Język nowych mediów, Warszawa 2006.

13.  McLuhan Marshall, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, Warszawa 2004.

14.  McNair Brian, Seks, demokratyzacja pożądania i media, czyli kultura obnażania, Warszawa 2004.

15.  Ong Walter, Oralność i piśmienność, Lublin 1992, Warszawa 2011.

 

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1.      Bourdieu Pierre, O telewizji. Panowanie dziennikarstwa, Warszawa 2011.
2.      Briggs Asa, Burke Peter, Społeczna historia mediów, Warszawa 2010.
3.     Crary Jonathan, Zawieszenia percepcji. Uwaga, spektakl i kultura nowoczesna, Warszawa 2009.

4.      Eco Umberto, Semiologia życia codziennego, Warszawa 1996. (Nowsze wydanie pt. Podziemni bogowie)
5.      Hopfinger Maryla (red.), Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku, Warszawa 2005. 

6.     Kaiser Brittany,  Dyktatura danych, Warszawa 2020.

7.     Orliński Wojciech, Internet – czas się bać, Warszawa 2013.

8.     Sartori Giovanni, Homo videns. Telewizja i post-myślenie, Warszawa 2009.

9.     Snowden Edward, Pamięć nieulotna, Kraków 2019.

10.     Taibbi Matt, Nienawiść sp. z o. o. Jak dzisiejsze media każą nam gardzić sobą nawzajem, Wołowiec 2020.
11.     Tokarz Marek, Argumentacja, perswazja, manipulacja, Gdańsk 2006.
12.     Žižek Slavoj, Przekleństwo fantazji, Wrocław 2001.

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

Wiedza- student powinien osiągnąć wiedzę w zakresie:

 

1. Znajomości kilku wybranych teorii dotyczących rozwoju mediów i ich znaczenia w kulturze.

2.  Specyfiki kultur pozostających w obrębie poszczególnych mediów – mowy, pisma, druku, mediów elektronicznych.

3.   Wpływu mediów na świadomość człowieka i jego sposób myślenia

4.   Elementarnej historii mediów.

Umiejętności -  student powinien być zdolny do:

1.  Interpretowania zjawisk współczesnego świata w związku ze specyfiką poszczególnych środków przekazu.

2.   Analizowania poszczególnych przekazów nie tylko pod względem ich treści, ale też samej formy, zależnej od przekaźnika.

3.   Rozpoznawania mechanizmów manipulacji – właściwych poszczególnym mediom.

4.   Samodzielnego pogłębiania zdobytej wiedzy.

Inne kompetencje ( postawy) - student powinien być zdolny do:

1.  Krytycznego myślenia o przekazach medialnych

2.  Elementarnego rozumienia procesów kulturowych i społecznych.

3.   Dostrzegania specyfiki jakościowych elementów kultury, niesprowadzalnych do punktowej, ilościowej wyliczanki.

 

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

Egzamin ustny i praca pisemna.

Egzamin ustny i praca pisemna.

Egzamin ustny i praca pisemna.

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Sztuka Mediów s.5 o 30 2 w. 30h
w. [egz.]


Semestr 2024/25-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.27040