Katalog ECTS

Wykład humanistyczno-społeczny: ODCZUWANIE, WIDZENIE, ROZUMIENIE - czyli o powrocie do wielozmysłowości sztuk

Pedagog: dr hab. Dorota Folga-Januszewska

Pole Opis
Typ przedmiotu Wykład
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład podzielony na zagadnienia:

prezentacje teorii, działań artystycznych, fragmenty multimedialne

Omówienie zagadnień, interpretacja pojęć

uczestnictwo słuchaczy online w wybranych konferencjach, tematycznie cennych dla zagadnienia, do których otrzymają linki

 

 

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: 2
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim 30
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) czas na lektury - indywidualny
Wymagania wstępne

obecność na wykładzie, lektura zaleconej literatury czytanej systematycznie

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Wykład ma na celu wprowadzenie do następujących zagadnień zarówno z pomocą przykładów jak i poprzez omówienie literatury i przytaczane teorie: 

1) Wprowadzenie: historia sztuki jako dzieje twórczości wielozmysłowej
O powstaniu odrębnych dziedzin sztuki – różnimy się odczuwaniem, widzeniem, łączeniem wrażeń. Dzieje sztuki to historia różnic i próby znalezienie podobieństw.
2) Pamięć i zapominanie
Biologiczna i fizjologiczna wiedza o pamięci
Neuropercepcja
Literatura, fantastyka, science fiction
Wyobraźnia
3) Od patrzenia do widzenia
- kształty i formy
- złudzenia
- barwy światła i kolory materii
4) Rozumienie jako proces
Refleksja filozoficzna i matematyczna kalkulacja
Teorie sztuk
Fizyka w praktyce artystycznej
Natura i kultura
5) Powrót do wielozmysłowości
Od kodowania do odczuwania
Granice percepcji
Zaburzenia
Terapie
Arteterapie

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Praca pisemna poświęcona wybranym hasłom, ich rozumieniu i indywidualnej interpretacji

Wymagania końcowe

Znajomość pojęć i mechanizmów percepcji omawianych na wykładzie, rozumienie obszarów specjalizacji wychodzących poza obszar sztuki - w stronę zagadnień naukowych i relacji historycznych

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

Diane Ackerman, Historia naturalna zmysłów, tłum. Krystyna Chmielowa, Książka i Wiedza, Warszawa 1994
Rudolf Arnheim, Myślenie wzrokowe, przeł. Marek Chojnacki, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011
Arystoteles, O pamięci i przypominaniu sobie, przekład polski z języka greckiego i wprowadzenie - Aleksandra Sobańska; edycja i przekład łaciński - Paweł Siwek, Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe ATLA2, Wrocław 2015.

Ann-Sophie Barwich, Węch. Co nos mówi umysłowi, przekł. Tadeusz Chawziuk, Copernicus Center Press, Kraków 2022
John Berger, Sposoby widzenia, przekł. Mariusz Bryl, Warszawa 2008
Maria Cieśla-Korytowska, Jakub Czernik, Mnemozyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki, t. 18, seria: Komparatystyka polska – tradycja i współczesność , wyd. Avalon, Kraków 2016

Giles Fauconnier, Mark Turner, Jak myślimy. Mieszaniny pojęciowe i ukryta złożoność umysłu, przeł. Izabela Michalska, Biblioteka Kwartalnika Kronos, Warszawa 2019
Piotr Francuz, Imagia. W kierunku neurokognitywnej teorii obrazu, Lublin 2013
John Gage, Kolor i kultura. Teoria i znaczenie koloru od antyku do abstrakcji, Kraków 2005
John Gage, Kolor i znaczenie. Sztuka, nauka i symbolika, Kraków 2010
Lisa Genova, Zrozumieć pamięć. Jak pamiętamy i dlaczego zapominamy, tłum. Joanna Dziubińska, Filia. Poznań 2021
Ernst H. Gombrich, Zmysł porządku. O psychologii sztuki dekoracyjnej, przekł. i red. Dorota Folga-Januszewska, Kraków [Universitas] 2009.
Ernst H. Gombrich, Pisma o sztuce i kulturze, wybór i oprac. R. Woodfield, przeł.: D. Folga-Januszewska, S. Jaszczyńska, M. Wrześniak, K. Csernak, K. Włodkowska, red nauk. D. Folga-Januszewska, Kraków, Universitas 2011.
Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią, pod red. Piotra Francuza , Warszawa [Wydawnictwo Naukowe Scholar] 2007
Juhani Pallasmaa, Oczy skóry. Architektura i zmysły, przeł. Michał Choptiany, Instytut Architektury, Kraków 2012
Scott A. Small, Zapominamy. O działaniu pamięci i zaletach niepamiętania, tłum: Aga Rewilak, konsultant merytoryczny: lek. Katarzyna Sawczyńska, Bo.wiem, Kraków 2023.

Semir Zeki, Blaski i cienie pracy mózgu. O miłości, sztuce i pogoni za szczęściem, przekł. Anna i Marek Binderowie, Warszawa [WUW] 2012

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

Caroline Case, Tessa Dalley, Dean Reddick, The Handbook of Art Therapy, Taylor&Francis 2022
Jan Deręgowski, Oko i obraz. Studium psychologiczne, Warszawa [PWN] 1990
Filozofia percepcji, wybrał i wstępem opatrzył Bohdan Chwedeńczuk, Warszawa 1995

Phil Jones, The Arts Therapies: A Revolution in Healthcare, II wyd., Routledge 2021
J. O. Lauring, (red) , An introduction to neuroaesthetics: The neuroscientific approach to aesthetic experience, artistic creativity, and arts appreciation. Copenhagen: Museum Tusculanum Press 2014
Fred Leeman, Hidden Images. Games of Perception. Anamorphic Art. Illusion. From the Renaissance to the Present, New York 1976.
Marice Merleau-Ponty, Fenomenologia percepcji, przekł. Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński, Warszawa 2001
Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią, pod red. Piotra Francuza , Warszawa [Wydawnictwo Naukowe Scholar] 2007
John Onians, Neuroarthistory. From Aristotle and Pliny to Baxandall and Zeki, New Haven–London 2007.
Semir Zeki , A Vision of the Brain, Oxford 1993.
Semir Zeki , Inner Vision. An Explanation of Art and the Brain, Oxford–New York 1999.

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje
-brak-
Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje
-brak-
Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Rzeźba s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]
Sztuka Mediów s.5 o 30 2 w. 30h
w. [egz.]
Malarstwo / malarstwo s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]
Architektura Wnętrz s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja tkaniny zabytkowej s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa i rzeźby polichromowanej s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja książki, grafiki i skóry zabytkowej s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej i elementów architektury s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]
Grafika s.5 o 30 2 w. 30h
w. [zal. z oceną]


Semestr 2024/25-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.27078