|
Typ przedmiotu
|
obligatoryjny
|
|
Metody dydaktyczne (forma zajęć)
|
wykład
|
|
Język wykładowy
|
polski;
|
|
Liczba punktów ECTS:
|
2
|
|
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim
|
30
|
|
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale)
|
30
|
|
Wymagania wstępne
|
zdane egazminy z historii sztuki po I i po II roku studiów
|
|
Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)
|
1. Wprowadzenie w zagadnienia sztuki długiego XIX wieku. Klasycyzm i neoklasycyzm – terminologia i problemy. Odkrycie Pompejów, Herkulanum oraz miast Wielkiej Grecji. Odkrycie Grecji antycznej i współczesnej – Byron, Chateaubriand. Akademia i akademizm - pojęcia. Różne oblicza „akademizmu”. Czas rewolucji: przemiany polityczne, społeczne i mentalnościowe. Nowa rola sztuki. Religie oświecenia. Sztuka a nauka. Narodziny narodu i nacjonalizmów. Pękanie jedności stylistycznej. Sztuka na drodze do nowoczesności. Pozytywizm, uprzemysłowienie, proletariat i sztuka. Sztuka realistyczna i „realizm”; sztuka akademicka i „akademizm” – kwestie terminologiczne.
2. Antyk w XVIII wieku. Neoklasycyzm - dekoracja czy sposób życia? Rzym - kuźnia neoklasycyzmu. Grand Tour jako kulturowy fenomen i jego wpływ na sztukę. Spór Winckelmann-Piranesi. Przemiany treściowe i formalne w malarstwie francuskim do 1789 r.
3. Sztuka czasów rewolucji naukowej i przemysłowej. Miasto Oświecenia. Sztuka brytyjska między Oświeceniem a wczesnym romantyzmem. William Hogarth i brytyjska karykatura XVIII i XIX w. – oświeceniowa próba naprawiania społeczeństwa. Sztuka, przemysł, nauka. Oświecenie romantyczne w Anglii – Wright of Derby, Füssli i Blake.
4. Sztuka w Rzeczpospolitej Stanisława Augusta jako narzędzie i wyraz reform politycznych. Ambitne projekty, skromne realizacje (ideologia reformatorska przebudowy Zamku Królewskiego, Łazienek). Edukacja artystyczna w Warszawie w czasach Stanisława Augusta – wokół Malarni. Puławy – rezydencja Izabeli Czartoryskiej.
5. Rewolucja Francuska a sztuki plastyczne. Kobiety-artystki. Sztuka wobec państwa i narodu za czasów Ludwika XVI. Jacques Louis David – malarz i polityk. Nowa ikonografia w malarstwie okresu Rewolucji. Sztuka czasów napoleońskich. Sztuka w służbie państwa. Przemiany w rzeźbie: Antonio Canova.
6. Przebudzenie narodowe w Polsce. Reakcje sztuki na przemiany Sejmu Wielkiego. Sztuka jako wyraz tendencji demokratyzujących. Wobec zagrożenia narodowego. Przemiany w polskiej kulturze artystycznej początku XIX w. Sztuka w Królestwie Polskim 1815-1831. Urbanistyka i architektura Warszawy. Zjawiska artystyczne na ziemiach polskich w okresie międzypowstaniowym. Dwie wizje malarstwa: Stattler i Michałowski.
7. Artysta w epoce romantyzmu. Francisco Goya – nowy paradygmat artysty. Malarstwo i grafika Goyi. Stendhal i pojęcie romantyzmu. Gericault i Berthel Thorvaldsen; Ingres i Delacroix – wykluczające się czy dopełniające się wizje sztuki? Artysta romantyzmu - artysta oficjalny czy artysta buntownik? Rozwój francuskiej krytyki artystycznej 1. połowy XIX w. Dagerotyp i fotografia.
8. Romantyczne odkrycie natury. Powrót religii w sztuce. Wizja przyrody Humboldta. Pejzaż w romantycznym malarstwie niemieckim, angielskim i francuskim 1 poł. XIX w. Sztuka a religia w okresie romantyzmu. Nazareńczycy.
9. Artystyczne aspekty odkrycia historii. Historyzm w architekturze. Podłoże ideowe i problem neostylów w architekturze i rzeźbie 1. poł. XIX w. V. Hugo, E. Viollet-le-Duc i początki nowoczesnej konserwacji. Akademizm w malarstwie i rzeźbie XIX w.
10. Realizm w sztuce europejskiej po 1850 r. Gustave Courbet – twórczość i sylwetka artysty. Millet i barbizończycy. Honoré Daumier – karykatura polityczna i społeczna. Europejskie formy realizmu i ich polityczne interpretacje.
11. Przemysł i sztuka. Wystawy Światowe w Londynie i Paryżu jako wyraz globalizacji i rozwoju kapitalizmu. Malarstwo prerafaelitów – między realizmem a uduchowieniem. Arts & Crafts Movement. Wokół impresjonistów. Malarstwo impresjonistów wobec realizmu. Odkrycie kultury japońskiej i jej wpływ na sztukę europejską 2 poł. XIX w.
12. Różne oblicza symbolizmu. Postimpresjonizm (Pissarro, Seurat). Symbolizm i wyzwolenie artysty. Henri Toulouse-Lautrec, Van Gogh i sztuka zaangażowana społecznie. Gauguin i nabiści. Bonnard i tradycja impresjonistyczna.
13. Sztuka polska po powstaniu styczniowym. Sztuka w służbie narodu. Historiozoficzne malarstwo Jana Matejki. Matejko a akademizm. Polski akademizm i realizm. Historyzm w architekturze polskiej. W poszukiwaniu stylu narodowego. Artyści żydowscy w sztuce polskiej – między asymilacją a odrzuceniem. Sztuka kobiet w XIX wieku.
14. Sztuka ok. 1900. Główne tendencje i kierunki w kulturze artystycznej Europy przełomu XIX i XX w. Secesja w architekturze i sztukach plastycznych. Pojęcie i jego aspekty w różnych kręgach kulturowych. Secesja wiedeńska. Cezanne, Rodin – między obiektywną analizą a subiektywnym odczuciem.
15. Sztuka polska przełomu XIX i XX w. Artyści Młodej Polski – między Monachium, Paryżem, Krakowem i Warszawą. Nowa wizja historii. Polski symbolizm i impresjonizm? Przebudzenie polskiej grafiki artystycznej.
|
|
Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)
|
Wymagania końcowe: semestr zimowy: kolokwium pisemne
|
|
Wymagania końcowe
|
Znajomość najważniejszych dzieł, artystów, kierunków, zjawisk w sztuce od końca XVIII do pocz. XX w.
Znajomość zmieniających się funkcji dzieła sztuki od końca XVIII do pocz. XX w.
Świadomość funckjonowania sztuki w zmieniającym się kontekscie politycznym od końca XVIII do pocz. XX w. Umiejętność wyjaśnienia i wskazania owych zmian na przykładach dzieł sztuki.
Znajomość zmieniających się form dystrybucji i pozyskiwania, w tym kolekcjonowania, dzieł sztuki od końca XVIII do pocz. XX w.
|
|
Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć
|
Sztuka świata, praca zbiorowa, t. VII, VIII, IX (wybrane rozdziały dotyczące tematów poruszanych na zajęciach) Warszawa 1994
Sztuka polska. Sztuka XIX w., tom pod red. J. Malinowskiego, Warszawa 2021
T. Chrzanowski, Sztuka w Polsce od I do III Rzeczypospolitej, Warszawa 1998 (s. 200-400)
H. Honour, Neoklasycyzm, Warszawa 1972
L. Nochlin, Realizm, Warszawa 1974
M. Poprzęcka, Akademizm, Warszawa 1980 (i późn. wydania)
Z. Kępiński, Impresjoniści, Warszawa (różne wydania)
J. Malinowski, Malarstwo polskie XIX wieku, Warszawa 2003
Silvestra Bietoletti, Klasycyzm i romantyzm 1770-1840, Warszawa 2006
A. Kotula, P. Krakowski, Rzeźba XIX wieku, Kraków 1980
|
|
Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta
|
Sztuka polska, praca zbiorowa, t. V. (Późny barok, rokoko i klasycyzm), Warszawa 2015
M. Karpowicz, Sztuka polska XVIII wieku, Warszawa 1986
S. Kozakiewicz, Malarstwo polskie. Oświecenie. Klasycyzm. Romantyzm, Warszawa 1976
Z. Michalczyk, W lustrzanym odbiciu. Grafika europejska a malarstwo polskie w czasach nowożytnych (ze szczególnym uwzględnieniem późnego baroku), Warszawa 2017
S. Lorentz, A. Rottermund, Klasycyzm w Polsce, Warszawa 1984 (wyd. 2: 1990).
A. Bernatowicz, Malarze w Warszawie Stanisława Augusta. Status-aspiracje-twórczość, Warszawa 2016
K. Stefański, Architektura XIX wieku na ziemiach polskich, Warszawa 2005
A. Kotula, W. Krakowski, Rzeźba XIX wieku, Kraków 1980
A. Ryszkiewicz, Malarstwo polskie: romantyzm, historyzm, realizm, Warszawa 1989
M. Poprzęcka, Pochwała malarstwa. Studia z teorii i historii sztuki, Gdańsk 2000
F. Clodion, Encyklopedia romantyzmu, Warszawa 1992
J. Rewald, Historia impresjonizmu, Warszawa 1985
Od Moneta do Gauguina, kat. wyst. MNW, Warszawa 2001
J. Sosnowska, Poza kanonem. Sztuka polskich artystek 1880-1939, Warszawa 2003 (rozdziały dotyczące O. Boznańskiej i Z. Stankiewiczówny)
W. Juszczak, Witold Wojtkiewicz i nowa sztuka, Warszawa 1965 (i późn. wyd.)
Koniec Wieku. Sztuka polskiego modernizmu 1890-1914, red. Ł. Kossowski; kat. wyst. MNW, Warszawa 1996
Z. Kępiński, Impresjonizm polski, Warszawa 1961
|
| Przedmiotowe efekty uczenia się
|
| Wiedza | Umiejętności | Kompetencje |
|---|
|
student powinien osiągnąć wiedzę w zakresie:
1. podstaw terminologii związanej z dziełami sztuki danej epoki
2. syntetycznego obrazu sztuki omówionych podczas zajęć epok, kierunków, nurtów i tendencji.
3. podstawowego kanonu dzieł sztuki danej epoki oraz ich twórców
4. podstawowych treści i motywów ikonograficznych
5. podstawowych zagadnień myśli i piśmiennictwa o sztuce danej epoki
|
student powinien być zdolny do:
1. rozpoznawania, charakteryzowania i porównywania głównych epok, kręgów artystycznych oraz dzieł najwybitniejszych artystów
2. określenia warunków w jakich dzieło zostało zamówione i powstawało
3. opisania formy dzieła sztuki dawnej posługując się terminologią właściwą dla historii/krytyki sztuki
4. dokonania podstawowej analizy pojedynczego dzieła sztuki, jego przybliżonego datowania oraz umieszczenia w szerszym kontekście artystycznym i kulturowym
5. przeprowadzenia prostej analizy porównawczej wybranych dzieł, w tym także obiektów reprezentujących różne style, środowiska czy gatunki artystyczne
6. wyszukania podstawowej literatury przedmiotu
|
student powinien być zdolny do:
1. wykorzystywania wyniesionej z zajęć wiedzy w odniesieniu do dzieł, z którymi spotyka się po raz pierwszy, wykazując się najpierw spostrzegawczością podczas analizy, a następnie samodzielnością przy formułowaniu sądów
2. wykazania wrażliwości na wartości artystyczne, a także estetyczne i warsztatowe dzieł swych poprzedników
3. wykorzystywania doświadczeń przeszłości w swej twórczości traktując sztukę dawną jako swojego rodzaju wyzwanie mobilizujące do refleksji nad własnymi działaniami twórczymi
4. uzasadnienia okazania szacunku do tradycji artystycznej
5. zrozumienia wobec uwarunkowań kulturowych i religijnych mających znaczenie dla kształtu i treści dzieł sztuki dawnej
|
|
| Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
|
| Wiedza | Umiejętności | Kompetencje |
|---|
| -brak- |
|
| Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów. |
