Podstawowa znajomość faktów i wydarzeń w Polsce i na świecie w XIX w.,

podstawa znajomość zagadnień z zakresu kultury wizualnej i materialnej tego okresu.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią sztuki europejskiej i polskiej w XIX w, z uwzględnieniem mediów tradycyjnych (malarstwo, rzeźba), jak i nowoczesnych technik obrazowania (litografia, drzeworyt sztorcowy, fotografia). Treści zajęć, choć ułożone chronologiczne, grupują się wokół problemów pozaartystycznych (przemiany społecne, polityczne, gospodarcze).

1. Zajęcia organizacyjne. Podstawy chronologiczne i terminologiczne
2. Klasycyzmy i akademie (struktura akademii na przełomie XVIII i XIX w., atelier J. L. Davida. Klasycyzm w Warszawie)
3. „Czym jest romantyzm”? Goya. Ingres a Gericault i Delacroix.
4. Romantyczne odkrycie natury. Przyroda wg Humboldta. Pejzaż w romantycznym malarstwie niemieckim, angielskim i francuskim 1 poł. XIX w.
5. Sztuka polska między powstaniem listopadowym a styczniowym.
6. Rzeźbiarze XIX wieku. Od Thorvaldsena do Rodina.
7. Fotografia XIX w. nowe technologie wobec doktryn akademickich. Japonia i japonizmy XIX w.
8. Realizm/y w sztuce XIX w. (cz. 1). Wystawy światowe jako zjawisko kulturowe. Courbet. Manet. Prerafaelici.
9. Realizm/y w sztuce XIX w. (cz. 2). Impresjoniści. Macchiaioli.
10. Akademizm w Europie drugiej połowy XIX w. Matejko i Chełmoński. „Polski akademizm”.
11. Po impresjonizmie. Seurat i Signac. Symbolizm. Gauguin. Van Gogh.
12. Kobiety-artystki XIX w. Kobiety-malarki pierwszej połowy XIX wieku. Rosa Bonheur. Berthe Morisot i Mary Cassatt.
13. Od Monachium do Krakowa. Polski realizm. Artystki polskie. Żydowscy artyści w Polsce
14. Młoda Polska. Nowa wizja historiozofii. Polski symbolizm i impresjonizm? Sztuka użytkowa. Przebudzenie polskiej grafiki artystycznej.
15. Powtórka lub wyjście do muzeum (MNW lub Muzeum Mazowieckie w Płocku)

W trakcie semestru - kolokwium pisemne dot. najważniejszych wydarzeń XIX w.

egzamin ustny obejmujący część wizualną (rozpoznanie dzieł sztuki) oraz rozmowę na losowo wybrany temat

Obecność na zajęciach (max 2 nieobecności nieusprawiedliwione; większa liczba nieobecności skutkować będzie obniżeniem oceny).

Student zna kierunki, zjawiska w sztuce XIX w., potrafi kontekstualizować prace poszczególnych artystów, zna ich działalność, biografie, potrafi interpretować prace z tego okresu, zastosować do ich opisu adekwatną terminologię. Zna tło historyczne i społeczne dla zjawisk w sztuce w XIX w.

A. Lewicka, „Styl w XIX w., czyli o różnych postawach wobec sztuki", w: Tradycja i innowacja, Materiały Sesji SHS, Warszawa 1981, s. 165-169.
A. Kotula, P. Krakowski, Rzeźba w XIX w., Kraków 1980.
K. Michocka-Rachubowa, Rzeźba polska XIX wieku : od klasycyzmu do symbolizmu : katalog zbiorów, Warszawa, 1993.
J. Malinowski (red.), Rzeźba polska przełomu XIX i XX wieku : studia, Warszawa 2007.
E. Wind, „Rewolucja w malarstwie historycznym”, Roczniki Humanistyczne KUL, XLIII, 1995.
J. Białostocki, „Ikonografia romantyczna. Przegląd problemów badawczych”, w: Romantyzm. Studia nad sztuką drugiej połowy wieku XVIII i wieku XIX. Materiały sesji SHS, Warszawa 1967.
A. Król, Japonizm polski, w: A. Król (red.), Japonizm polski, Kraków 2011, s. 7-57.
L. Nochlin, Realizm, Warszawa 1974.
W. Juszczak, Postimpresjoniści, Warszawa 2005.
Z. Kępiński, Impresjonizm, Warszawa 1986.
H. Hofstaetter, Symbolizm, Warszawa 1987.
N. Rosenblum, Historia fotografii światowej, Bielsko-Biała, 2005.

Sztuka polska. Sztuka XIX w., tom pod red. J. Malinowskiego, Warszawa 2021

N. Rosenblum, A History of women photographers, New York ; London : Abbeville, 2000.
F. Saulages, Estetyka fotografii. Strata i zysk, Kraków 2005.
W. Chadwick, Women, Art and Society, Londyn 2017.
G. Naylor, The Arts and Crafts Movement, Cambridge MA 1971.
L. Sobieraj, Z. Chlewiński; I. Huml, I. Korgul-Wyszycka, Secesja w zbiorach Muzeum Mazowieckiego w Płocku, Płock 2006.
P. Banaś, Secesja w zbiorach polskich, Warszawa 1990.
M. Wallis, Secesja, Warszawa: Arkady 1984.
B. Bergdoll, European Architecture 1750-1890, Oxford, New York 1997. (rozdziały)
K. Frampton, Modern Architecture. A Critical History, London 2007 (IV wyd.).
M. Porębski, Dzieje sztuki w zarysie. Wiek XIX i XX, Warszawa 1988.

Lektura uzupełniająca jest także podawana indywidualnie, po konsultacjach ze studentami.