Katalog ECTS

Sztuka i państwo: krytyka artystyczna i teoria sztuki

Pedagog: dr Jakub Banasiak

Pole Opis
Typ przedmiotu obligatoryjny
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład konwersatoryjny. 

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: 2
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim 30
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) 30
Wymagania wstępne

Podstawowa znajomość sztuki i historii Polski po 1945 r. 

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Celem zajęć jest zapoznanie studentów i studentek z najważniejszymi zagadnieniami polskiej krytyki artystycznej i teorii sztuki po 1945 r. Ważnym aspektem zajęć jest zarysowanie kontekstu społeczno-politycznego (polityka kulturalna, realia społeczno-polityczne itp.), w którym osadzone było piśmiennictwo krytyczno-artystyczne.

Osoby studiujące zobowiązane są do lektury tekstów omawianych i dyskutowanych na zajęciach.

Zajęcia korespondują z zajęciami „Sztuka i państwo 1945–1993”. Zagadnienia omawiane na obu kursach będą się – na tyle, na ile będzie to możliwe – pokrywać tematycznie i chronologicznie.

Zajęcia obejmują następujące zagadnienia:
● Wprowadzenie: krytyka artystyczna jako element państwowego systemu sztuki tuż po wojnie; Jerzy Borejsza i “Rewolucja łagodna”
● Spór o realizm
● Socrealizm(y)
● Krytyka artystyczna czasu odwilży (sztuka, państwowy system sztuki)

● Krytyka artystyczna i teoria sztuki lat 60.
● Neo czy pseudo? Neoawangarda lat 70.
● Pod ziemią, oficjalna, walcząca – krytyka artystyczna w latach 80.

 

Na zajęciach czytane i omawiane są teksty między innymi takich autorów i autorek jak: Mieczysław Porębski, Tadeusz Kantor, Tadeusz Dobrowolski, Włodzimierz Sokorski, Juliusz Krajewski, Andrzej Osęka, Anka Ptaszkowska, Jerzy Ludwiński, Aleksander Wojciechowski, Wiesław Borowski, Andrzej Lachowicz, Krystyna Czerni, Magdalena Hniedziewicz.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Egzamin pisemny. 

Wymagania końcowe

znajomość omawianych tekstów; aktywność.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

1. Czas debat. Antologia krytyki artystycznej z lat 1945–1954, wyb. i opr. A. Pietrasik, P. Słodkowski, t. 1–3, Fundacja Kultura Miejsca, Warszawa 2016
2. Juszkiewicz Piotr, Od rozkoszy historiozofii do „gry w nic”. Polska krytyka artystyczna czasu odwilży, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 2005
3. Jakub Banasiak, Proteuszowe czasy. Rozpad państwowego systemu sztuki 1982–1993, Muzeum Sztuki Nowoczesnej – Akademia Sztuk Pięknych, Warszawa 2020 [rozdziały dotyczące krytyki]

 

Teksty krytyczne, dobierane każdorazowo do zajęć, przesyłane studentom i studentkom z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem ("Odrodzenie", "Kuźnica", "Przegląd Artystyczny", "Przegląd Kulturalny", "Kultura", "Współczesność", "Sztuka", "Kultura Niezależna", "Szkice" i in.)

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

Krytyka sztuki. Filozofia, praktyka, dydaktyka, red. Ł. Guzek, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Gdańsk 2013

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

Wiedza:
● zna najważniejsze tendencje w krytyce artystycznej po 1945 roku
● rozpoznaje czołowych krytyków i krytyczki
● zna główne spory krytyczno-artystyczne w rzeczonym okresie
● zna najważniejsze tytuły prasowe i tytuły pism artystycznych oraz ich programy w sferze krytyki artystycznej
● zna różne modele krytyki artystycznej i style wypowiedzi (recenzja, manifest, pamflet etc.)
● zdaje sobie sprawę z zależności krytyki artystycznej oraz realiów politycznych
● rozumie wpływ krytyki artystycznej na sztukę
W05

W06
W09


Umiejętności:
● umie analizować teksty krytyczno-artystyczne
● tworzy spójne wypowiedzi wokół analizowanych tekstów
● potrafi prowadzić dyskusję wokół tychże tekstów i własnych ich interpretacji

U05
U06

Kompetencje społeczne:
● potrafi pracować w grupie
● jest przygotowana do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów
● zdaje sobie sprawę z wagi debaty publicznej wokół sztuki i roli wymiany argumentów

K01

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

egzamin

egzamin

egzamin

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Badania Artystyczne s.1 o 30 2 w. 30h
w. [egz.]


Semestr 2025/26-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.29558