Katalog ECTS

Konserwacja i restauacja zabytkowej rzeźby ze skał osadowych i krystalicznych - teoria

Pedagog: Andrzej Kazberuk
Asystent/ci: mgr Anna Duda-Maczuga, Marcin Witkowski

Pole Opis
Typ przedmiotu Kierunkowy.
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Zajęcia w formie stacjonarnej lub hybrydowej
Metody dydaktyczne:
- wykład klasyczny z pytaniami i odpowiedziami
- konwersatorium dotyczące studiów przypadków (dokumentacje wcześniejszych konserwacji)
- zadania typu „odwrócona klasa” – student czyta fragment literatury i krótko streszcza na zajęciach
- warsztat akademicki
- proseminaria studenckie (referaty + prowadzenie prezentacji)

Język wykładowy polski;
Liczba punktów ECTS: 2 ECTS, gdzie 1 ECTS = 25 godzin
Liczba godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim 30 godzin w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem akademickim. Każda godzina jest godziną dydaktyczną, czyli trwa 45 minut.
Liczba godzin samodzielnej pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się (zgodnie z profilem specyfiki kształcenia na wydziale) 20 godzin samodzielnej pracy studenta
Wymagania wstępne

Zaliczony II rok studiów magisterskich na kierunku „konserwacja i restauracja dzieł sztuki” w specjalności "konserwacja i restauracja rzeźby i elementów architektury“.

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Przekazanie wiedzy dotyczące konserwacji i restauracji rzeźby kamiennej i elementów architektury ze skał osadowych i krystalicznych z zakresu:

- zasad opracowywania dokumentacji konserwatorskiej (opisowej, rysunkowej i fotograficznej przed, w trakcie i po konserwacji i restauracji) oraz omówienie możliwości korzystania ze współczesnych metod tworzenia dokumentacji obiektów zabytkowych

- umiejętności analizowania stanu zachowania na potrzeby określania i planowania rodzaju i zakresu badań specjalistycznych, wraz z typowaniem miejsc pobrania prób do badań.

Przekazanie wiedzy dotyczącej konserwacji i restauracji rzeźby kamiennej i elementów architektury ze skał osadowych (wapieni i piaskowców) z zakresu:
- określenia budowy technologicznej i techniki wykonania ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących obiektów konserwowanych w ramach praktycznych zajęć kursowych

- określenia i prezentacji stanu zachowania, rodzajów destrukcji oraz przyczyn zniszczeń, oparte na analizie: przeprowadzanych badań, budowy technologicznej, warunków ekspozycji (bez czynników mikrobiologicznych)

- kolejności zabiegów, podstawowych metod i rodzajów używanych materiałów konserwatorskich ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących obiektów konserwowanych w ramach praktycznych zajęć kursowych.

Przekazywana wiedza jest częściowo uwarunkowana rodzajem obiektów kursowych poddawanych zabiegom konserwacji i restauracji w bieżącym semestrze w Pracowni Konserwacji i Restauracji Rzeźby Kamiennej i Elementów Architektury.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Uczestnictwo w zajęciach jest warunkiem dopuszczenia do zaliczenia.

Ocena poziomu wiedzy dotyczącej treści programowych przedmiotu.
ocena przygotowanej pracy proseminaryjnej, prezentacji multimedialnej, wg skali ocen umieszczonej w Regulaminie studiów.

Wymagania końcowe

Uczestnictwo w zajęciach ( w wykładach, konwersatoriach, dyskusjach i proseminariach itp) - zdobycie wiedzy z zakresu przedmiotu,
Praca proseminaryjna na zadany przez pedagogów prowadzących temat z zakresu dotyczącego treści kształcenia.

 

Tematy do przygotowania na zaliczenie proseminarium zimowego dla III roku (2025/2026).

Podstawowa bibliografia tematu: Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna, red. W. Domasłowski, Toruń 2011.

I. Fragment rozdziału 3, Czynniki niszczące kamienie: 3.3. Sole rozpuszczalne w wodzie, s.. 107-116 i 3.6. Korodujące elementy metalowe, s.129 -134, student/ka:…., opiekun:……

II. Fragment rozdziału 3, Czynniki niszczące kamienie: 3.2. Gazy atmosferyczne
i zanieczyszczenia powietrza, s. 98-107 oraz 3.5.Czynniki mechaniczne, s.128, student/ka:……, opiekun:……

III. Fragment rozdziału3: Czynniki niszczące kamienie: 3.1. Woda, s.89-98 i 3.4
i Zmiany temperatury, s.117-127, student/ka:……, opiekun:……..

IV. Rozdział 4, Patyna, mechanizm jej powstania i właściwości, s. 163 – 182, student/ka:……, opiekun:……..

Bazą jest książka: Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna, red. W. Domasłowski, Toruń 2011, ale zagadnienia dotyczące wapieni i piaskowców. Zachęcamy również do korzystania z dodatkowych materiałów.

Co należy przygotować:
20-25-minutową prezentacja z wypowiedzią, bez czytania slajdów i czytania z kartki (można mieć plan wypowiedzi ale nie można czytać całości z kartki, czy slajdów),
- konspekt wypowiedzi - jeśli ktoś woli zapisać sobie całą wypowiedź, żeby została sprawdzona to może tak zrobić. Obowiązkowo każdy student ma mieć przygotowany konspekt, który skonsultuje z opiekunem (dzięki temu będzie można w razie czego wyłapać błędy).
Można się umawiać z opiekunem w zależności od potrzeby bezpośrednio lub on-line,
- bibliografię umieścić na końcu prezentacji (w przypadku źródeł, których kopie dostępne są w formie cyfrowej prosimy również o przesłanie kopii artykułów.

Najpóźniej w przedostatnim tygodniu zajęć należy przesłać opiekunowi konspekt do sprawdzenia. Prezentację należy przesłać najpóźniej na dzień przed proseminarium do wszystkich prowadzących zajęcia w pracowni.

Oceniane będzie:
- czy wypowiedź/referat studenta jest zgodna z zadanym tematem,
- czy w wyczerpujący i rzetelny sposób przekazane zostały informacje o danym zagadnieniu,
- czy student właściwie wybrał i zsyntetyzował zakres wypowiedzi i zmieścił się w założonym czasie,
- czy zwrócił uwagę i odpowiednio opisał najważniejsze kwestie dotyczące tematu,
- czy prowadził swoją prezentację w sposób płynny i logiczny,
- czy materiał fotograficzny/rysunkowy był ciekawy i odpowiednio dobrany do treści wypowiedzi,
- czy odnalazł dodatkowe wartościowe i interesujące źródła dotyczące omawianego problemu.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

1.      Jarmontowicz A., Krzywobłocka - Laurow R., Lehmann J., Piaskowiec wzabytkowej architekturze i rzeźbie, Warszawa 1994.

2.      Konserwacja kamiennych obiektów zabytkowych, Materiały z konferencji naukowej i Pierwszego Zjazdu Absolwentów, pod. red. W.Łukaszewicz, Toruń 1993.

3.      Problemy konserwacji elewacji budowli zabytkowych, Materiały z sesji naukowej- Kraków, 9-10 maja 1996, Wiadomości Konserwatorskie Województwa Krakowskiego nr 5, Kraków 1996.

4.      Wanat – Zakrzewska M, Usuwanie nawarstwień gipsowych z wapieni za pomocą węglanów amonu [w:] Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo IX, Nauki humanistyczno – społeczne, zeszyt 11 - 1980, Toruń 1980. 

5.      Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna, pod red. W. Domasłowskiego, Toruń 2011.

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1.      Domasłowski W., Zasady konserwacji murów ceglanych i kamiennych detali architektonicznych, [w:] Ochrona zabytków nr 1, 2005.

2.      Guzow B., Porosty a zabytki, [w:] Ochrona zabytków nr 4, 1997.

3.      Jędrzejewska S., Rudniewski P., Wawrzeńczak A., Substancje szkodliwe dla zdrowia stosowane przy konserwacji dzieł sztuki, Warszawa 1974.

4.      Lehmann J., Chemiczne aspekty niszczenia i ochrony kamiennych reliktów architektury, [w:] Ochrona zabytków nr 1, 1995.

5.      Lehmann J., Zagrożenie zabytków przez skażenie środowiska,[w:] Ochrona zabytków nr 1, 1998.

6.      Strzelczyk A., Karbowska-Berent J., Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie, Toruń 2004r.

7.      Wiśniewski J., Ochrona i konserwacja zabytków budownictwa a zagrożenia ekologiczne, [w:] Ochrona zabytków nr 2, 1991.

8.      Zambrzycka A., Znaczenie mikroklimatu w procesie niszczenia kamiennych obiektów zabytkowych [w:] Sztuka cmentarna, pod red. O. Czernera, i. J.Juszkiewicz, Wrocław 1995.

Przedmiotowe efekty uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje

KW_04 zna i rozumie złożoną budowę jednostkowego dzieła sztuki w kontekście struktury materialnej, formy artystycznej, przekazu ideowego, funkcji, uwarunkowań historycznych.
KW_05 zna i rozumie przyczyny i rodzaje zniszczeń powstających w materii dzieł sztuki, zasady postawienia prawidłowej diagnozy stanu zachowania oraz opracowania projektu konserwacji i restauracji, zasady i rodzaje dokumentowania dzieła przed, w trakcie i po konserwacji.
KW_06 zna i rozumie zasady doboru właściwych środków i metod konserwatorskich, zasady ich wykorzystania w danej sytuacji z uwzględnieniem możliwych zagrożeń dla konserwowanego dzieła.
KW_07 zna i rozumie zagadnienia dotyczące restauracji w tym możliwych rozwiązań estetycznych i aranżacyjnych konserwowanego dzieła w zależności od zakresu zachowania warstw oryginalnych, jego funkcji i przeznaczenia.
KW_08 zna i rozumie zasady bezpiecznego eksponowania, przechowywania, transportowania dzieł sztuki i zabytków oraz zasady prewencji konserwatorskiej.

 

KK_03 wypowiadania się w formie słownej i pisemnej na tematy związane ze sztuką, wystąpień publicznych, dyskusji, przygotowania prezentacji z zakresu ochrony i konserwacji dzieł sztuki.

Metody weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się
WiedzaUmiejętnościKompetencje
-brak-
Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej i elementów architektury s.5 o 30 2 w. 30h
w. [egz.]


Semestr 2025/26-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.29870