Katalog ECTS

Technologia malarstwa - praktyka

Pedagog: dr hab. Aleksandra Krupska
Asystent/ci: mgr Marcin Petrus

Pole Opis
Typ przedmiotu kierunkowy uzupełniający
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Konwersatorium (dialog dydaktyczny, dyskusja, korekty),
Projekt indywidualny
W związku z zagrożeniem epidemiologicznym zajęcia będą
prowadzone w trybie hybrydowym:
* w formie zdalnej (on-line), z wykorzystaniem środków
komunikacji elektronicznej i narzędzi udostępnionych przez
uczelnię. Kontakt z użyciem poczty akademickiej ASP w
Warszawie,
** w formie tradycyjnej - stacjonarnej, z uwzględnieniem przepisów
sanitarnych, zaleceń i wytycznych organów Państwowej Inspekcji
Sanitarnej i rozporządzeń Rektora ASP w Warszawie. W
uzasadnionych przypadkach umożliwimy studentowi / studentce
pracę zdalną

Język wykładowy polski;
Wymagania wstępne

- zaliczony semestr 3 toku studiów;
- przygotowane rysunki do wykonywanych projektów;
- przygotowane podobrazia do wykonywanych projektów.

Wymagania końcowe

- Zakończenie ćwiczeń z technik temperowych;
-Zaliczenie kolejnych etapów ćwiczenia po 3. i 4. semestrze oraz zdany egzamin ustny po 4. semestrze;
- Obecność na zajęciach.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Oceniane są główne etapy zadania. Brane są pod uwagę:
- Prawidłowość techniczno-technologiczna.
- Umiejętności manualne.
- Końcowy całościowy efekt estetyczny.
- Stosunek studenta do przeprowadzanego działania.
- Obecność na zajęciach (w semestrze dopuszczalne jest 10% nieobecności nieusprawiedliwionych na zajęciach, 20% nieobecności usprawiedliwionych zwolnieniem lekarskim. Spóźnienia są doliczane do 10% nieobecności nieusprawiedliwionych). Prowadzący zajęcia (kierownik pracowni) decyduje o możliwości, zakresie, sposobie i terminie wyrównania zaległości powstałych wskutek nieobecności studenta na zajęciach. Prowadzący zajęcia nie gwarantuje możliwości odpracowania nieobecności, jeżeli musiałoby się ono odbyć poza przewidzianą siatką zajęć. Frekwencja wpływa na końcową ocenę semestralną;
- Ocena indywidualnej pracy (artystycznej) studenta wg skali ocen umieszczonej w Regulaminie studiów.

Ocena rezultatu wykonanych prac, ocena umiejętności i postaw – 100%:
- Przygotowanie studyjnego rysunkowego projektu w skali 1:1 – 15% końcowej oceny
- Prawidłowość techniczno-technologiczna – 35%
- Umiejętności manualnych oraz końcowego całościowego efektu estetycznego – 35 %
- Kreatywności i sumienności w pracy oraz obecności na zajęciach – 15 %

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

1. Przekazanie studentowi wiedzy teoretycznej z zakresu średniowiecznych i renesansowych temperowych technik i technologii malarskich (również miniatur na pergaminie i polichromii rzeźb drewnianych).
2. Nauczenie i doskonalenie umiejętności praktycznych, manualnych działań, niezbędnych do wykonania objętych programem ćwiczeń, również na kolejnych latach studiów, w tym kopii i pastiszowych rekonstrukcji w manierze malarstwa średniowiecznego i renesansowego
3. Zwrócenie uwagi na znaczenie zagadnień techniczno-technologicznych w zabytkowych dziełach.
4. Nauczenie rozpoznawania temperowych technik i technologii w zabytkowych dziełach charakterystycznych dla średniowiecznego i renesansowego malarstwa europejskiego, odróżniania późniejszych przemalowań.
5. Wypracowanie umiejętności posługiwania się literaturą źródłową i przedmiotu dla poszerzania wiedzy i i formułowania myśli oraz prezentowania wybranych zagadnień z
technik i technologii malarstwa (dyskusja naukowa, opracowywanie opisów techniczno-technologicznych dzieł itp.).

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

Traktaty:
1. Cennino Cennini, "Rzecz o malarstwie", przekład Samuel Tyszkiewicz, komentarz Hanna Jędrzejewska, Wrocław, 1955 (Czytelnia Wydziału Konserwacji, Czytelnia Główna) lub Cennino Cennini, "Rzecz o malarstwie", Florencja, 1933 (dostęp on-line: https://fbc.pionier.net.pl/details/nnTcW9z)
2. Mnich Teofil, "Teofila kapłana i zakonnika O Sztukach Rozmaitych Ksiąg Troje", przekład Teofil Żebrowski, Kraków, 1880 (dostęp on-line: https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=38296)
3. Teofil Prezbiter, "Diversarium Artium Schedula – Średniowieczny zbiór przepisów rozmaitych", przekład Stanisław Kobielus, Tyniec – Kraków 1998 (Wypożyczalnia Główna ASP)
4. Leonardo da Vinci, "Traktat o malarstwie" przekład Maria Rzepińska, Wrocław 1961 (Wypożyczalnia Główna ASP)

Książki i inne opracowania
1. Doerner Max, "Materiały malarskie i ich zastosowanie", Warszawa, 1975 (Wypożyczalnia Główna) lub Max Doerner, "Materiały malarskie i ich zastosowanie", Thomas Hoppe (red.), konsultacja merytoryczna wydania polskiego Aleksandra Krupska; Warszawa, 2017, (Czytelnia Wydziału Konserwacji)
2. "Historical painting techniques, materials, and studio practice : preprints of a symposium", University of Leiden, the Netherlands, 26-29 June, 1995 (dostęp on-line: https://www.getty.edu/conservation/publications_resources/pdf_publications/historical_paintings.html)
3. Hopliński Jan, "Farby i spoiwa malarskie", Wrocław 1990 (Wypożyczalnia Główna)
4. Rudniewski Piotr, "Pigmenty i ich identyfikacja", skrypt nr 13, ASP- W-wa 1994 (Biblioteka Wydziału Konserwacji)
5. Sadziak Tomasz, "Klejowe i olejne prace pozłotnicze", Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, LXIX (69) (Czytelnia Wydziału Konserwacji)
6. Stępień Danuta, "Tempera żółtkowa jako technika w malarstwie sztalugowym, według dawnych przekazów i twórczości wybranych współczesnych artystów", Warszawa, 2010 (Wypożyczalnia Główna, Biblioteka Wydziału Sztuki Mediów, Czytelnia Wydziału Konserwacji)
7. Ślesiński Władysław, "Techniki malarskie - spoiwa organiczne", Warszawa, 1984 (Wypożyczalnia Główna)
8. Thompson Daniel V., "The Materials and techniques of medieval painting", New York, 1956 (dostęp on-line: https://books.google.pl/books?id=MU68AQAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=Materials+and+Techniques+of+Medieval+Painting&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwir7bHaz4zsAhXkxIsKHWx8ASwQ6AEwAHoECAYQAg#v=onepage&q=Materials%20and%20Techniques%20of%20Medieval%20Painting&f=false)

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1. Bolewski A., Mineralogia szczegółowa, Warszawa, 1982;
2. Cholewiński W., Techniki malarstwa dekoracyjnego. Podręcznik rzemieślniczy, Kraków, 1938;
3. Dionizjusz z Furny, Hermeneia- czyli objaśnienie sztuki malarskiej, przekład, Ireneusz Kania, Kraków 2003;
4. Feller Robert, Artists, Pigments. A Handbook of their History and characteristics, Washington, 1986;
5. Gettens R. J., Stout G.L., Painting materials. A Short Encyklopdia, New York, 1966;
6. Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, przekład Karol Estreicher, Warszawa – Kraków, 1985;
7. Hamsik Mojmir, Historicka technologie a znalectvi [w:] "Yerbook of the archives of historical art Technology", Praha, 1990;
8. Krupska Aleksandra, Tajemnice warsztatu włoskiego z kręgu bolońskiego XVI/XVII w., Warszawa, 2001 (Wypożyczalnia Główna, Czytelnia Wydziału Konserwacji)
9. Krupska Aleksandra, Zapomniane receptury z pierwszej połowy XVIII wieku mistrza różnych sztuk Marcina Groblicza, Warszawa, 2010 (Wypożyczalnia Główna, Biblioteka Wydziału Sztuki Mediów, Biblioteka Wydziału Konserwacji)
10. Olszewska-Świetlik Justyna, Technologia i technika gdańskiego malarstwa tablicowego drugiej połowy XV wieku, Toruń, 2005 (Czytelnia Wydziału Konserwacji)
11. Pajewski K., Pokosty, lakiery i inne surowce lakiernicze, Warszawa, 1952;
12. Pliniusz, Historia naturalna, wybór, przeł. I., T. Zawadzcy, Wrocław, 2004;
13. Roznerska Maria, Techniki malarskie „Małych Mistrzów Holenderskich” XVII w., Toruń, 1991;
14. Rzepińska Maria, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków, 1973;
15. Samek Andrzej, Historya Naturalna obejmująca Zwierząt opisane z dykcjonarzów i dzieł dawnychpolskich naturalistów zebrane, Kraków, 1992;
16. Stawicki Stanisław, Papirusy Tebańskie antyczne źródło wiedzy o technikach artystycznych, Wrocław, 1987;
17. Turski J.S., Więcławek B., Barwniki roślinne i zwierzęce, Warszawa, 1986;
18. Watin J.F., Nauka teoretyczno-praktyczna sztuki malarza, pozłacarza, lakiernika, przeł. W. Siekierzyński, Wilno, 1854;
19. Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, przekład Kazimierz Kumaniecki, Warszawa 1956; Warszawa 1999.

Opis przedmiotowych efektów uczenia się w zakresie:
UmiejętnościWiedzaKompetencje

1. Rozpoznawania w zabytkowych średniowiecznych i renesansowych dziełach sztuki charakterystycznych technik i technologii malarskich oraz ich powiązań ze stylem estetycznym.
2. Określenia czasu powstania zabytkowego dzieła na podstawie rozpoznanej jego techniki i technologii wykonania.
3. Rozpoznania i definiowania przyczyn zniszczeń spowodowanych różnymi warunkami mającymi wpływ na techniczno-technologiczny stan zachowania zabytkowego dzieła.
4. formułować założenia i wnioski tworzące koncepcje konserwatorskie zgodne z charakterem i techniczno-technologiczną budową średniowiecznego lub renesansowego malarstwa temperowego.
5. Wykonać malarską kopię zabytkowego dzieła zgodną z jego kanonem estetyczno-technologicznym.

Efekty kierunkowe:
KU_01
KU_08
KU_09

1. W szeroko pojętym rozwiązywaniu zagadnień związanych zarówno z techniczno-technologiczną budową średniowiecznych i renesansowych dzieł sztuki (malarstwa i rzeźby
drewnianej polichromowanej), jak i z ich konserwacją.
2. Wypracowania umiejętności posługiwania się literaturą przedmiotu oraz wykazania się znajomością literatury źródłowej, zwłaszcza receptur zawartych w dawnych traktatach.
3. Posiadać wiedzę o współczesnych materiałach, zwłaszcza pigmentach i spoiwach, które stosuje się w technikach i technologiach malarskich.

Ponadto student/absolwent powinien zdobyć wiedzę w zakresie:
1. Prawnych i etycznych aspektów zawodu konserwatora dzieł sztuki.
2. Współczesnych materiałów mogących zastąpić i zimitować technologie średniowieczne i renesansowe.
3. Prawidłowego odczytu reprodukowanych w albumach i na fotografiach dzieł z okresu średniowiecza i renesansu.

Efekty kierunkowe:
KW_01

1. Posługiwania się zawodową terminologią.
2. Wykorzystania podczas konserwacji najnowszych metod badawczo-analitycznych (fizyko-chemicznych) z uwzględnieniem implikacji interdyscyplinarnych w celu dokładnego poznania budowy techniczno-technologicznej dzieł.
3. Twórczego i wnikliwego myślenia oraz twórczej, rzetelnej pracy przy wykonywaniu zadań.
4. Profesjonalnego zorganizowania stanowiska pracy, doboru właściwych narzędzi i materiałów itp.
5. Samodzielnego opracowania i sformułowania tematu badawczego, zarówno pisemnie, jak i ustnie, w zakresie badań i rozpoznawania technik i technologii dawnego malarstwa.
6. Konstruktywnej oceny (również krytyki) działań własnych oraz innych osób.
7. Odpowiedzialności za wykonywaną pracę.
8. Służenia pomocą w rozwiazywaniu trudnych problemów konserwatorskich.

Opis wymagań dotyczących pracowni, warsztatu lub pomocy dydaktycznych

Trzy sale. Dwie sale do wykonywania ćwiczeń. Jedna z nich przystosowana do przeprowadzania prac technicznych, z bezpośrednim dostępem do wody i zlewem, wyposażona w elektryczne kuchenki do gotowania, szerokie stoły do pracy (przygotowanie zapraw, gruntowanie podobrazi, szlifowanie zagruntowanych powierzchni itp.), krzesełka i taborety, szafy zbiorcze na materiały i narzędzia, półki na ścianach i stelaże do pozostawiania podobrazi i ram do schnięcia, stabilne lampy umożliwiające odpowiednie oświetlenie przy pracy. Druga sala do czystego wykonywania ćwiczeń, z dostępem do światła dziennego, wyposażona szafki na materiały malarskie i szafy zbiorcze. Duże stoły, dopasowane do nich krzesła lub taborety, sztalugi. Trzecia sala do prowadzenia wykładów, spotkań seminaryjnych itp.

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja książki, grafiki i skóry zabytkowej s.4 o 30 1 w. 30h
w. [zal. z oceną]


Semestr 2020/21-L (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.14509