Katalog ECTS

Kopia ikony

Pedagog: dr hab. Danuta Stępień
Asystent/ci: Marlena Koczorowska, dr Marta Zaborowska

Pole Opis
Typ przedmiotu NK - obowiązkowy do wyboru zamiennie z kopią mal. XIX-XX w. KF - Fakultatywny
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład (kursowy, monograficzny).

Konwersatorium (dialog dydaktyczny, dyskusja, korekta indywidualna).

Projekt indywidualny (ćwiczenia warsztatowe).

Tryb prowadzenia zajęć: stacjonarny (preferowany), możliwy także zdalny i hybrydowy.

Język wykładowy polski;
Wymagania wstępne

Zaliczony IV rok studiów.

Wymagania końcowe

·        Wykonanie kopii ikony, w bezpośrednim kontakcie z zabytkiem, zgodnie z jego techniką i technologią. Zajęcia odbywają się w Muzeum Narodowym w Warszawie. W przypadku niemożności pracy w Muzeum, kopia wykonywana jest z reprodukcji.

·         Przedłożenie dziennika prac.

·         Opracowanie dokumentacji opisowej (techniczno–technologicznej) wykonania kopii.

Przygotowanie prezentacji multimedialnej przedstawiającej oraz ilustrującej przebieg i rezultaty pracy nad wykonaniem kopii ikony.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

W ocenie przebiegu prac oraz efektu końcowego wykonania kopii brane są pod uwagę:

  • Rezultat prac  techniczno-technologicznych.
  • Zdolność analizy wizualnej dzieła sztuki.
  • Umiejętność analitycznego myślenia.
  • Umiejętności manualne.
  • Wyczucie stylu epoki.
  • Prawidłowość oraz końcowy efekt artystyczno-estetyczny   wykonywania   kopii (jej zbieżność z oryginałem).
  • Kreatywność i sumienność w pracy.
  • Frekwencja (w semestrze dopuszczalne jest 10% nieobecności nieusprawiedliwionych, 20% nieobecności usprawiedliwionych zwolnieniem lekarskim. Spóźnienia są doliczane do 10% nieobecności nieusprawiedliwionych). Prowadzący zajęcia (kierownik pracowni) decyduje o możliwości, zakresie, sposobie i terminie wyrównania zaległości powstałych na skutek nieobecności studenta na zajęciach. Prowadzący zajęcia nie gwarantuje możliwości odpracowania nieobecności, jeżeli musiałoby się ono odbyć poza przewidzianą siatką zajęć).
Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

·         Przekazanie studentom wiedzy z zakresu historycznych technik malarskich i i pozłotniczych występujących w ikonach.

·         Doskonalenie umiejętności praktycznych.

·         Poszerzenie wiedzy studenta na temat struktury warstw technologicznych (od podłoża poprzez grunty i złocenia aż do opracowania warstwy malarskiej) ww. zabytków.

·         Rozwijanie zdolności manualnych niezbędnych do wykonywania  prac rekonstrukcyjno-konserwatorskich w tego typu obiektach  zabytkowych.

·         Rozwijanie umiejętności odczytywania na podstawie obserwacji wzrokowej poszczególnych warstw technologicznych oryginału.

·         Wykonanie kopii  techniczno-technologiczne ikony, pozwala na prześledzenie procesu pisania ikon w praktyce.

 

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

1      Brochwicz Z., Gumożywice jako spoiwa w  świetle dawnych traktatów…, Materiały  Zachodniopomorskie 1972 t. XVIII.

2      Cennino C., Rzecz o malarstwie, przekł. S. Tyszkiewicz, komentarz H. Jędrzejewska, Wrocław 1955

3      Cormack R., Malowania duszy: ikony, maski pośmiertne i całuny, przeł. K. Kwaśniewicz, Kraków 1999

4      Doerner M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, tł. F. Aleksandrowicz, Warszawa 1975

5      Engelman Z., Pozłotnictwo, Zielona Góra 2005

6      Evdokimov P., Sztuka ikony. Teologia Piękna, przeł. M. Żurowska, Warszawa 1999

7      Florenski P., Ikonostas i inne szkice, przeł. Z. Podgórzec, Białystok 1997

8      Forest J., Modlitwa z ikonami, tłum. E. E. Nowakowska, Bydgoszcz 1999

9      Hopliński J. Farby i spoiwa malarskie, Wrocław 1990 

10   Jazykowa I., Świat ikony, przeł H. Paprocki, Warszawa 1998

11   Mnich Teofil, Teofil Prezbiter - Diversarium Artium Schedula – Średniowieczny zbiór przepisów rozmaitych – przekł. S. Kobielus, Tyniec – Kraków 1998

12   Sadziak T., Klejowe i olejne prace pozłotnicze, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, LXIX (69)

13   Slansky B., Technika malarstwa, tł. F. Aleksandrowicz, S. Gawłowski, Warszawa 1965

14   Stępień D., Tempera żółtkowa jako technika w malarstwie, według dawnych przekazów i twórczości wybranych współczesnych artystów, ASP, Warszawa 2010

15   Uspenski L., Teologia ikony, przeł M. Żurowska, Poznań 1991

16   Witruwiusz – O architekturze ksiąg dziesięć – przekł. K. Kumaniecki, Warszawa 1956; Warszawa 1999

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1      Bułgakow S., Ikona i kult ikony, tłum. H. Paprocki, Białystok - Warszawa 1992

2      Dąb-Kalinowska B., Ikony i obrazy, Warszawa 2000

3      Dionizjusz z Furny – Hermeneia - czyli objaśnienie sztuki malarskiej – przekł. I.Kania, Kraków 2003

4      Doerner M., Materiały malarskie i ich zastosowanie, tł. F. Aleksandrowicz, Warszawa 1975

5      Ikony: przedstawienia maryjne z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie: katalog zbiorów, red. A. Sulikowska, M. Izdebska-Młot, Warszawa 2004

6      Krug G., Myśli o ikonie, Przeł R. Mazurkiewicz, Białystok 1991

7      Mnich Teofil, Teofil Prezbiter - Diversarium Artium Schedula – Średniowieczny zbiór przepisów rozmaitych – przekł. S. Kobielus, Tyniec – Kraków 1998

8      Onasch K., Schnieper A., Ikony. Fakty i legendy, tłum. Z. Szanter, M. Smoliński, H. Paprocki, Warszawa 2002

9      Popova O., Smirnova E., Cortesi P., Ikony z różnych kręgów kulturowych od VI w. po czasy współczesne, przeł. T. Łozińska, Warszawa 1998

10   Quenot M., Ikona. Okno ku wieczności, tłum. H. Paprocki, Białystok 1997

11   Sadziak T., Klejowe i olejne prace pozłotnicze, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, LXIX (69)

12   Slansky B., Technika malarstwa, tł. F. Aleksandrowicz, S. Gawłowski, Warszawa 1965

13   Tylewicz A., Sztuka pozłotnictwa i inne techniki zdobnicze, Poznań 2007

Zeszyty naukowe wydawane przez Wydziały Konserwacji ASP w Warszawie i w Krakowie oraz Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK w Toruniu, a także stosowne prace magisterskie wykonane na tych wydziałach.

KRAJOWE  KWARTALNIKI: Ochrona zabytków, Biuletyn Informacyjny Konserwatorów Dzieł Sztuki, Biuletyn Konserwatorski Województwa Białostockiego, itp.

ZAGRANICZNE: Studies in Conservation, National Gallery Technical Bulletin

Opis przedmiotowych efektów uczenia się w zakresie:
UmiejętnościWiedzaKompetencje
  • Wykonanie kopii malarskiej z elementami złoceń (techniczno-technologicznej) ikony.

  • Umiejętność wizualnej analizy zabytkowej ikony, co jest niezbędnym do oceny zastosowanych materiałów oraz rozpoznania struktury warstw technologicznych ikony.

  • Prowadzenie dziennika prac oraz rejestracja fotograficzna na nośnikach elektronicznych.
  • Sporządzenie dokumentacji opisowej i fotograficznej dotyczącej wykonania kopii ikony.
  • Przygotowanie prezentacji multimedialnej.
  • Wykonanie kopii techniczno-technologicznej ikony (malarstwo wraz ze złoceniami i puncowaniem).
  • Zorganizowanie stanowiska pracy oraz dobór odpowiednich materiałów i narzędzi.
  • Ocena struktury warstw technologicznych obiektu.
  • Rozpoznanie dawnych i współczesnych technik pisania ikon.
  • Rozpoznawanie materiałów malarskich i pozłotniczych.
  • Świadome, zgodne z etyką konserwatorską, stosowanie ich w obiektach zabytkowych.
  • Analizowanie i rozpoznawanie zmian technologicznych w ikonach.
  • Umiejętność przeprowadzania analizy techniczno-technologicznej warstw malarskich i złoceń.
  • Zdolność rozpoznawania i definiowania przyczyn zniszczeń obiektu.
  • Praca w zespole przy wspólnie prowadzonych projektach.
  • Prezentowanie precyzyjniei w przystępnej formie, zagadnień i działań techniczno-technologicznych.
  • Twórcze myślenie przy rozwiązywaniu problemów technologicznych.
  • Wyciąganie właściwych wniosków wynikających z doświadczenia zawodowego.
  • Posługiwanie się fachową terminologią.
  • Otwartość na nowe technologie i rozważne wprowadzanie ich w obiekty zabytkowe.
Opis wymagań dotyczących pracowni, warsztatu lub pomocy dydaktycznych

Dostęp do oryginalnych dzieł sztuki – Zbiory Muzeów. Niezbędne są profesjonalne materiały malarskie (pigmenty, spoiwa ) i pozłotnicze (złoto i srebro; w płatkach i w proszku) do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Dodatkową pomoc stanowi laptop z oprogramowaniem, drukarka, kamera i aparat fotograficzny.

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa i rzeźby polichromowanej s.10 d 60 4 ćw. 60h
ćw. [zal.]
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja książki, grafiki i skóry zabytkowej s.10 d 60 3 ćw. 60h
ćw. [zal.]


Semestr 2020/21-L (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.14623