Katalog ECTS

Socjologia Sztuki. Krytyka ekonomii politycznej sztuki współczesnej

Pedagog: dr Jakub Szreder

Pole Opis
Typ przedmiotu Wykład z elementami seminaryjnymi
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład z elementami seminaryjnymi.

Spotkania będę się odbywać, w zależności od sytuacji epidemicznej, albo w sali wykładowej albo na platformie google meets i będą polegały na grupowej dyskusji nad konkretnymi zagadnieniami, opartej na lekturze tekstów, poprzedzonej wykładem.

 

Język wykładowy polski;
Wymagania wstępne

Umiejętność czytania w języku angielskim na poziomie niezbędnym do zapoznania się z literaturą.

Wymagania końcowe

- egzamin w formie pracy pisemnej demonstrującej opanowanie wiedzy i umiejętność zastosowania pojęć

- na ocenę końcową ma wpływ aktywne uczestnictwo w zajęciach

- na zajęciach obecność jest obowiązkowa. Możliwe są dwie nieobecności bez usprawiedliwienia. Jeżeli ktoś nie był na więcej niż połowie zajęć nie uzyska zaliczenia. W przypadku większej ilości nieobecności niż dwie (ale mniejszej niż połowa), będzie obowiązek napisania krótkich esejów z tematyki zajęć, na których dana osoba była nieobecna.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Ocena słowna // ocena liczbowa (do średniej) // Opis wymaganych kryteriów // Stopień opanowania wiedzy w %

 

 

celujący, 5,35

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, ale też wykonał dodatkową pracę w zakresie jej poszerzenia, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, co wykazał w referacie/eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na zajęciach

≥ 96

 

 

bardzo dobry, 5,0

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, co wykazał w referacie/eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na zajęciach

91-95

 

 

bardzo dobry minus, 4,65

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, ale z drobnymi nieścisłościami, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki co wykazał w referacie/eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na zajęciach

86-90

 

 

dobry plus, 4,35

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, ale z drobnymi nieścisłościami, wykazuje pewne problemy w  samodzielnym posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki co wykazał w referacie/eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na zajęciach

 

81-85

 

dobry, 4,0

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, ale nie robi tego płynnie, wykazuje się kompetencją i chęcią do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, co wykazał w referacie/eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na zajęciach

 

71-80

 

dobry minus, 3,65

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów, jest w stanie samodzielnie posługiwać się nią w analizie społecznych aspektów sztuki współczesnej, ale nie robi tego płynnie, wykazuje chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, ale z drobnymi problemami kompetencyjnymi, co wykazał w referacie/eseju podsumowującym (dobór tematu, jego istotność, umiejętność jego teoretycznej analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym) oraz w trakcie dyskusji na zajęciach

 

66-70

 

 

dostateczny plus, 3,35

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, z pominięciem niektórych istotnych aspektów, wykazuje pewne problemy z analizą społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki, ale z pewnymi problemami, co jest widoczne w referacie/eseju podsumowującym (zły dobór tematu czy też nieistotny, problemy z jego teoretyczną analizy i osadzenia w kontekście artystycznym i społecznym), oraz przejawia się mniejszą aktywnością na dyskusjach w trakcie zajęć

 

61-65

 

dostateczny, 3,0

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, ale z większymi lukami, ma większe problemy z analizą społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje ograniczoną chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki oraz cierpi na braki kompetencyjne

56-60

 

 

dostateczny-, 2,65

student opanował wiedzę z zakresu zajęć, ale z bardzo poważnymi lukami, ma większe problemy z analizą społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje ograniczoną chęć do aplikowania nabytej wiedzy w obiegu sztuki oraz cierpi na braki kompetencyjne

51-55

 

niedostateczny, 2,0

nie opanował wiedzy z zakresu zajęć, nie jest w stanie analizować społecznych aspektów sztuki współczesnej, wykazuje brak zainteresowania aplikowaniem nabytej wiedzy w życiu społecznym oraz wykazuje całkowity brak kompetencji

≤ 50

 

nieklasyfikowany

0

Brak kart lektur, nie wysłanie pracy w terminie lub brak prezentacji

0%

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku globalny obieg sztuki rozrósł się do nigdy wcześniej niespotykanych rozmiarów, zarówno w sensie zasięgu, ilości instytucji, osób i pieniędzy, które w nim cyrkulują. Zmienił on też swój charakter, ewolucji uległy artystyczne instytucje, jak grzyby po deszczu wyrosły setki międzynarodowych biennale, nawet peryferyjne miasta chcą mieć swoje centra sztuki współczesnej, a sam obieg stał się środowiskiem pracy dla rzesz specjalistów- z których najbardziej wyrazistą grupą są kuratorzy i kuratorki. W trakcie proseminarium przyjrzymy się funkcjonowaniu globalnego obiegu sztuki z krytycznego dystansu. Postaramy się zrekonstruować jego genezę a także społeczne i ekonomiczne sprzeczności, które go napędzają. Z jednej strony dzieła sztuki osiągają bezprecedensowe ceny, domy aukcyjne z roku na rok zwiększają swoje obroty, pojawiają się nowe instrumenty inwestycyjne art-bankingu. Z drugiej, okrutna ekonomia artystycznej cyrkulacji działa wedle zasady „zwycięzca bierze wszystko”. Większość artystek i artystów, kuratorów i kuratorek czy asystentów i asystentek jest biedna. Globalny świat sztuki jest jak góra lodowa. Jej widoczna część – artystyczne gwiazdy, duże imprezy i światowej klasy instytucje – dominuje nad ciemną materią sztuki, wielością artystów i artystek, których społecznie niezbędna praca pozostaje nierozpoznana i niedoceniona. O ile zasadnie można krytykować związki artystycznych celebrytów z globalną finansową oligarchią, to równie istotne jest spojrzenie na to, co Martha Rosler nazywa „artystycznym sposobem rewolucji”. To bowiem artystyczny prekariat – którego główną cechą wspólną jest brak perspektyw na życiową stabilizację – angażuje się w progresywne ruchy społeczne.

Krytyka ekonomii politycznej globalnego obiegu sztuki będzie służyła lepszemu zrozumieniu społecznych i ekonomicznych mechanizmów regulujących życie oraz pracę artystów i artystek, kuratorów, kuratorek i innych praktyków oraz praktyczek sztuki współczesnej. Zajęcia odbiegają od tradycyjnej formuły wykładu, mają charakter bardziej seminaryjny, otwarty na dyskusję i aktywne uczestnictwo studentów i studentek, są oparte na analizie tekstów, filmów, manifestów, praktyk artystycznych. Studentki i studenci będą zachęcane do wykorzystania materiałów w celu lepszego zrozumienia społecznych uwarunkowań swojej własnej praktyki oraz podjęcia działań mających na celu ich zmianę.

1. Zajęcia organizacyjne

2. Życie i praca artystycznego projektariatu

Kuba Szreder, ABC of Projectariat: living and working in a precarious art world

3. Czy inny świat sztuki jest możliwy?

White Pube Ideas for a New Art World (akcja billboardowa):

https://www.itsnicethat.com/news/the-white-pube-buildhollywood-art-campaign-290121

White Pube Ideas for a New Art World (tekst):

https://www.thewhitepube.co.uk/ideasforanewartworld

Manifest Twórców i Twórczyń Sztuk Wizualnych:

http://forumsztukiwspolczesnej.blogspot.com/2021/06/manifest-tworczyn-i-tworcow-sztuk.html

Manifest Art For UBI:

https://instituteofradicalimagination.org/2021/01/16/art-for-ubi-manifesto-launching-campaign/ 

4. Świat sztuki jako góra lodowa, czyli feministyczne ekonomie sztuki

Centre for Plausible Economies, Icebergian Economies of Contemporary Art (Cyber PyraMMMida, 2020): 

https://www.pirammmida.life/cpe

J.K. Gibson-Graham, Economic meltdown, or what an iceberg can tell us about the economy (Trade Show, 2014):

http://trade-show.info/reader/economic-meltdown-or-what-an-iceberg-can-tell-us-about-the-economy/

Manifesty i prace Mierle Laderman Ukieles

 

5. Ćwiczenia z feministycznych ekonomii sztuki

 

6. Feministyczne dobra wspólne

Antonio Negri i Michael Hardt, Rzecz-pospolita, korporacja ha!art, Kraków 2012

Silvia Federici, Feminism and the Politics of the Commons [w:] Former West pod redakcją Marii Hlavajovej i Simona Sheikha, MIR Press, Cambridge 2017

wywiad Sary Burayi Boned z Silvią Federici

https://artmuseum.pl/public/upload/files/Sara-Buraya_Silvia-Federici.pdf

7. Feministyczne instytucje dóbr wspólnych

Raunig, G., 2014. Occupy the Theater, Molecularize the Museum!, in: Malzacher, F. (Ed.), Truth Is Concrete: A Handbook for Artistic Strategies in Real Politics. Sternberg Press; Steirischer Herbst, Berlin; New York; Graz, pp. 76–86.

Manifesty programowe feministycznych instytucji sztuki: Teatru Powszechnego i Feminist Art Institution (Praga)

http://www.feministinstitution.cz/

8.      Artystyczna ciemna materia

Gregory Sholette, Przesyt, nadprodukcja, nadmiar [w:] Czarna księga Artystów, Katarzyna Górna et al (red.), Krytyka Polityczna, Warszawa 2015

9.    Czy artyści pracują i dlaczego są biedni? Spory o status artystów

Julia Bryan-Wilson, Sztuka a praca [w:] Czarna księga Artystów, Katarzyna Górna et al (red.), Krytyka Polityczna, Warszawa 2015

Mikołaj Iwański, Wszystko co chciałbyś wiedzieć o pracy artystów a o co boisz się zapytać [w:] Czarna księga…

Hans Abbing, Uwagi na temat wyzysku biednych artystów [w:] Wieczna radość. Polityczna ekonomia społecznej kreatywności, red. Michał Kozłowski et al., Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2011

10. Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa

Guy Standing. Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

11. Globalne światy sztuki (05.01)

Forces of Art. Perspectives from a Changing World, VALIZ, Amsterdam 2020

 

12.     Spotkanie w sprawie pisania esejów 

 

13. Świat sztuki dla 1% (12.12)

Andrea Fraser, 1% to Ja, tekst towarzyszący wystawie Chleb i Róże (MSN, Warszawa 2016)

 

14.  Skoro nie możecie jeść pieniędzy, żryjcie sztukę – Hito Steyrl krytyka globalnego obiegu sztuki (19.01)


Hito Steyerl, Duty Free Art: Art in the Age of Planetary Civil War. (London: VERSO, 2017).

 

Zajęcia do wyboru:

15.  Świat sztuki jako pralnia ekologicznych brudów

Mel Evans, Artwash: Big Oil and the Arts, Pluto Press, Londyn 2015

 

15.  Dekolonizacja muzeów i extinction rebellions

TJ Demos, Climate control. From emergency to emergence.

https://www.e-flux.com/journal/104/299286/climate-control-from-emergency-to-emergence/

Daniel Penny, The Artists-Activists Decolonizing the Whitney Museum

https://www.theparisreview.org/blog/2019/03/22/the-artist-activists-decolonizing-the-whitney-museum/?fbclid=IwAR3mN5dlL520VFNs6Wgh91_VhNDg8UQsZFT-2ttVA-ow5r4_-KxwUXMdn9c

 

15.  Powolne instytucje

Petrešin-Bachelez, N., 2017, For Slow Institutions. E-flux Journal, nr 85

 

15.  W stronę museum 3.0

Alistair Hudson, Middlesbrough Institute of Modern Art. Where do we go from here? Vision Statement 2015-2018

En Liang Khong, Postcard from Middlesbrough, Frieze online 2017

Elinor Morgan, Middlesbrough’s New Communities [w:] Byrne, J., Morgan, E., Paynter, N., Sanchez de Serdio, A., Zeleznik, A. (Eds.), 2018. The constituent museum: constellations of knowledge, politics and mediation : a generator of social change. Valiz, Amsterdam.

 

15.  Muzea a aktywizm czyli wiedza prawdziwie użyteczna, przypadek Muzeum Królowej Zofii w Madrycie

Claire Bishop, Radical museology or, "what’s contemporary" in museums of contemporary art?, Koenig Books, Londyn 2014

Fragmenty z Byrne, J., Morgan, E., Paynter, N., Sanchez de Serdio, A., Zeleznik, A. (Eds.), 2018. The constituent museum: constellations of knowledge, politics and mediation : a generator of social change. Valiz, Amsterdam.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

podana w opisie zajęć

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

podana w opisie zajęć

Opis przedmiotowych efektów uczenia się w zakresie:
UmiejętnościWiedzaKompetencje

- w oparciu o analizę zastanego dorobku naukowego i dostępnych danych różnego charakteru, syntezę idei i doktryn w formę krytycznych sądów, odpowiednie wybory metodologiczne i empiryczne, zdolność wnioskowania z wyników badań wielu dyscyplin –  proponować nowe, oryginalne, nowatorskie rozwiązania stawianych przed nim artystycznych, badawczych, organizacyjnych i kuratorskich zadań zawodowych w obszarze sztuki.

- komunikować się ze specjalistami własnej dyscypliny oraz innych dyscyplin artystycznych w języku polskim i obcym, przy tym popularyzować wiedzę i ujawniać kreatywność związaną z problematyką sztuki najnowszej, oraz komunikować się z osobami, które mają być podmiotami i beneficjentami jego działalności zawodowej

- wypowiadać się na piśmie w różnych formułach tekstu oraz ustnie, w języku polskim i obcym, w różnych mediach, w sposób spójny na temat własnej twórczości i działalności artystycznej a także na inne tematy przypisane specjalistycznej problematyce studiów.

- analizować, interpretować na zaawansowanym poziomie fenomeny artystyczne i kulturowe na tle procesów historycznych, na podstawie dopasowanej do zagadnień współczesności i nowoczesności wiedzy z zakresu historii i teorii sztuki oraz teorii kultury, a także wiedzy z wybranych nauk społecznych, stosując oryginalne, nowatorskie podejścia i osiągnięcia tych nauk

- łączyć dzieła i zjawiska sztuki z szerszym kontekstem historycznym, kulturowym, społecznym, ideologicznym, a także analizować i interpretować na poziomie zaawansowanym powiązania i zależności między dziełami i ich kontekstami; określać w ten sposób ich znaczenia, oddziaływania, rolę i funkcję w kulturze jako całości i w społeczeństwie – na potrzeby problematyki sztuki najnowszej; przy czym używa narzędzi „negocjowanych” w ramach dynamicznie uprawianej nauki

- sprawnie poruszać się po rozległych zasobach wiedzy wybranych nauk humanistycznych i społecznych – przypisanych problematyce sztuki najnowszej – samodzielnie systematyzować, selekcjonować, syntetyzować wiedzę na poziomie zaawansowanym

- stosować na zaawansowanym poziomie aparat werbalny i pojęciowy wybranych, pozostających w relacji ze sztuką, nauk humanistycznych i społecznych.

- swobodnie posługując się zsyntetyzowaną, rozszerzoną wiedzą z wybranych nauk humanistycznych i społecznych sprawnie wnioskować, na zaawansowanym poziomie analizować fakty i zjawiska społeczne, kulturowe i artystyczne, problematyzować zagadnienia; zajmować wobec nich własne stanowisko, znajdując się w nietypowych sytuacjach profesjonalnych i odmiennych sytuacjach kulturowych

- artykułować poglądy w sprawach zawodowych, społecznych, światopoglądowych, oraz przekonująco argumentować, wykazując się niezależnością myślenia

- w stopniu zaawansowanym społeczne, kulturowe, ideologiczne i historyczne usytuowanie, oddziaływanie i uwarunkowania sztuki, społeczną charakterystykę sztuki nowoczesnej i najnowszej

- tendencje rozwojowe sztuki oraz nauk humanistycznych i społecznych w zakresie problematyki sztuki najnowszej, jej aktualnych dokonań, wiodących ośrodków.

- w stopniu zaawansowanym literaturę wybranych dyscyplin humanistycznych dotyczących pola sztuki z zakresu historii i teorii sztuki, teorii kultury oraz estetyki.

- powiązania sztuki z dyscyplinami humanistycznymi oraz społecznymi, pozwalające mu na interdyscyplinarny i wielodyscyplinowy ogląd zagadnień zawodowych

- zagadnienia humanistyki i nauk społecznych, związane z problematyką sztuki najnowszej

- w pogłębionym stopniu mechanizmy infrastrukturalne sztuki i kultury, w tym ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o rzeczywistości kulturalnej, instytucjach kultury, instytucjach sztuki, i innych, w których znajduje się miejsce na projekty kulturalne i artystyczne

- Na  literaturę autorstwa myślicieli i badaczy nauk społecznych i humanistycznych, służącą wyprofilowanemu i uszczegółowionemu namysłowi nad problematyką sztuki najnowszej.

- doskonalenia osobistego i zawodowego, ma świadomość swojej wiedzy i umiejętności

- rozumie zaawansowane znaczenie sztuk plastycznych i wizualności we współczesnej rzeczywistości

- do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów, których zakres jest rozszerzony

- do uczestnictwa w życiu społecznym, w społeczeństwie demokratycznym, a także do kreatywnego uczestnictwa w kulturze – ma w wysokim stopniu rozbudowaną świadomość wspólnego dobra oraz odpowiedzialności

- jest wnikliwym obserwatorem, uczestnikiem i twórcą życia kulturalnego – w jego głównym nurcie oraz obrzeżach, alternatywach czy innym obiegu

- ma świadomość wagi profesjonalizmu i etyki zawodowej w artystycznej, badawczej, organizacyjnej i kuratorskiej praktyce zawodowej w obszarze sztuki.

Opis wymagań dotyczących pracowni, warsztatu lub pomocy dydaktycznych

sala wykładowa, laptop, rzutnik, platforma google meets

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Badania Artystyczne s.1 o 30 2 w. 30h
w. [egz.]


Semestr 2021/22-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.15654