wykład z elementami konwersatorium

Brak

Wypełnienie kart lektury dla przynajmniej jednego tekstu z każdego tematu z listy lektur obowiązkowych według wzoru dostarczonego przez prowadzącego.

Indywidualna praca pisemna lub projekt artystyczno-badawczy (w drugim przypadku możliwość pracy w grupach o rozmiarze do 4 osób). Praca lub projekt oceniane będą pod kątem wykorzystania treści prezentowanych w czasie zajęć oraz oryginalności ich opracowania.

Celem zajęć jest prezentacja panoramy nowoczesnej myśli krytycznej tak, jak formowała się ona i funkcjonowała w zachodniej humanistyce od końca wieku XVIII do współczesności. Teoria krytyczna zaprezentowana zostanie jednocześnie jako produkt nowoczesności oraz jako strategia kwestionowania jej podstawowych założeń i konsekwencji. Teorie należące do jej klasyki (m.in. Kant, Marks, Benjamin, Adorno) zestawione będą z nowszymi diagnozami (m.in. Foucault, Fraser, Habermas, Cixous, Agamben, Buck-Morss, Negri), aby ukazać zarówno kontynuację pewnych wątków i tematów, jak i wewnętrzne polemiki czy spory. Zajęcia przedstawić mają trans-dyscyplinarne pole obejmujące humanistykę oraz nauki społeczne (głównie socjologia). Omawiane teorie zostaną odniesione do zjawisk ze sfery politycznej, społecznej, gospodarczej i estetycznej związanych z nowoczesnością jako kompleksową formacją społeczno-kulturową.

1. Wprowadzenie: teoria krytyczna a program nowoczesnej emancypacji. M. Horkheimer, Teoria tradycyjna a teoria krytyczna tłum. J. Łoziński, (w:) J. Łoziński (red.), Szkoła Frankfurcka, t. 2, Kolegium Otryckie, Warszawa 1985.

2. Postęp i jego dialektyka: Rousseau, Kant, Adorno, Foucault. Michel Foucault, Czym jest Oświecenie?, (w:) tenże, Filozofia, historia, społeczeństwo, tłum. D. Lesczyński, L. Rasiński PWN, Warszawa 2000.

3. Krytyczna antropologia Karola Marksa a epoka inteligentnych maszyn. Karol Marks, Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 roku, tam rozdział Praca wyobcowana, [w:] MED, t. 1, tłum. K. Jażdżewski, T. Zabłudowski, Książka i Wiedza, Warszawa 1962, s. 546-560.

4. Nowoczesność, fantasmagoria, historia. Krytyczna filozofia Waltera Benjamina.
Walter Benjamin, Pasaże, tłum. I. Kania, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, tam: Wprowadzenie, s. 5-30, Exposé. Paryż, stolica XIX wieku (1939) (s. 46-61) oraz rozdziały K Miasto ze snów i dom ze snów, sny o przyszłości, nihilizm antropologiczny, Jung, s. 431-449 i M Flâneur, s. 410-501,

5. Społeczeństwo konsumpcji i kultura masowa. G. Debord, Społeczeństwo spektaklu, Warszawa 2006, tam R. I, Kulminacja oddzielenia (s. 33-44) oraz J. Baudrillard, Społeczeństwo konsumpcyjne, Warszawa 2006, tam Cz. 1 (cała, s. 7-44) oraz Cz. 3, rozdział Kultura środków masowego przekazu (s. 121-168).

6. Feminizm. H. Cixous, Śmiech Meduzy, "Teksty Drugie" nr 4/5/6 (22/23/24) 1993, s. 147-166 oraz S. Benhabib, D. Cornell, Feminism as Critique. On the Politics of Gender, Minneapolis, 1987, tam N. Fraser, What’s Critical about Critical Theory. The Case of Habermas and Gender, s. 31-56.

7. Biowładza i biopolityka 1: M. Foucault, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja, Warszawa 2010, tam Wykład z 11 stycznia 1978.

8. Biowaładza i biopolityka 2: G. Agamben, Homo Sacer, Poznań 2008, tam Wprowadzenie  (s. 9-24) oraz r. 2, Prawa człowieka a polityka (s. 173-185) i r. 7, Obóz jako nomos nowoczesności (s. 227-246).

9. Biowaładza i biopolityka 3: M. Hardt, A. Negri, Rzecz-pospolita, Kraków 2009, cz. 3, Kapitał (oraz walki o wspólne bogactwo), s. 229-294.

10. Natura i ekologia. A. Jach, P. Juskowiak, A. Kowalczyk (red.), Ekologie, Łódź 2014, tam: N. Smith, Produkcja natury, s. 30-74 oraz J. Moore, Capitalism in the Web of Life, Londyn 2015, tam R. 7, Anthropocene or Capitaliocene?: On the Nature and Origins of Our Ecological Crisis, s. 227-256.

11. Miasto i marksizm miejski. H. Lefebvre, Prawo do miasta, „Praktyka Teoretyczna”, nr 5/2012 oraz D. Harvey, Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, Warszawa 2012, tam R. 4, Sztuka renty, s. 130-157.

12. (Po)nowoczesność i jej krytyka: F. Jameson, Postmodernizm albo kulturowa logika późnego kapitalizmu, „Pismo Literacko- Artystyczne” 1988, nr 4.

13. Teoria postkolonialna i jej krytyka: D. Chakrabarty, Prowincjonalizacja Europy. Myśl postkolonialna i różnica historyczna, tam. R. 2, Dwie historie kapitału oraz V. Chibber, Postcolonial Theory and the Specter of Capital, London 2013, tam r. 9, The (non)problem of historicisms, s. 209-248.

14. Krytyczna futurologia: algorytmy i koniec pracy. Nick Srnicek, Alex Williams, Wymyślając przyszłość. Postkapitalizm i świat bez pracy, Toruń 2019, tam. r. 4, Lewicowa nowoczesność, s. 113-137.

Do ustalenia na podstawie indywidualnych konsultacji w zależności od zainteresowań studenta/studentki.