Katalog ECTS

Konserwacja i restauacja zabytkowej rzeźby ze skał osadowych i krystalicznych - praktyka

Pedagog: dr hab. Wiesław Procyk, Andrzej Kazberuk, dr Agnieszka Zambrzycka
Asystent/ci: mgr Anna Kudzia, mgr Anna Duda-Maczuga, Andrzej Kazberuk, dr Agnieszka Zambrzycka

Pole Opis
Typ przedmiotu Kierunkowy.
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Zajęcia w formie hybrydowej.
W sytuacji gdy jest to możliwe dominującą formą są zajęcia stacjonarne.
W zależności od rozwoju sytuacji epidemiologicznej liczba godzin zajęć stacjonarnych w stosunku do zajęć zdalnych może być modyfikowana.


Metody dydaktyczne:

- projekt indywidualny lub zbiorowy

- ćwiczenia warsztatowe

- indywidualne lub grupowe konwersatoria (dialog dydaktyczny, dyskusja, korekty, projekty)

- relacja mistrz-uczeń

Język wykładowy polski;
Wymagania wstępne

Zaliczony II rok studiów magisterskich na kierunku „konserwacja i restauracja dzieł sztuki” w specjalności "konserwacja i restauracja rzeźby i elementów architektury“.

Wymagania końcowe

1. Według wskazań i w zakresie określonym przez pedagogów samodzielne i/lub zespołowe wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich na wybranym zabytku lub zabytkach ze skał osadowych: wapienia i piaskowca, z zastosowaniem różnych metod konserwatorskich i restauratorskich. Zakres prac na dany semestr ustalany przez pedagogów.

 2. Obecność na zajęciach w wymiarze co najmniej 75% zajęć.
Zaległości powstałe w wyniku usprawiedliwionych nieobecności w wymiarze większym niż 25% zajęć mogą zostać wyrównane, za zgodą pedagogów prowadzących zajęcia. Sposób i zakres zaliczenia zaległości ustalany jest indywidualnie dla studenta, przez pedagogów prowadzących zajęcia.
Nieobecności nieusprawiedliwione nie mogą przekroczyć 10% godzin zajęć. Nie ma możliwości wyrównywania zaległości powstałych w ich wyniku i wpływają one na obniżenie oceny końcowej.

Każdorazowo po przyjściu na zajęcia student ma obowiązek wpisania się na na listę obecności w pracowni z odpowiednią datą (wraz z podaniem dokładnej godziny przyjścia na zajęcia i ewentualną adnotacją o wcześniejszym wyjściu z zajęć). Na podstawie list obecności wystawiana jest ocena za frekwencję na zajęciach.

Student ma obowiązek powiadomić prowadzącego zajęcia o planowanej nieobecności najpóźniej w dniu poprzedzającym zajęcia(szczególnie w sytuacji gdy absencja mogłaby zaburzyć ciągłość pracy na zajęciach i/lub spowodować problemy technologiczne przy pracach na obiekcie zabytkowym). Zgłoszenie nieobecności należy przesłać wiadomością e-mail na konta akademickie prowadzących zajęcia. W przypadku nieplanowanej obecności student ma obowiązek powiadomić prowadzącego zajęcia niezwłocznie gdy jest to możliwe.
Po ustaniu nieobecności dokument poświadczający usprawiedliwienie nieobecności należy przedstawić do wglądu prowadzącemu zajęcia pedagogowi, w celu odnotowania usprawiedliwienia.

 3. Poprawne wykonanie badań specjalistycznych konserwowanego obiektu lub obiektów w ramach ćwiczeń, według zakresu ustalonego z pedagogami, we współpracy z Zakładem Badań Specjalistycznych i Technik Dokumentacyjnych (wersja cyfrowa i/lub wydruk komputerowy).

 4. Poprawne wykonanie dokumentacji fotograficznej, w tym fotografii specjalistycznych, według zakresu ustalonego z pedagogami, we współpracy z Zakładem Badań Specjalistycznych i Technik Dokumentacyjnych (wersja cyfrowa i/lub wydruk komputerowy).

 5. Poprawne dokumentowanie fotograficzne i opisowe przebiegu prac konserwatorskich wykonywanych na obiektach zabytkowych i/lub próbnikach/„makietach” w danym semestrze, według zakresu ustalonego z pedagogami.

 6. Poprawne wykonanie wstępnej wersji dokumentacji lub punktów dokumentacji wybranego zabytku lub zabytków ze skał osadowych, według zakresu ustalonego z pedagogami (wydruk komputerowy części lub całości dokumentacji oraz wersja cyfrowa zapisana na dysku katedralnym i/lub na nośniku CD).

 7. Poprawne wykonanie kosztorysu i programu prac konserwatorskich, na podstawie wskazań i w zakresie zadanym prze prowadzących zajęcia.

 8. Poprawne prowadzenie dziennika prac konserwatorskich obiektu/obiektów kursowych.

 9. Multimedialna prezentacja związana z obiektem/obiektami kursowymi, przed prowadzącymi zajęcia i studentami z Katedry z roku III i IV (na tematy wskazane przez pedagogów, obejmujące stan zachowania, przyczyny zniszczeń i warunki przechowywania obiektu/obiektów, cele i założenia konserwacji i restauracji, wnioski z wyników badań, oraz przebieg i efekty przeprowadzonych prac konserwatorskich i restauratorskich na obiekcie/obiektach kursowych).

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Ocena technicznego oraz artystycznego poziomu wykonanych prac konserwatorskich
 i restauratorskich wraz z oceną dokumentacji tych prac, wg skali ocen umieszczonej w Regulaminie studiów.

 

40% oceny końcowej stanowi ocena za frekwencję, 

60% oceny końcowej stanowi ocena efektów pracy i umiejętności zdobytych przez studenta, na którą składają się następujące składowe:


1) 50% – Ocena prawidłowości wykonanych zabiegów konserwatorskich zgodnie z nabytymi w trakcie ćwiczeń umiejętnościami. Ocena zdolności manualnych, umiejętności obserwacji oraz technicznego i artystycznego poziomu wykonanych prac konserwatorskich.

2) 25% – Ocena wykonanej dokumentacji konserwatorskiej, opartej na analizie obiektu kursowego w trakcie ćwiczeń.

3) 5% – Ocena stopnia zaangażowania w realizację zadań (przygotowanie do zajęć oraz aktywność w trakcie ich trwania).

4) 5% – Ocena stopnia samowystarczalności podczas pracy oraz umiejętności samodzielnego radzenia sobie z napotkanymi problemami konserwatorskimi.

5) 5% – Ocena umiejętności organizacji pracy, stopnia koncentracji podczas wykonywania zabiegów konserwatorskich i wytrwałości potrzebnej do ich realizacji.

6) 5% – Ocena umiejętności pracy w zespole (umiejętność współpracy, bezkonfliktowe zachowanie, udzielanie pomocy innym).

7) 5% – Ocena umiejętności współpracy z prowadzącym zajęcia, stosowanie się do poleceń pedagogów.

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Przygotowanie do prawidłowego rozpoznania konserwowanego dzieła pod względem historycznym, techniczno-technologicznym, przyczyn i rodzajów zniszczeń.

Nauka opracowania projektu i programu prac konserwatorskich i restauratorskich oraz realizacji założeń programowych projektu.

Nauka wykonania prawidłowej dokumentacji prac konserwatorskich i restauratorskich.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

1.      Jarmontowicz A., Krzywobłocka - Laurow R., Lehmann J., Piaskowiec w zabytkowej architekturze i rzeźbie, Warszawa 1994.

2.      Konserwacja kamiennych obiektów zabytkowych, Materiały z konferencji naukowej i Pierwszego Zjazdu Absolwentów, pod. red. W.Łukaszewicz, Toruń 1993.

3.      Problemy konserwacji elewacji budowli zabytkowych, Materiały z sesji naukowej- Kraków, 9-10 maja 1996, Wiadomości Konserwatorskie Województwa Krakowskiego nr 5, Kraków 1996.

4.      Wanat – Zakrzewska M, Usuwanie nawarstwień gipsowych z wapieni za pomocą węglanów amonu [w:] Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo IX, Nauki humanistyczno – społeczne, zeszyt 11 - 1980, Toruń 1980. 

5.      Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna, pod red. W. Domasłowskiego, Toruń 2011.

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1.      Domasłowski W., Zasady konserwacji murów ceglanych i kamiennych detali architektonicznych, [w:] Ochrona zabytków nr 1, 2005.

2.      Guzow B., Porosty a zabytki, [w:] Ochrona zabytków nr 4, 1997.

3.      Jędrzejewska S., Rudniewski P., Wawrzeńczak A., Substancje szkodliwe dla zdrowia stosowane przy konserwacji dzieł sztuki, Warszawa 1974.

4.      Lehmann J., Chemiczne aspekty niszczenia i ochrony kamiennych reliktów architektury, [w:] Ochrona zabytków nr 1, 1995.

5.      Lehmann J., Zagrożenie zabytków przez skażenie środowiska,[w:] Ochrona zabytków nr 1, 1998.

6.      Strzelczyk A., Karbowska-Berent J., Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie, Toruń 2004r.

7.      Wiśniewski J., Ochrona i konserwacja zabytków budownictwa a zagrożenia ekologiczne, [w:] Ochrona zabytków nr 2, 1991.

8.      Zambrzycka A., Znaczenie mikroklimatu w procesie niszczenia kamiennych obiektów zabytkowych [w:] Sztuka cmentarna, pod red. O. Czernera, i. J.Juszkiewicz, Wrocław 1995.

 

Opis przedmiotowych efektów uczenia się w zakresie:
UmiejętnościWiedzaKompetencje

KU_03  wykonać profesjonalną dokumentacje opisową, fotograficzną, rysunkową, konserwowanego obiektu wykorzystując również technikę komputerową.

KU_04  zinterpretować i opisać konserwowane dzieło sztuki pod względem historycznym, stylistycznym, ikonograficznym, budowy technologicznej i techniki wykonania wykorzystując własną wiedzę, literaturę przedmiotu, dostępne źródła, wyniki badań specjalistycznych.

KU_05  przedstawić spójny projekt prac przy konserwowanym obiekcie uwzględniający jego historię, stylistykę, ikonografię, budowę technologiczną, technikę wykonania, rodzaje i zakres zniszczeń, funkcję, użycie właściwych materiałów i metod konserwatorskich, uzasadnienie usunięcia bądź pozostawienia późniejszych przekształceń, zakres i rodzaj interwencji restauratorskich.

KU_06  wykonać na wysokim poziomie technicznym konieczne prace konserwatorskie, powstrzymujące procesy niszczenia i wzmacniające materialną strukturę dzieła,
w bezpieczny sposób usuwać późniejsze nawarstwienia nie narażając na uszkodzenie jego oryginalnej struktury.

KU_07  wykonać na wysokim poziomie artystycznym konieczne prace restauratorskie
w zakresie uzupełniania ubytków materii i formy artystycznej dzieła stosując różne materiały i techniki retuszu oraz rekonstrukcji, przedstawić propozycję jego aranżacji
i ekspozycji.

KU_08  zorganizować warsztat i odpowiednie warunki pracy, posługiwać się specjalistycznymi urządzeniami i narzędziami przestrzegając zasad bhp.

KK_02  realizacji prac w interdyscyplinarnym zespole z poszanowaniem zasad etyki zawodowej i obowiązujących przepisów, współpracy z innymi specjalistami, przedstawicielami służby ochrony zabytków, koordynacji zadań, wykorzystania w różnych sytuacjach podstawowych pojęć i zasad z zakresu prawa własności intelektualnej (prawa własności przemysłowej, prawa autorskiego, itp.).

KK_03 wypowiadania się w formie słownej i pisemnej na tematy związane ze sztuką, wystąpień publicznych, dyskusji, przygotowania prezentacji z zakresu ochrony i konserwacji dzieł sztuki.

Opis wymagań dotyczących pracowni, warsztatu lub pomocy dydaktycznych

Trzy oddzielne pomieszczenia z bardzo dobrym oświetleniem dziennym i wentylacją.

Dwa pomieszczenia o powierzchni co najmniej 50 m2każde wyposażone w stoły i krzesła z regulowaną wysokością, specjalistyczne lampy i szkła powiększające stanowiące indywidualne stanowiska pracy dla 7-8 studentów w każdym pomieszczeniu. Zabudowa przyścienna dostosowana do bezpiecznego przechowywania obiektów zabytkowych. Zamykane szafy służące do przechowywania sprzętu elektronicznego i fotograficznego, specjalistycznych materiałów, książek oraz narzędzi konserwatorskich.

Każdy student powinien mieć indywidualną, zamykaną szafkę na prywatne materiały i narzędzia.

Trzecie pomieszczenie przeznaczone do prac brudnych: prace dezynfekcyjne i dezynsekcyjne, mycie obiektów wodą pod ciśnieniem, mycie parą, wykonywanie ciężkich prac kamieniarskich: przecinanie surowca, szlifowanie, wiercenie, polerowanie. Niezbędne są specjalne kuwety o różnych rozmiarach ze stali nierdzewnej. Potrzebny będzie dostęp do kilku punktów poboru wody.

We wszystkich pomieszczeniach konieczna natychmiastowa wymiana powietrza ( częsta praca z rozpuszczalnikami, kwasami, zasadami i żywicami)- sprawnie działający system wyciągów.

W jednym z pomieszczeń niezbędne będzie digestorium i miejsce do wykonywania fotografii z rozwijanym ekranem- tłem.

Pracownie muszą być wyposażone w dwa wózki ,,paleciaki” palety z tworzywa sztucznego, wózek-podnośnik nożycowy, podnośnik warsztatowy hydrauliczny, destylarkę, kruszarkę do kamienia, kompresor, zestaw elektronarzędzi, szlifierki stacjonarne do metalu, odkurzacz warsztatowy, stacjonarną piłę do kamienia, podłączenie prądu trójfazowego. Niezbędne są także urządzenia do dezynfekcji pomieszczeń, tj. dwufunkcyjna, bakteriobójcza lampa UV i ozonator.

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej i elementów architektury s.5 o 225 10 ćw. 225h
ćw. [egz.]


Semestr 2021/22-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.16279