Katalog ECTS

Humanistyka XXI wieku

Pedagog: dr hab. Jan Sowa

Pole Opis
Typ przedmiotu Obowiązkowy
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Wykład z elementami konwersatorium.

Język wykładowy polski;
Wymagania wstępne

Brak.

Wymagania końcowe

Wypełnienie kart lektury (według dostarczonego wzoru) dla każdego omawianego tekstu.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Indywidualna praca pisemna lub projekt artystyczno-badawczy (w drugim przypadku możliwość pracy w grupach o rozmiarze do 4 osób). Praca lub projekt oceniane będą pod kątem wykorzystania treści prezentowanych w czasie zajęć oraz oryginalności ich opracowania.

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów i studentek z najważniejszymi prądami współczesnej humanistyki oraz humanistycznie zorientowanych nauk społecznych. Punktem wyjścia będzie dwudziestowieczny spór pomiędzy strukturalizmem a poststrukturalizmem, który miał decydujące znaczenie dla ukształtowania się dyskursów współczesnej humanistyki. Szczególnym przedmiotem naszego zainteresowania w dalszej części kursu będzie m.in. psychoanaliza i teorie jej pokrewne (szczególnie schizoanaliza Deleuze’a i Guattariego), marksizm, badania nad płcią kulturową, posthumanizm, realizm spekulatywny, marksizm, ekologia, biopolityka oraz teoria postkolonialna.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

 

I. Teorie feministyczne i queerowe.
1. Hélène Cixous, Śmiech meduzy, „Teksty Drugie”, nr 4/5/6 (22/23/24), 1993.
2. Nancy Fraser, What's Critical about Critical Theory, w: Seyla Benhabib, Drucilla Cornell, Feminism as Critique. On the Politics of Gender, Minneapolis 1986.
3. Judith Butler, Imitacja i nieposłuszeństwo płciowe, w: Agata Chałupnik i in. (red.), Antropologia ciała, Warszawa 2008 oraz Cathy J. Cohen, Punk, Bulladaggers, and Welfare Queens. The Radical Potential of Queer Politics?, “GLQ”, Vol. 3, 1997.
4. Mariarosa Dalla Costa, Selma James, The Power of Women and the Subversion of the Community, Bristol 1975, tam Introduction oraz rozdział Women and the Subversion of the Community.

II. Zwrot afektywny.
5. Sara Ahmed, Happy Objects, w: Melissa Gregg, Gregory J. Seigworth (red.), The Affect Theory Reader, Londyn 2010.
6. Nigel Thrift, Understanding the Material Practices of Glamour, w: The Affect Theory Reader.
7. Patricia T. Clough, The Affective Turn: Political Economy, Biomedia, and Bodies, w: The Affect Theory Reader.
8. Brian Massumi, Keywords for Affect, w: tenże, Parables for the Virtual. Movement, Affect, Sensation, (Twentieth Anniversary Edition), Durham 2021.

III. Realizm spekulatywny i posthumanizm.
9. Quentin Meillasoux, Po skończoności. Esej o konieczności przygodności, Warszawa 2015, tam: r. 1, Ancestralność oraz r. 5, Odwet Ptolemeusza.
10. Graham Harman, On the Undermining of Objects: Grant, Bruno, and Radical Philosophy, w: Levi Bryant, Nick Srnicek, Graham Harman (red.), Speculative Turn. Continental Materialism and Realism, Melbourne 2011.
11. Timothy Morton, Dark ecology. For a logic of future coexistence, New York 2016, tam: The First Thread, ss. 3-60.
12. Elizabeth A. Povinelli, Geontologies : a requiem to late liberalism, Durham 2016, tam: r. 1, The Three Fugures of Geontology.

IV. Postkolonializm, rasa i wielokulturowość.
13. Edward Said, Kultura i imperializm. Wykład wygłoszony w York University, Toronto, 10 lutego 1993, dokument niepublikowany.
14. Jonathan Friedman, Konflikty rdzenne a dyskretny urok burżuazji, niepublikowany przekład.
15. Cedric Johnson, Panthers Can't Save Us Now w: “Catalyst”, vol. 1, Spring 2017.

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

Na podstawie indywidualnych konsultacji.

Opis przedmiotowych efektów uczenia się w zakresie:
UmiejętnościWiedzaKompetencje

Umiejętności::
● dostrzega związek pomiędzy twórczością artystyczną a procesami historycznymi, kulturowym, społecznym, ideologicznym,
● samodzielnie rozumie i interpretuje teksty z obszaru współczesnej humanistyki związane ze sztuką oraz aktywnie poszukuje tropów teoretycznych ułatwiających zrozumienie twórczości artystycznej,
● odpowiednio dobiera i odnosi koncepcje oraz pojęcia z zakresu współczesnej humanistyki do wybranych dzieł sztuki,
● dostrzega strukturalny związek między różnymi zjawiskami społecznymi
● analizuje zjawiska społeczne w odniesieniu do twórczości artystycznej,
● bierze ze zrozumieniem udział w dyskusji i formułuje argumenty w oparciu o poznane teorie z zakresu współczesnej humanistyki.

K_U01

K_U03
K_U04
K_U05
K_U06

Wiedza:
● charakteryzuje uwikłanie instytucji artystycznych w zjawiska i procesy z zakresu gospodarki oraz prawa ze szczególnym uwzględnieniem asymetrii między centrum a peryferiami,
● opisuje związki między sztuką a badaniami humanistycznymi oraz społecznymi,
● charakteryzuje kulturowe i ideologiczne uwarunkowanie oraz oddziaływanie twórczości artystycznej,
● wymienia i definiuje fundamentalne zagadnienia humanistyki i nauk społecznych wymagające podejścia transdyscyplinarnego, w tym szczególnie te związane z funkcjonowanie sztuki,
● definiuje procesy społeczne ujmowane z perspektywy zarówno grup społecznych, jak i jednostek oraz znaczenie owych procesów dla funkcjonowania sztuki.

 

K_W01
K_W02
K_W03
K_W04
K_W05


Kompetencje społeczne:
● wykorzystuje wiedzę z zakresu współczesnej humanistyki do rozwiązywania problemów społecznych, w tym szczególnie tych związanych z organizacją twórczości artystycznej,
● potrafi odnieść się refleksyjnie do własnego światopoglądu i do zmiany opinii pod wpływem racjonalnych argumentów,
● myśli niedogmatycznie na temat problemów społecznych oraz kulturowych, w tym szczególnie tych związanych z równością materialną oraz różnorodnością kulturową, narodową i etniczną,
● przejawia troskę o dobro wspólne
● podejmuje działania na rzecz utrzymania oraz pomnażania wspólnych zasobów, w tym szczególnie w obszarach związanych z życiem kulturalnym i twórczością artystyczną.

K_K02
K_K03
K_K04

Opis wymagań dotyczących pracowni, warsztatu lub pomocy dydaktycznych

sala wykładowa z rzutnikiem i dostępem do sieci Internet

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Badania Artystyczne s.3 o 30 2 w. 30h
w. [egz.]


Semestr 2023/24-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.22577