wykład (o charakterze konwersatoryjnym)

przebieg studiów pomyślnie zakończony 7 semestrem

Przedmiotem wykładu będzie spojrzenie na te elementy kultury starożytnej Grecji, które miały i mają bezpośredni wpływ na szeroko pojętą kulturę performatywną. Refleksja nad literaturą starożytnej Grecji stanowi nieustannie źródło inspiracji i współczesnych poszukiwań teatralnych. Artyści co jakiś czas dokonują reinterpretacji greckich tekstów dramatycznych, odnajdując w nich najgłębsze źródło refleksji nad współczesnością. Świadectwem tego są działania między innymi Krzysztofa Warlikowskiego. Obecnie nietrudno zaobserwować postępujące zacofanie w odniesieniu do znajomości literatury i kultury starożytnych Greków, związane z odstąpieniem od powszechnego nauczania języków klasycznych. Wydaje się ważne przybliżyć szerszemu gronu odbiorców te elementy kultury starogreckiej, bez których nie sposób zrozumieć samych Greków a tym samym ich literatury. Odmienność świata starożytnej Hellady czyni ją szczególnie atrakcyjnym polem do badań i interpretacji. Cykl zajęć stanowi całość samą w sobie, ale również ma tworzyć podstawę do dalszej pracy nad starogreckimi korzeniami współczesnej kultury zachodniej. Każdy z podejmowanych wykładów tematów godny jest indywidualnego rozwinięcia. Szczególnie teatr grecki należy do najbardziej złożonych i niejasnych zagadnień kultury. Znikoma liczba zachowanych do naszych czasów utworów, jedynie pogłębia frustrację wynikającą z niemocy poznania tej fascynującej struktury. Frustracja jednak szybko ustępuje miejsca fascynacji, bowiem obraz bosko-ludzkiego świata znajdujący się w greckiej chorei, jest aż nazbyt bogaty. Teatr grecki jest darem i zwierciadłem opiekującego się nim boga, jest więc odbiciem świata, którym jest on sam. Wedle pewnego starożytnego mitu Dionizos to właśnie świat podzielony na tysiące części po tym jak został rozszarpany przez tytanów. Doświadczając greckiego teatru, wchodzimy w kontakt samym bóstwem, które jest przedmiotem i podmiotem jego istnienia. „Zlewając się” z tym co dzieje się na scenie doświadczamy bóstwa, wnikamy w nieśmiertelnego, nieprzewidywalnego i niejednorodnego boga, by po jej zakończeniu powrócić do „ludzkiego” życia, w po tym jak ogarnie nas oczyszczenie (katharsis). Po doświadczeniu tragedii wracamy do siebie, nigdy jednak nie będziemy tacy jak wcześniej. Transgresja jest bowiem nieodłącznym atrybutem boga, sztuki i koniecznością zbliżającego się do nich człowieka, a na najwyższym poziomie przeznaczeniem artysty.

1. Grecka polis jako scena działania bogów. Ludzie jako aktorzy boskich wyroków, bogowie jako architekci ludzkiego przeznaczenia.

2. Krwawa ofiara jako „dramat niewinności“ manifestacja religijności zbiorowej.

3. Misteria greckie jako performance w poszukiwaniu personalnego spotkania z bóstwem.

4. Orfeusz, Orficy, orfizm. Performatywność zbawienia i wymiary zaświatów. O pewnych tajemniczych rytuałach religijnych.

5. Maski Dionizosa – wieloimienne i zmienne bóstwo teatru greckiego.

6. Performatywność teatru greckiego – Grecy jako społeczeństwo spektaklu.

7. Platoński sympozjon, misterium Erosa i uczta dla wtajemniczonych. Narodziny filozofii z ducha religijności greckiej.

8. Psychoza i filozofia grecka. Antyczne źródła błogosławionego szału.

9. Bachantki Eurypidesa – obrazobórczo/mistyczny performance w czasie rzeczywistym?

10. Realność bogów? O możliwości spotkania z greckim bóstwem i konsekwencją tego zdarzenia.

11. Narodziny platońskiego Filozofa z ducha religijności greckiej

12. Eros tirannos – najpotężniejsze bóstwo kultury greckiej

zaliczenie ustne – poziom aktywności studentów na zajęciach, poziom artykułowania własnych przemyśleń na podjęte tematy w indywidualnej wypowiedzi. Skala ocen określona jest według punktacji obowiązującej w ASP w Warszawie: od 2 (ndst) do 5+ (celująco).

zaliczenie ustne – poziom aktywności studentów na zajęciach, poziom artykułowania własnych przemyśleń na podjęte tematy w indywidualnej wypowiedzi. Skala ocen określona jest według punktacji obowiązującej w ASP w Warszawie: od 2 (ndst) do 5+ (celująco).

1. Platon Fajdros
2. Platon Sympozjon
3. Eurypides, Bachantki
4. Kenneth Dover, Homosekualizm Grecki
5. John Boardman Eros in Greece
6. Historia Ciała t. 1-3 (praca zbiorowa)
7. Wiesław Juszczak, Realność Bogów
8. Bruno Snell, Odkrycie ducha

1. Tadeusz Kobierzycki, FILOZOFIA OSOBOWOŚCI. Od antycznej teorii duszy do współczesnej teorii osoby

2. Tadeusz Kobierzycki, Jaźń i tożsamość. Studia z filozofii człowieka

3. Tadeusz Kobierzycki, Jaźń i twórczość. Studia z filozofii człowieka