Katalog ECTS

Konserwacja i restauracja malarstwa na podłożach ruchomych - praktyka

Pedagog: dr hab. Joanna Czernichowska, dr hab. Monika Jadzińska
Asystent/ci: dr Łukasz Wojtowicz, mgr Diana Kułakowska

Pole Opis
Typ przedmiotu kierunkowy
Metody dydaktyczne (forma zajęć)

Projekt indywidualny, ćwiczenia warsztatowe, konwersatorium, relacja mistrz-uczeń

Język wykładowy polski;
Wymagania wstępne

Zaliczenie IV semestru II roku studiów magisterskich

Wymagania końcowe

Samodzielna realizacja, według wskazań pedagogów, konserwacji i restauracji wybranego dzieła ( obrazu sztalugowego na podobraziu tekstylnym, obrazu sztalugowego na sztywnym podobraziu papierowym (tekturze), z zastosowaniem różnych metod konserwatorskich i restauratorskich.
Wykonanie badań specjalistycznych konserwowanego obiektu w ramach ćwiczeń,
we współpracy z Zakładem Badań Specjalistycznych i Technik Dokumentacyjnych.
Dokumentowanie fotograficzne i opisowe przebiegu prac oraz wykonanie dokumentacji konserwatorskiej (wydruk komputerowy dokumentacji oraz wersja cyfrowa nagrana na płytę CD).
Zaliczenie ze stopniem z zakresu podanego w treściach kształcenia.

Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)

Ocena technicznego oraz artystycznego poziomu wykonanych prac konserwatorskich
i restauratorskich wraz z oceną dokumentacji tych prac, wg skali ocen umieszczonej w Regulaminie studiów. Dopuszczalne są tylko trzy nieobecności podczas zajęć praktycznych w ciągu semestru.

Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)

Przygotowanie do prawidłowego rozpoznania konserwowanego dzieła pod względem historycznym, techniczno-technologicznym oraz strukturalnym.
Kształcenie umiejętności budowania projektu konserwatorskiego oraz formułowania programu prac konserwatorskich i restauratorskich; kształcenie umiejętności prawidłowej realizacji przyjętych założeń programowych projektu. Kształcenie umiejętności
wykonania prawidłowej dokumentacji prac konserwatorskich i restauratorskich.

Literatura obowiązkowa wykorzystywana podczas zajęć

1. E. Doleżyńska- Sewerniak, Materiały malarskie i technika w obrazach olejnych Aleksandra Gierymskiego, Toruń 2010.
2. L.Masschelein-Kleiner, Liats, vernis et adhesives anciens, Cours de conservation, T.1, Bruxelles 1978 IRPA.
3. L.Masschellein-Kleiner, Les solvents, Cours de Conservation, Bruxelles, T 2. Bruxelles 1978 IRPA.
4. K. Nicolaus, The Restoration of Paintings, Cologne 1999.
5. A.D. Potocka, Dublowanie jedwabnych obiektów zabytkowych na podłoża syntetyczne z użyciem klejów akrylowych, ASP, Warszawa 2002.
6. B.J. Rouba, Podobrazia płócienne, w procesie konserwacji, Toruń, 2000.
7. M. Roznerska, T.Malinowska, Retusze w malarstwie sztalugowym, Toruń 1995.
8. I. Szmelter, Problemy dublowania obrazów na podłożu płóciennym, ASP, Zeszyty Naukowe 1/32/1992.
9. J. Szpor, Michałowski nieznany, Materiały malarskie i technika w obrazach olejnych Piotra Michałowskiego, PWN 1991
10. Wł. Ślesiński, Konserwacja zabytków sztuki, T.I, Arkady 1989

Literatura uzupełniająca rekomendowana do samodzielnej pracy studenta

1. M.W. Ballard, How backing work: The effect of textile properties on appearance. Lining and Backing, UKIC, London 1995.
2. G.A. Berger, W, H. Russel, interaction between canvas and paint film in response to environmental changes, Studies in Conservation 39, 1994, s.73-86
3. S. Keck, Mechanical alteration of the paint film, Studies in Conservation 14, 1969, s.9-30
4. J. Korcz, Próba likwidacji odkształceń miseczkowatych w obrazach malowanych
w technice olejnej na płótnie metodą wodno-rozpuszczalnikową , (w:) „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1994, T.XXII, s.33 - 52
5. Problemy dublowania obrazów na płótnie, praca zbiorowa pod red. M. Roznerskiej i J. Arszyńskiej, Toruń 2005,
6. J. Rościszewska, Pigmenty bitumiczne w malarstwie sztalugowym i związane z nimi kwestie konserwatorskie, Ochrona Zabytków, 1994, nr 3-4, s 290
7. M. Roznerska, Farby i spoiwa używane do punktowania i rekonstrukcji malarstwa sztalugowego, „Ochrona Zabytków”, 1983, nr 3-4, s.211-214.
8. Serenissima. Światło Wenecji, katalog wystawy pod red. G. Bastek, G. Janczarskiego Warszawa, MNW, 1999
9. E. Szmit-Naud, Przyczyny i mechanizmy zmian wyglądu uzupełnień warstw malarskich w obrazach sztalugowych, „Ochrona Zabytków” 1-2, 2003,s.73 – 87.
10. R. Wolbers, New Methods of Cleaning Painted Surfaces, London 1997.

 

Opis przedmiotowych efektów uczenia się w zakresie:
UmiejętnościWiedzaKompetencje

KU_03 wykonać profesjonalną dokumentacje opisową, fotograficzną, rysunkową, konserwowanego obiektu wykorzystując również technikę komputerową.
KU_04 zinterpretować i opisać konserwowane dzieło sztuki pod względem historycznym, stylistycznym, ikonograficznym, budowy technologicznej i techniki wykonania wykorzystując własną wiedzę, literaturę przedmiotu, dostępne źródła, wyniki badań specjalistycznych.
KU_05 przedstawić spójny projekt prac przy konserwowanym obiekcie uwzględniający jego historię, stylistykę, ikonografię, budowę technologiczną, technikę wykonania, rodzaje i zakres zniszczeń, funkcję, użycie właściwych materiałów i metod konserwatorskich, uzasadnienie usunięcia bądź pozostawienia późniejszych przekształceń, zakres i rodzaj interwencji restauratorskich.
KU_06 wykonać na wysokim poziomie technicznym konieczne prace konserwatorskie, powstrzymujące procesy niszczenia i wzmacniające materialną strukturę dzieła,
w bezpieczny sposób usuwać późniejsze nawarstwienia nie narażając na uszkodzenie jego oryginalnej struktury.
KU_07 wykonać na wysokim poziomie artystycznym konieczne prace restauratorskie
w zakresie uzupełniania ubytków materii i formy artystycznej dzieła stosując różne materiały i techniki retuszu oraz rekonstrukcji, przedstawić propozycję jego aranżacji
i ekspozycji.
KU_08 zorganizować warsztat i odpowiednie warunki pracy, posługiwać się specjalistycznymi urządzeniami i narzędziami przestrzegając zasad bhp.
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

 


Wiedza: absolwent zna i rozumie
KW_04 złożoną budowę jednostkowego dzieła sztuki w kontekście struktury materialnej, formy artystycznej, przekazu ideowego, funkcji, uwarunkowań historycznych.
KW_05 przyczyny i rodzaje zniszczeń powstających w materii dzieł sztuki, zasady postawienia prawidłowej diagnozy stanu zachowania oraz opracowania projektu konserwacji
i restauracji, zasady i rodzaje dokumentowania dzieła przed, w trakcie i po konserwacji.
KW_06 zasady doboru właściwych środków i metod konserwatorskich, zasady ich wykorzystania w danej sytuacji z uwzględnieniem możliwych zagrożeń dla konserwowanego dzieła.
KW_07 zagadnienia dotyczące restauracji w tym możliwych rozwiązań estetycznych
i aranżacyjnych konserwowanego dzieła w zależności od zakresu zachowania warstw oryginalnych, jego funkcji i przeznaczenia.

KK_02 realizacji prac w interdyscyplinarnym zespole z poszanowaniem zasad etyki zawodowej i obowiązujących przepisów, współpracy z innymi specjalistami, przedstawicielami służby ochrony zabytków, koordynacji zadań, wykorzystania w różnych sytuacjach podstawowych pojęć i zasad z zakresu prawa własności intelektualnej (prawa własności przemysłowej, prawa autorskiego, itp.).
KK_03 wypowiadania się w formie słownej i pisemnej na tematy związane ze sztuką, wystąpień publicznych, dyskusji, przygotowania prezentacji z zakresu ochrony i konserwacji dzieł sztuki.

Opis wymagań dotyczących pracowni, warsztatu lub pomocy dydaktycznych


Sala na 8-10 studentów, wyposażona w indywidualne stanowiska pracy (stoły robocze 1.50
x 1.20 cm), lampy z oświetleniem o odpowiednim spektrum, lampy UV, lampy ze szkłem powiększającym oraz wyciągi technologiczne i klimatyzację. Indywidualne stoliki pomocnicze na przyrządy, krzesła o regulowanej wysokości, sztalugi.
Pracownia wyposażona jest w specjalistyczny sprzęt konserwatorski. Szafy z materiałami podręcznymi do konserwacji, drobnymi narzędziami (np. kautery, żelazka, mikroskopy przenośne wraz z oświetleniem punktowym, parownice, płótna, kleje, itp.). Chemikalia, media malarskie, w ilościach do dawkowania – szafy studenckie z podręcznymi mieszankami dla indywidualnego stosowania.
Duże stanowisko pod komputer najnowszej generacji z dostępem do Internetu oraz bogatym oprogramowaniem m.in. do obróbki zdjęć cyfrowych, programów multimedialnych,
z pojemnością wzmożoną przez dyski zewnętrzne do archiwizacji danych. Drukarka cyfrowa. Osobny monitor komputera oraz ekran TV skorelowany z mikroskopem oraz aparatem fotograficznym pozwalającym na rejestrowanie mikroobszarów na obrazie sztalugowym. Stół ze specjalistyczną jezdną prowadnicą do osadzenia mikroskopu nad powierzchnią obrazu. Rzutnik multimedialny skorelowany z laptopem do prezentacji cyfrowych.
Podręczny stół niskociśnieniowy do dublażu na zimno, stół podświetlany do prowadzenia precyzyjnych prac przy reperacji płócien, karibari – system krosien samonaprężających do obiektów z papieru i jedwabiu. Na terenie uczelni, w pracowni dublażowej , dostępne są 4 rodzaje stołów niskociśnieniowych do specjalistycznych zabiegów konsolidacyjnych. Prace ze szkodliwymi substancjami prowadzone są w odrębnym pomieszczeniu z dygestorium.

Informacja: tygodniowa liczba godzin ćwiczeń lub wykładów, liczba punktów ECTS przynależna przedmiotowi oraz informacje o formie i zaliczeniu przedmiotu zawarte są w programie studiów.


Lista studiów

studia status czas[h] ECTS forma zaliczenie
Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki / konserwacja i restauracja malarstwa i rzeźby polichromowanej s.5 o 90 6 ćw. 90h
ćw. [egz.]


Semestr 2019/20-Z (Z-zimowy,L-letni)
Kod kursu: #38.9269