|
Cele dydaktyczne (treści programowe, opis przedmiotu)
|
W ramach laboratorium będziemy wykorzystywać metody zaczerpnięte ze sztuki współczesnej, humanistyki i nauk społecznych w celu lepszego rozpoznania procesów głębokich zmian społecznych, z którymi mamy obecnie do czynienia. Żyjemy w czasach fundamentalnego kryzysu kapitalistycznej nowoczesności i liberalnej demokracji, wzmacnianych trwającą katastrofą klimatyczną oraz obecną pandemią. Takie momenty strukturalnej zmiany, w których wszystko co stałe rozpływa się w powietrzu, nazywane przez Zygmunta Baumana czasami przejścia, a przez Immanuela Wallersteina momentami systemowego rozdwojenia, wpływają na naszą codzienność, wywołują zagubienie i lęk. Są one wykorzystywane do wprowadzenia szokowych terapii neoliberalizmu czy autorytarnych projektów politycznych. Z drugiej strony, mogą stanowić pożywkę dla oddolnych ruchów społecznych i pobudzać społeczną wyobraźnię.
W trakcie laboratorium postaramy się uchwycić tą dynamikę w całej jej systemowej złożoności. Do tego przydadzą nam się metody sztuki współczesnej, która nie stroni od paradoksów i nie boi się niepewności. Poruszać się będziemy po rozszerzonych polach sztuki i nauki. Interesować nas będą zarówno klasyczne analizy humanistyki oraz nauk społecznych, jak i propozycje wychodzące poza ich instytucjonalne obwarowania, wykorzystując takie heterodoksyjne metody, jak sytuacjonistyczna psychogeografia, postkolonialny efekt alienacji Renzo Martensa, eseje i kolaże Marthy Rosler czy przestrzenną forenzykę Forensic Architecture. Z racji na sytuację epidemiczną nacisk położony zostanie na dryfy miejskie, które pozwolą nam spotykać się w otwartej przestrzeni.
Przedmiotem naszego zainteresowania będą zjawiska i procesy o charakterze społecznym, politycznym, ekonomicznym i kulturowym, a szczególnie ich wpływ na kształt przestrzeni miejskiej. Przyjrzymy się materialnym śladom kapitałocenu, ruinom po epoce przemysłowej, procesom gentryfikacji, wielokulturowości i przemocy na tle rasowym. Z drugiej strony będziemy tropić radykalne odpowiedzi na ten kryzys, generowane przez ruchy społeczne i afiliowanych z nimi artystów.
Laboratorium nastawione jest na kolektywną współpracę w ramach grupy. W trakcie zajęć będziemy czytać teksty i o nich dyskutować, oglądać filmy i przyglądać się różnym propozycjom artystycznym, urządzać dryfy i organizować spotkania z kuratorami/kuratorkami, artystami/artystkami oraz architektami/architektkami. W naszej pracy będziemy się nastawiać na osiągnięcie praktycznego efektu końcowego - projektów badawczych, interwencji artystycznych, wystaw, kolaży czy filmów. Ich kształt ustalimy wspólnie w trakcie zajęć.
Plan zajęć w pierwszym semestrze.
Zajęcia 1. Zajęcia organizacyjne.
Przedstawienie ogólnego planu na semestr oraz rok, warunków uczestnictwa w zajęciach, zaliczenia itp.
Zajęcia 2. Praca wstępna.
Dyskusja warsztatowa - co sztuka może nam powiedzieć o społeczeństwie?
Rozmowa na temat własnych doświadczeń w odbiorze sztuki zawierającej komponent badawczy, ew. prezentacja własnych praktyk w tym zakresie.
Zajęcia 3. Psychogeografia jako metoda badawcza.
Ogólna prezentacja zjawiska ze szczególnym uwzględnieniem sytuacjonizmu.
Prezentacja filmu Guy Deborda, O przejściu kilku osób przez raczej krótki okres czasu i dyskusja,
Wybór tekstów psychogeograficznych z Przewodnik dla dryfujących. Antologia sytuacjonistycznych tekstów o mieście, Mateusz Kwaterko i Paweł Krzaczkowski (red.), Bęc Zmiana, Warszawa 2015.
Zajęcia 4. Psychogeografia Powiśla
.
Zajęcia warsztatowe: planowanie i przeprowadzenie indywidualnych dryfów po okolicach ASP.
Zajęcia 5. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 1.
Dyskusja tekstu A. Jach, P. Juskowiaka i A. Kowalczyk Ekologie (w: A. Jach, P. Juskowiaka i A. Kowalczyk (red.) Ekologie miejskie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2014)
Prezentacja działań badawczo-artystycznych:
• Brian Holmes, On the passage of a few people through a relatively vast space called the Midwest. The Social Metabolism of the Compass Group
• Claire Pentecost, Notes on the Project Called Continental Drift
• działania Grupy Compass (http://southwestcorridornorthwestpassage.org/)
• Centre for Land Use Interpretation (http://www.clui.org/)
Zajęcia 6. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 2.
Spotkanie z praktykami (artystki, kuratorki)
Psychogeografia warszawskiego kapitałocenu - zajęcia warsztatowe (przygotowanie dryfu: miejsca, strategie, sposób dokumentacji itp.)
Zajęcia 7. Sztuka i społeczeństwo w epoce kapitałocenu 3.
Psychogeografia warszawskiego kapitałocenu (dryf)
Zajęcia 8. Kapitałocen postprzemysłowy 1.
Dyskusja tekstu D. Bell, Nadejście społeczeństwa postindustrialnego (tam R. 1, Od społeczeństwa industrialnego do postindustrialnego: teorie rozwoju społecznego).
Dyskusja fragmentów książki Sztuczne piekła autorstwa Claire Bishop (Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2015)
Prezentacja fragmentu filmu Śmierć człowieka pracy Michael Glawoggera oraz dyskusja.
Prezentacja i dyskusja projektów artystycznych:
- film Mike’a Figgisa o The Battle of Orgreave, (Jeremy Deller, 2001),
- Subiektywna Linia Autobusowa (Grzegorz Klaman)
- Symfonia fabryki Ursus (Jasmina Wójcik, 2018)
Zajęcia 9. Kapitałocen postprzemysłowy 2.
Dryf postindustrialny: wycieczka do Ursusa połączona ze spotkaniem z artystą/kuratorką.
Zajęcia 10. Gentryfikacja jako artystyczny sposób produkcji 1.
Dyskusja tekstu: R. Florida, Narodziny klasy kreatywnej, tłum. T. Krzyżanowski, M. Penkala, NCK, Warszawa 2010, tam: r. 3, Gospodarka kreatywna i r. 4, Klasa kreatywna.
Dyskusja tekstu: M. Pasquinelli, Na ruinach miasta kreatywnego, tłum. K. Szadkowski, w: Ekonomia Kultury, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010.
Dyskusja tekstu: S. Zukin, Artistic mode of production [w:] Loft Living: Culture and Capital in Urban Change, Rutgers University Press, Nowy Jork 1989.
Zajęcia 11, Gentryfikacja jako artystyczny sposób produkcji 2.
Dryf po strefie zgentryfikowanej w pobliżu ASP (możliwe lokalizacje do wyboru z grupą: SOHO, Koneser, Elektrownia Powiśle, Nowa Praga lub Port Praski).
Zajęcia 12. Podsumowanie dryfów po Ursusie oraz strefie zgentryfikowanej.
Sztuka jako aktywizm miejski – dyskusja tekstu M. Rosler, Artystyczny sposób rewolucji: od gentryfikacji do okupacji, tłum. J. Sowa i K. Szadkowski, w: M. Kozłowski i in. (red.), Wieczna radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, Bęc zmiana, Warszawa 2011.
Prezentacja projektów artystycznych:
Martha Rosler, If You Lived Here: The City in Art, Theory, and Social Activism: A Project by Martha Rosler, Bay Press, Seattle 1991
Urban Act, R:urban, Hector Huerga (Collective Creations: Commons),
Recetas Urbanas (http://www.recetasurbanas.net/v3/index.php/es/),
Arqitecturas Collectivas (https://arquitecturascolectivas.net/), Public Space Tools (https://publicspace.tools/#/home)
Centre for Urban Pedagogy: http://welcometocup.org/
Spółdzielnia Krzak i miejskie ogrodnictwo.
Zajęcia 13. Migracje, globalizacja, wielokulturowość 1.
Dyskusja tekstów:
Arjun Appadurai, Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, tłum. Z. Pucek, Universitas, Warszawa 2005, tam. r. 2, Dyskunkcja i różnica w globalnej ekonomii kulturowej.
Andrzej Szahaj, E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Universitas, Kraków 2004, tam Ideał asymilacjonizmu i metafora “melting pot” oraz Wielkość i nędza ideologii wielokulturowości.
Cedric Johnson, The Panthers Can’t Save Us Now, “Catalyst”, Vol 1, No 1, Spring 2017.
Prezetacja projektów: Renzo Martensa Enjoy Poverty oraz Institute for Human Activities
(wraz z interwencjami inforgraficznymi Metahaven).
Zajęcia 14. Migracje, globalizacja, wielokulturowość 2
.
Dryf ze Stadionu Narodowego na bazar przy ul. Bakalarskiej połączony z prezentacją działań Towarzystwa Przyjaciół Maxa Etoyi.
Zajęcia 15. Podsumowanie: forensyka przestrzeni.
Przykłady metod forensycznych w architekturze: Forensic Architecture, Repo:history, spotkanie z architektką,
Omówienie warunków zaliczenia semestru: propozycji projektów indywidualnych.
Plan zajęć w drugim semestrze.
Zajęcia 1. Przypomnienie najważniejszych momentów pracy laboratoryjnej z pierwszego semestru.
Zajęcia 2-3. Indywidualne projekty. Wstępna dyskusja
Zajęcia 3-4. Indywidualne projekty. Metodologia.
Zajęcia 5-7. Indywidualne projekty. Zbieranie i dyskusja materiału.
Zajęcia 8-10. Indywidualne projekty. Realizacja w formie pracy indywidualnej oraz kolektywnej.
Zajęcia 11-13. Indywidualne projekty. Prezentacja i dyskusja.
Zajęcia 14-15. Podsumowanie laboratorium: kierunki dalszej pracy.
|
|
Forma i sposób zaliczenia przedmiotu (metody i kryteria oceny)
|
Realizacja projektu artystyczno-badawczego (indywidualnie lub w grupie) oraz raportu / dokumentacji z jego przebiegu. Ocenie poddane zostaną:
- społeczno-kulturowa istotność wybranego tematu,
- wykorzystanie wiedzy teoretycznie,
- oryginalność ujęcia artystycznego.
celujący
5,35
student wykonał dodatkową pracę podczas realizacji, prezentacji i raportowania projektu artystyczno-badawczego oraz uczestnictwa w zajęciach
≥ 96
bardzo dobry
5,0
student bardzo dobrze zrealizował i zaprezentował projekt artystyczno-badawczy, co ujął w swoim raporcie, oraz uczestniczył w zajęciach
91-95
bardzo dobry minus
4,65
student zrealizował i zaprezentował projekt artystyczno-badawczy bardzo dobrze, ale z drobnymi nieścisłościami, co ujął w swoim raporcie, uczestniczył w zajęciach
86-90
dobry plus
4,35
student wykazał jedynie pomniejsze problemy przy realizacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, uczestniczył w zajęciach
81-85
dobry
4,0
student wykazał jedynie pomniejsze problemy przy realizacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach
71-80
dobry minus
3,65
student wykazał pewne problemy z samodzielnym opanowaniem materiału w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach
66-70
dostateczny plus
3,35
student wykazał pewne problemy z samodzielnym opanowaniem materiału zarówno w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach
61-65
dostateczny
3,0
student ma istotne luki w samodzielnym opanowaniu materiału albo w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, biernie uczestniczył w zajęciach
56-60
dostateczny-
2,65
student ma istotne luki w samodzielnym opanowaniu materiału zarówno w trakcie realizacji i prezentacji projektu artystyczno-badawczego, co odzwierciedlone jest w jego raporcie, nie uczestniczył w zajęciach
51-55
niedostateczny
2,0
student nie był w stanie przygotować ani zadowalającego projektu artystyczno-badawczego ani raportu, nie uczestniczył w zajęciach
≤ 50
nieklasyfikowany
0
brak obecności na zajęciach (ponad połowa nieusprawiedliwionych zajęć), brak raportu,
0%
|
